فرهنگ تبریز

[ویکی فقه] از دیرباز قرار گرفتن شهر تبریز در منتهی الیه مسیر تجارت ایرانیان به غرب و واقع شدن در مسیر جاده ابریشم علاوه بر رونق تجارت باعث رونق فرهنگ و هنر در این شهر شده است.
تبریز در گستره تاریخ خود، از سده ۷ق/۱۳م یکی از مهم ترین مراکز علمی ایران بوده است. این شهر در دو سده اخیر کانون تجددگرایی و ایجاد آموزش و فرهنگ نوین محسوب می شده است. در سده ۷ق، در دوران فرمانروایی ایلخانیان، به ویژه در روزگار دو ایلخان بزرگ (غازان خان و اولجایتو)در پرتو وجود وزیران دانشمندی چون جوینی و خواجه رشیدالدین فضل الله، دارالسلطنه تبریز مرکز و پایتخت قلمرو پهناور ایلخانیان، مرکز علوم و فنون و حرفه ها و تربیت اهل علم بوده است.وجود دو شهرک غازانیه و ربع رشیدی (رشیدیه) که در آن ها مدارس و نهادهای آموزشی چندی برپا بوده است، دلیل روشنی بر این امر می تواند باشد. پیش از ایجاد آموزش نوین، تعلیم و تربیت جنبه همگانی نداشت و بیش تر در مکتب خانه ها صورت می گرفت. بعدها مدارس مخصوص طلاب علوم دینی دایر شد که در تبریز چند باب از آن ها وجود داشت که برخی از آن ها هم اکنون نیز دایرند.
← تاسیس دارالفنون تبریز
تبریز شهری باستانی است و آثار تاریخی بسیاری در آن جا وجود داشته است؛ اما زمین لرزه های شدید و دیگر پدیده های طبیعی چون سیل های ویران گر از یک سو و حمله های مهاجمان و فاتحان تاریخ از سوی دیگر، خرابی هایی به بار آوردند که بخش بزرگی از این آثار را از میان برده، چنان که فقط نامی از آن ها در منابع و مآخذ باقی مانده است.
← مساجد
مؤلفان کتاب های مسالک و ممالک مانند ابن خردادبه، بلاذری و اصطخری در سده های ۳ و ۴ق، از تبریز نام برده، و آن را یکی از شهرهای کوچک آذربایجان شمرده اند.مقدسی آنجا را گوهری گرانبها با وفور اشجار و میوه و آب های روان وصف کرده است.ابوعلی مسکویه هم آن جا را شهری مهم با بارویی استوار، باغ های پر درخت و مردمان شجاع یاد کرده است. مؤلف حدود العالم نیز آن جا را پر نعمت و آبادان می نویسد که بر گرد آن باره ای قرار دارد.
← ناصرخسرو قبادیانی
...