فرچه

لغت نامه دهخدا:
�فرچه [ ف ِ رِ چ َ ] ( فر. ) ( اِ. ) برس، قلم مو. ( فرهنگ فارسی معین ) . �
یعنی مستقیماً اشاره کرده که از زبان فرانسه آمده است.
فرهنگ فارسی معین:
�فرچه: ( فر. ) برس کوچک، قلم مو. �
فرهنگ ریشه شناسی فارسیِ حسن عمید هم تأکید دارد که واژه ی �فرچه� از فرانسه brosse یا آلمانی B�rste ( برس ) وارد شده و شکل آن در فارسی تغییر کرده است.
- - -
۲. مسیر ورود به فارسی
واژه ی اصلی اروپایی �Brush / Brosse / B�rste� در دوره قاجار همراه با ورود کالاها و فرهنگ غربی به ایران وارد شد. در فارسی برای سازگاری تلفظی، صورت �برُس� ( برس ) و همچنین �فِرچه� ( شاید از diminutive اروپایی ) رایج شد.
نمونه:
در متون فارسی اواخر قاجار بارها �برس� و �فرچه� با هم آمده اند، همیشه در زمینه ی وسایل بهداشتی و آرایشی.
- - -
۳. هیچ ریشه ای در ترکی ندارد
در زبان های ترکی ( ترکی آذربایجانی، ترکی استانبولی، اوغوزی و غیره ) برای �brush� واژه های دیگری استفاده می شود:
ترکی استانبولی: fır�a
ترکی آذربایجانی: fır�a
این کلمه هم مستقیم از ایتالیایی و اروپایی وارد زبان ترکی شده است ( ایتالیایی forcella ← وسیله ی دندانه دار ← بعداً برای برس ) .
پس در واقع، هم فارسی �فرچه� و هم ترکی �fır�a� هر دو وام واژه ی اروپایی اند و ریشه ی مشترک خارجی دارند.
- - -
۴. نقد ادعای جعلی
❌ ادعا: �فرچه کلمه ای ترکی است�
✔ پاسخ: خیر.
هم در فارسی و هم در ترکی این واژه وام واژه از زبان های اروپایی است.
لغت نامه دهخدا، معین، عمید به وضوح آن را دخیل از فرانسه معرفی کرده اند.
در ترکی استانبولی هم �fır�a� به صراحت در فرهنگ های ترکی ( T�rk Dil Kurumu - TDK ) به عنوان وام واژه معرفی شده است.
- - -
✅ نتیجه نهایی:
�فرچه� واژه ای ترکی اصیل نیست، بلکه وام واژه ای اروپایی است که هم در ترکی و هم در فارسی وارد شده. نسبت دادن آن به زبان ترکی جعل و نادیده گرفتن مسیر تاریخی واژه است.
- - -