فِرِگِه، گوتْلوب (۱۸۴۸ـ۱۹۲۵)(Frege, Gottlob)
فِرِگِه، گوتْلوب
ریاضی دان و فیلسوف ریاضی آلمانی. در شهر کوچک ویسمار در پومرانیا به دنیا آمد و در ۲۱سالگی برای تحصیل به دانشگاه ینا رفت. در گوتینگن درجۀ دکتری گرفت و تقریباً همۀ عمرش، به کار در بخش ریاضیات دانشگاه ینا گذشت. نخستین اثر مهم او مفهوم نویسی (۱۸۷۹) نخستین نمونه از نظام صوری به معنای منطق جدید نیز محسوب می شود. فرگه در این اثر کوشید نظام صوری ای را طرح ریزی کند که در آن می توان اثبات های ریاضی را به دست آورد. او با کشف شکل صحیح کلیّت، مفهوم سور و متغیر، امکان دستیابی موفقیت آمیز به این هدف را ممکن کرد و با این ملاحظه توانست جملاتی با کلیّت های متعدد (نظیر جملۀ برای هر عدد کوچک e عدد n وجود دارد که...،) را نشان دهد که اعتبار بسیاری از استدلال های ریاضی به آن ها وابسته است. مفهوم نویسی، همچنین حاوی عناصری از حساب قضایا شامل نمایش غیرصوری مفهوم حقیقت ـ کارکرد است. این اثر را عموماً نشانۀ آغاز منطق جدید می دانند. فرگه در ۱۸۸۴ مبانی حساب را منتشر کرد. او مفاهیم پایه ای ریاضیات را به گونه ای تحلیل کرد که تحویل حساب به عملیاتی با ماهیت اساساً منطقی ممکن شود. نخستین جلد قوانین پایه ای حساب (۱۸۹۳) به رهیافت ریاضی کتاب مبانی حساب شکلی صوری می بخشد و این امر مستلزم تدوین نظریۀ صوری طبقات بود؛ همین نظریه بود که پارادوکس راسل بعدها تناقضات آن را نشان داد. جلد دوم قوانین پایه ای حساب، عمدتاً به نظریۀ اعداد حقیقی می پردازد که در ۱۹۰۳ به چاپ رسید. فرگه علاوه بر منطق به بررسی مفاهیم معناشناختی موجود در مبانی منطقی آثار خویش نیز بسیار توجه داشت. او در سلسله ای از مقالات، مفاهیم و تمایزات پایه ای حاکم بر پژوهش های بعدی دربارۀ منطق و زبان را ساخته و پرداخته کرد. عناوین این نوشته ها عبارت اند از معنی و ارجاع، مفاهیم، کارکردها و اُبژه ها، اینهمانی، نفی، بیان، صدق/کذب و طبیعت اندیشه. هرچند فرگه از بنیانگذاران فلسفۀ تحلیلی است، با این حال گرایش او به دفاع از عینیتی بی زمان برای اندیشه و محتواها شبهۀ اتهام افلاطون گرایی را درباره اش برانگیخته است.
فِرِگِه، گوتْلوب
ریاضی دان و فیلسوف ریاضی آلمانی. در شهر کوچک ویسمار در پومرانیا به دنیا آمد و در ۲۱سالگی برای تحصیل به دانشگاه ینا رفت. در گوتینگن درجۀ دکتری گرفت و تقریباً همۀ عمرش، به کار در بخش ریاضیات دانشگاه ینا گذشت. نخستین اثر مهم او مفهوم نویسی (۱۸۷۹) نخستین نمونه از نظام صوری به معنای منطق جدید نیز محسوب می شود. فرگه در این اثر کوشید نظام صوری ای را طرح ریزی کند که در آن می توان اثبات های ریاضی را به دست آورد. او با کشف شکل صحیح کلیّت، مفهوم سور و متغیر، امکان دستیابی موفقیت آمیز به این هدف را ممکن کرد و با این ملاحظه توانست جملاتی با کلیّت های متعدد (نظیر جملۀ برای هر عدد کوچک e عدد n وجود دارد که...،) را نشان دهد که اعتبار بسیاری از استدلال های ریاضی به آن ها وابسته است. مفهوم نویسی، همچنین حاوی عناصری از حساب قضایا شامل نمایش غیرصوری مفهوم حقیقت ـ کارکرد است. این اثر را عموماً نشانۀ آغاز منطق جدید می دانند. فرگه در ۱۸۸۴ مبانی حساب را منتشر کرد. او مفاهیم پایه ای ریاضیات را به گونه ای تحلیل کرد که تحویل حساب به عملیاتی با ماهیت اساساً منطقی ممکن شود. نخستین جلد قوانین پایه ای حساب (۱۸۹۳) به رهیافت ریاضی کتاب مبانی حساب شکلی صوری می بخشد و این امر مستلزم تدوین نظریۀ صوری طبقات بود؛ همین نظریه بود که پارادوکس راسل بعدها تناقضات آن را نشان داد. جلد دوم قوانین پایه ای حساب، عمدتاً به نظریۀ اعداد حقیقی می پردازد که در ۱۹۰۳ به چاپ رسید. فرگه علاوه بر منطق به بررسی مفاهیم معناشناختی موجود در مبانی منطقی آثار خویش نیز بسیار توجه داشت. او در سلسله ای از مقالات، مفاهیم و تمایزات پایه ای حاکم بر پژوهش های بعدی دربارۀ منطق و زبان را ساخته و پرداخته کرد. عناوین این نوشته ها عبارت اند از معنی و ارجاع، مفاهیم، کارکردها و اُبژه ها، اینهمانی، نفی، بیان، صدق/کذب و طبیعت اندیشه. هرچند فرگه از بنیانگذاران فلسفۀ تحلیلی است، با این حال گرایش او به دفاع از عینیتی بی زمان برای اندیشه و محتواها شبهۀ اتهام افلاطون گرایی را درباره اش برانگیخته است.
wikijoo: فرگه،_گوتلوب_(۱۸۴۸ـ۱۹۲۵)