فصل عدمی

[ویکی فقه] فصل عدمی، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای فصلِ مقوِّم نوع اعتباری و غیر محصَّل است.
فصل به لحاظ وجود و عدم آن در خارج دو صورت دارد: فصل وجودی و فصل عدمی. نوع، به لحاظ این که از موجودات خارجی، یا از مخترعات عقلی و اعتباریات محض باشد، بر دو قسم است: ۱. نوع محصل؛ ۲. نوع اعتباری. فصل، چنان که ممکن است مقوِّم قسم اول باشد می تواند متمِّم قسم دوم هم باشد. به همین جهت فصل هم دو قسم پیدا می کند: ۱. فصل وجودی، ۲. فصل عدمی. هر فصلی که در خارج، موجود باشد یا این که عدم، جزء مفهوم آن نباشد فصل وجودی خوانده می شود. این قسم، از مختصات نوع محصّل است. هر فصلی که در خارج موجود نباشد یا این که عدم، جزء مفهوم آن باشد به نام فصل عدمی خوانده می شود. این قسم، مختص به نوع اعتباری است؛ زیرا فصلِ "نوع محصّل" اگر عدمی باشد خود آن نیز عدمی خواهد بود و حال این که مفروض، تحقق و تحصّل آن است.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.