[ویکی نور] فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع). فضائل أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب(ع)، اثر یکی از ائمه اربعه اهل سنت، به نام احمد بن حنبل (164-241ق) است که توسط سید عبدالعزیز طباطبایی مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده و چندی پیش به عنوان کتاب سال حوزه انتخاب شده است.
یکی از آثار برجای مانده از احمد بن حنبل، کتابی است با عنوان «فضائل الصحابة» که چنان که از عنوان آن هویداست، مشتمل بر روایاتی است در منقبت صحابه پیامبر(ص). این کتاب اولین کتابی است که در این موضوع به دست ما رسیده است و آثار دیگری که در این زمینه در دسترس ماست، همچون «فضائل الصحابة» احمد بن شعیب نسائی (م ۳۰۳ق) و «فضائل الصحابة» ابونعیم اصفهانی (م ۴۳۰ق)، همه متأخر از آن هستند.
نکته مهم درباره روایات این کتاب این است که این کتاب به صورت متعارف، تألیف احمد بن حنبل به حساب نمی آید، بلکه مجموعه روایاتی است که عبدالله بن احمد فرزند او از وی روایت کرده است؛ به اضافه روایاتی که از طریق ابوبکر بن مالک قطیعی از عبدالله روایت کرده است و این دو شخص اخیر – عبدالله و قطیعی – علاوه بر مرویاتشان از احمد، روایاتی را از طریق مشایخ خود - غیر احمد - بر آن افزوده اند.
این کتاب که با فضائل عشره مبشره شروع می شود و با فضائل عبدالله بن عباس پایان می یابد، مشتمل بر ۱۹۶۲ روایت است که در دو جلد به کوشش وصی الله بن محمد عباس در سال ۱۴۰۳ق، به چاپ رسیده است. آنچه شایان توجه است اینکه فضائل امیرالمؤمنین (۳۶۹روایت) که بخش قابل توجهی از حجم کتاب را تشکیل می دهد، از خود احمد بن حنبل روایت شده است که آنچه در فضائل علی با اسانید صحاح روایت شده، در حق هیچ یک از صحابه نیامده است. نظر به اهمیت این قسمت از کتاب «فضائل الصحابة»، این بخش، از همان بدو تدوین به صورت مستقل و مجزا استنساخ و تکثیر شده و تحت عنوان «فضائل علی(ع)» از احمد بن حنبل معروف و متداول گشته است.
کتاب فضائل به شکل قابل ملاحظه ای مورد استفاده و استناد مؤلفین و محققین واقع شده است و در سده های بعد عالمان برجسته ای همچون حاکم نیشابوری و ابن بطریق و ابن تیمیه و ابن حجر عسقلانی از آن نقل روایت نموده اند.
این نسخه از کتاب «فضائل أمیرالمؤمنین(ع)» دارای امتیازاتی به شرح ذیل می باشد:
یکی از آثار برجای مانده از احمد بن حنبل، کتابی است با عنوان «فضائل الصحابة» که چنان که از عنوان آن هویداست، مشتمل بر روایاتی است در منقبت صحابه پیامبر(ص). این کتاب اولین کتابی است که در این موضوع به دست ما رسیده است و آثار دیگری که در این زمینه در دسترس ماست، همچون «فضائل الصحابة» احمد بن شعیب نسائی (م ۳۰۳ق) و «فضائل الصحابة» ابونعیم اصفهانی (م ۴۳۰ق)، همه متأخر از آن هستند.
نکته مهم درباره روایات این کتاب این است که این کتاب به صورت متعارف، تألیف احمد بن حنبل به حساب نمی آید، بلکه مجموعه روایاتی است که عبدالله بن احمد فرزند او از وی روایت کرده است؛ به اضافه روایاتی که از طریق ابوبکر بن مالک قطیعی از عبدالله روایت کرده است و این دو شخص اخیر – عبدالله و قطیعی – علاوه بر مرویاتشان از احمد، روایاتی را از طریق مشایخ خود - غیر احمد - بر آن افزوده اند.
این کتاب که با فضائل عشره مبشره شروع می شود و با فضائل عبدالله بن عباس پایان می یابد، مشتمل بر ۱۹۶۲ روایت است که در دو جلد به کوشش وصی الله بن محمد عباس در سال ۱۴۰۳ق، به چاپ رسیده است. آنچه شایان توجه است اینکه فضائل امیرالمؤمنین (۳۶۹روایت) که بخش قابل توجهی از حجم کتاب را تشکیل می دهد، از خود احمد بن حنبل روایت شده است که آنچه در فضائل علی با اسانید صحاح روایت شده، در حق هیچ یک از صحابه نیامده است. نظر به اهمیت این قسمت از کتاب «فضائل الصحابة»، این بخش، از همان بدو تدوین به صورت مستقل و مجزا استنساخ و تکثیر شده و تحت عنوان «فضائل علی(ع)» از احمد بن حنبل معروف و متداول گشته است.
کتاب فضائل به شکل قابل ملاحظه ای مورد استفاده و استناد مؤلفین و محققین واقع شده است و در سده های بعد عالمان برجسته ای همچون حاکم نیشابوری و ابن بطریق و ابن تیمیه و ابن حجر عسقلانی از آن نقل روایت نموده اند.
این نسخه از کتاب «فضائل أمیرالمؤمنین(ع)» دارای امتیازاتی به شرح ذیل می باشد:
wikinoor: فضائل_أمیرالمؤمنین_علی_بن_أبی طالب(ع)