فلات دوران پیش از تاریخ

فَلات، دوران پیش از تاریخ
اصطلاحی در ادبیات باستان شناسی ایران. این اصطلاح را یوسف مجیدزاده برای تعیین گاه نگاری و سیر تکامل اجتماعی جوامع و فرهنگ های پیش از تاریخ فَلات مرکزی ایران به کاربرده است. فلات مرکزی ایران اصطلاح دیگری است که باستان شناسان دانشگاه تهران در دهة 1350ش برای اشاره به دشت های قزوین، تهران، ساوه، ری و ورامین، قم، سمنان و دامنه های کرکس و البرز و دشت گُرگان به کار می بردند. فلات مرکزی ایران جغرافیایی است میان آذربایجان، اصفهان، خُراسان و کوهپایه های البرز جنوبی. دوران پیش از تاریخ فلات به شش دوره تقسیم می شود: 1. دورِ شکل گیری فلات که عصر نوسنگی آغازین است و حدود 7000 تا 6000 پ م قدمت دارد. 2. دورِ فلات عتیق که شاخص آن روستای نوسنگی جدید تپه زاغه در دشت قزوین است؛ با قدمت حدود 6000 تا 5500 پ م. 3. دورِ فلات قدیم، یا همان دورِ فرهنگی چشمه علی ری؛ با قدمت حدود 5500 تا 4500 پ م. 4. دورِ فلات میانی، یا همان دورة سیلک (دورة سوم تپة سیلک) با قدمت حدود 4500 تا 3500 پ م. 5. دورِ فلات جدید که اوایل هزارة چهارم پ م آغاز شده و تا آستانة نگارش و شهرنشینی ادامه می یافته. شاخص فرهنگ های دورة فلات جدید، دورة چهارم تپة سیلک کاشان است. قدمت فلات جدید حدود 3500 تا 3000 پ م است و پس از آن عصر مفرغ آغاز می شود. اصطلاح دوران پیش از تاریخی فلات بر پایة کاوش ها و پژوهش های جدید باستان شناختی دانشگاه تهران در آغاز دهة 1380ش با انتقاد جدی مواجه شد و همراه با اصطلاح فلات مرکزی مورد بازنگری قرار گرفت. دکتر حَسَن طَلایی اصطلاح شمال مرکزی ایران را به جای فلات مرکزی پیشنهاد کرده است.
23010300