فضل الله خُنْجی (شیراز ۸۵۰/۸۶۰ـ سمرقند/ بخارا ۹۴۰/۹۳۰ق)
مولانا خواجه ابوالخیر فضل الله بن روزبهان صاعدی سپاهانی، متخلص به امین، شاعر، عارف و فقیه ایرانی. اصلش از خنج لارستان بود. در زادگاهش به فراگیری فلسفۀ ارسطو و افلاطون روی آورد. در ۲۵سالگی برای دومین بار حج گزارد. در مکه صحیح بخاری و صحیح مسلم را نزد شیوخ از آن جمله امام محمد سخاوی فراگرفت. پس از آن به شیراز بازگشت و به تدریس علوم شرعی و عقلی سرگرم شد و در همین زمان کتاب مشهور خود بدیع الزمان فی قصۀ حی بن یقظان را نوشت. وی در ۸۹۲ق برای سومین بار راهی مکه شد و گویا به شیراز بازنگشت و در ییلاق سهند به خدمت سلطان یعقوب بایندری (۸۸۳ـ۸۹۶ق) رسید و بدیع الزمان را به وی پیشکش کرد. فضل الله به فرمان سلطان یعقوب بایندری تاریخ عالم آرای امینی را در شرح پادشاهی او نوشت. وی از آن جا که سنی متعصب بود، در این اثر به شیعیان از آن شمار شیخ جنید و شیخ حیدر صفوی تهمت های ناروا زده است. پس از درگذشت سلطان یعقوب جندی در اصفهان زیست، اما در پادشاهی شاه اسماعیل صفوی اول (۹۰۷ـ۹۳۰ق) از ایران کوچید. چندی در دربار سلطان حسین بایقرا ( ـ۹۱۱ق) در هرات بماند سپس به دربار محمدخان شیبانی (۹۰۵ـ۹۱۶ق) پیوست و مهمان خانۀ بخارا را در شرح نبردهای وی با قزاقان نوشت (تهران، ۱۳۵۵ش)، پس از آن به دربار عبیدالله خان شیبانی (۹۴۰ـ۹۴۶ق) رفت و سلوک الملوک را به نام وی نوشت (تهران، ۱۳۶۲ش). فضل الله از مریدان پیر جمال الدین احمد عارف اردستانی ( ـ۸۷۹ق) بود و مناقب جمال اردستانی را نوشت. وی به فارسی و عربی با تخلص امین شعر می سرود. از دیگر آثارش: ابطال الباطل؛ شرح قصیدۀ بردۀ شرف الدین بوصیری؛ وصایای عبدالخالق غجدوانی؛ المقاصد؛ تعلیقات بر محالات.
مولانا خواجه ابوالخیر فضل الله بن روزبهان صاعدی سپاهانی، متخلص به امین، شاعر، عارف و فقیه ایرانی. اصلش از خنج لارستان بود. در زادگاهش به فراگیری فلسفۀ ارسطو و افلاطون روی آورد. در ۲۵سالگی برای دومین بار حج گزارد. در مکه صحیح بخاری و صحیح مسلم را نزد شیوخ از آن جمله امام محمد سخاوی فراگرفت. پس از آن به شیراز بازگشت و به تدریس علوم شرعی و عقلی سرگرم شد و در همین زمان کتاب مشهور خود بدیع الزمان فی قصۀ حی بن یقظان را نوشت. وی در ۸۹۲ق برای سومین بار راهی مکه شد و گویا به شیراز بازنگشت و در ییلاق سهند به خدمت سلطان یعقوب بایندری (۸۸۳ـ۸۹۶ق) رسید و بدیع الزمان را به وی پیشکش کرد. فضل الله به فرمان سلطان یعقوب بایندری تاریخ عالم آرای امینی را در شرح پادشاهی او نوشت. وی از آن جا که سنی متعصب بود، در این اثر به شیعیان از آن شمار شیخ جنید و شیخ حیدر صفوی تهمت های ناروا زده است. پس از درگذشت سلطان یعقوب جندی در اصفهان زیست، اما در پادشاهی شاه اسماعیل صفوی اول (۹۰۷ـ۹۳۰ق) از ایران کوچید. چندی در دربار سلطان حسین بایقرا ( ـ۹۱۱ق) در هرات بماند سپس به دربار محمدخان شیبانی (۹۰۵ـ۹۱۶ق) پیوست و مهمان خانۀ بخارا را در شرح نبردهای وی با قزاقان نوشت (تهران، ۱۳۵۵ش)، پس از آن به دربار عبیدالله خان شیبانی (۹۴۰ـ۹۴۶ق) رفت و سلوک الملوک را به نام وی نوشت (تهران، ۱۳۶۲ش). فضل الله از مریدان پیر جمال الدین احمد عارف اردستانی ( ـ۸۷۹ق) بود و مناقب جمال اردستانی را نوشت. وی به فارسی و عربی با تخلص امین شعر می سرود. از دیگر آثارش: ابطال الباطل؛ شرح قصیدۀ بردۀ شرف الدین بوصیری؛ وصایای عبدالخالق غجدوانی؛ المقاصد؛ تعلیقات بر محالات.