فروغی، محمّدحسین (اصفهان ۱۲۱۸ـ تهران ۱۲۸۶ش)
فروغی، محمّدحسین
(ملقّب به: ذکاءالملک اول) ادیب، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار ایرانی. پس از آشنایی با محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، وزیر انطباعات، و همکاری با وی به مترجمی و مدیریت دارالطّباعه منصوب شد. در ۱۳۰۸ق، به موجب فرمان ناصرالدین شاه به درجۀ اول استیفا و ریاست دارالطّباعه رسید. به سبب انتقاد از عقب افتادگی ایران به دستور ناصرالدین شاه چندی زندانی و در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه به کار دعوت شد. ضمن ادارۀ مدرسۀ علوم سیاسی تهران روزنامۀ جریدۀ هفتگی و سپس روزنامۀ تربیت را تأسیس و منتشر کرد. از پیشگامان، مؤسسان و مدیران جراید در ایران است که موفق شد با تهیه و ترجمۀ مقالات و نشر آن ها در روزنامه های مختلف، به خصوص تربیت، خدمات ارزنده ای در این زمینه انجام دهد. شاعری او مورد توجه و اعجاب معاصران وی قرار گرفت، چندان که ناصرالدین شاه پس از مرگ فروغی بسطامی، تخلّص او را، که تا آن زمان ادب بود، تغییر داد و کلمۀ فروغی را برای وی انتخاب کرد. برخی از آثار اعتمادالسّلطنه یا کتاب هایی که دیگران زیر نظر وی تدوین کرده اند، با نظارت و انشای فروغی به چاپ می رسیده است. افزون بر چند سمت در امور انطباعات او را باید به مفهوم امروزی ویراستار مجموعۀ انتشارات انطباعات در عهد ناصری و مظفری دانست. از دیگر آثارش: دیوان اشعار؛ شرح احوال شعرای متقدّمین؛ علم بدیع (۱۳۳۲ق)؛ ریحانة الافکار (۱۳۲۵ق)؛ تاریخ اسکندر کبیر؛ سفر هشتاد روزۀ دور دنیا (۱۳۱۶ق)؛ کلبۀ هندی؛ رِنِه از شاتو بریان.
فروغی، محمّدحسین
(ملقّب به: ذکاءالملک اول) ادیب، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار ایرانی. پس از آشنایی با محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، وزیر انطباعات، و همکاری با وی به مترجمی و مدیریت دارالطّباعه منصوب شد. در ۱۳۰۸ق، به موجب فرمان ناصرالدین شاه به درجۀ اول استیفا و ریاست دارالطّباعه رسید. به سبب انتقاد از عقب افتادگی ایران به دستور ناصرالدین شاه چندی زندانی و در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه به کار دعوت شد. ضمن ادارۀ مدرسۀ علوم سیاسی تهران روزنامۀ جریدۀ هفتگی و سپس روزنامۀ تربیت را تأسیس و منتشر کرد. از پیشگامان، مؤسسان و مدیران جراید در ایران است که موفق شد با تهیه و ترجمۀ مقالات و نشر آن ها در روزنامه های مختلف، به خصوص تربیت، خدمات ارزنده ای در این زمینه انجام دهد. شاعری او مورد توجه و اعجاب معاصران وی قرار گرفت، چندان که ناصرالدین شاه پس از مرگ فروغی بسطامی، تخلّص او را، که تا آن زمان ادب بود، تغییر داد و کلمۀ فروغی را برای وی انتخاب کرد. برخی از آثار اعتمادالسّلطنه یا کتاب هایی که دیگران زیر نظر وی تدوین کرده اند، با نظارت و انشای فروغی به چاپ می رسیده است. افزون بر چند سمت در امور انطباعات او را باید به مفهوم امروزی ویراستار مجموعۀ انتشارات انطباعات در عهد ناصری و مظفری دانست. از دیگر آثارش: دیوان اشعار؛ شرح احوال شعرای متقدّمین؛ علم بدیع (۱۳۳۲ق)؛ ریحانة الافکار (۱۳۲۵ق)؛ تاریخ اسکندر کبیر؛ سفر هشتاد روزۀ دور دنیا (۱۳۱۶ق)؛ کلبۀ هندی؛ رِنِه از شاتو بریان.