فرهنگ عامه ایرانی

در زیر شماری از داستانهای سرشناس ایرانی فهرست شده اند.
• کدوی قلقله زن
• ماه پیشونی
• نارنج و ترنج
• سرمای پیرزن، براساس این افسانه پیرزنی در ماه اسفند به دلیل اینکه گله اش جفت گیری انجام نداده است نزد موسی می رود و از او درخواست می کند روزهای سرد را بیشتر کند تا گله اش عمل جفت گیری انجام دهد.
• شنگول و منگول
• خاله سوسکه
در زیر نام چند کتاب افسانه ای تاریخی که دربردارنده داستان های محلی ایرانی هستند، آورده شده است.
• امیر ارسلان نامدار، این داستان را قصه گوی ناصرالدین شاه قاجار برای وی می گفت و در این هنگام دختر ناصرالدین شاه پشت در نیمه باز اتاق خواجه سرایان می نشست و ماجراها را می نوشت. این داستان اینگونه برجا مانده است.
• داراب نامه، این کتاب نوشته ابوطاهر طرسوسی است و افسانه های دربارهٔ اسکندر و داریوش سوم را بازگو می کند.
• اسکندرنامه، نسخه ایرانی افسانه های اسکندر است.
• هزار و یک شب، منبع اصلی این کتاب، کتابی به زبان فارسی میانه به نام هزار افسان است که امروزه دیگر در دست نیست.
• سمک عیار، رمانی است مشهور و قدیمی به زبان فارسی که در سدهٔ ششم هجری نوشته شده است.
• شاهنامه، حماسه ای منظوم نوشته فردوسی است. منبع اصلی داستان های آن کتابی به زبان فارسی میانه به نام خودای نامگ است.
• وامق و عذرا، این داستان ریشه در داستان یونانی متیوخوس و پارتنوپ دارد.
• آرش کمانگیر، تیری را ار قله دماوند پرتاب می کند و اینگونه مرز میان ایران و توران مشخص می شد. جشن تیرگان به این افسانه نسبت داده شده است اما این جشن ریشه در افسانه باستانی ایزدی به نام تیشتر دارد.
• گرشاسپ ( پهلوان ) ، در افسانه های ایرانی قهرمانی اژدهاکش است. او را به نام جهان پهلوان نیز می شناسند.
• گردآفرید، او بیشتر به دلیل شجاعتش در تراژدی رستم و سهراب ستوده می شود.
• رستم، نام آورترین چهرهٔ اسطوره ای در شاهنامه و به تبع آن، مهم ترین چهرهٔ اسطوره ای ادبیات فارسی است.