فَرْن - ساسان واپسین شاه پادشاهی سورن بود که از سال ۲۱۰ تا ۲۲۶ میلادی بر سرزمین سیستان فرمان روایی می کرد. منابع نوشتاری به او اشاره نمی کنند و او تنها از راه سکه هایی که بیرون داده، شناخته شده است. او در سال ۲۲۶ به دست اردشیر بابکان شکست خورد که منجر به پایان فرمانروایی پادشاهی سورن شد.
... [مشاهده متن کامل]
بخش اصلی نام، «ساسان»، در قلمروی سورن نامی پرآوازه بود. ریشه شناسی این نام ناشناخته است. به گفته پژوهشگران دیوید نیل مکنزی و وی ای لیوشیتز، این نام از گویش های کهن زبان های ایرانی و واژه Sāsāna به معنی «شکست دادن دشمنان» گرفته شده است. این نام یک ایزد زرتشتی مورد احترام در سورن و خوارزم بوده است.
پادشاهی سورن یا اشکانیان هند، نام پادشاهی باستانی در افغانستان، پاکستان و بخش هایی از شمال هند بود. این پادشاهی توسط گروهی از سکاها که پس از جنگیدن با اشکانیان به منطقه سیستان مهاجرت کردند به عنوان تبعه ای از اشکانیان شکل گرفت. در سال ۱۹ پس از میلاد، گندفر از اشکانیان اعلان استقلال کرد و پس از مدتی، به سرزمین های هندوسکایی و دولت یونانی هند یورش برد و خود را شاهنشاه نامید. با یورش کوشان ها در نیمه دوم سده ۱ میلادی، قدرت پادشاهی سورن تضعیف شد و در سال ۲۲۴/۲۵ میلادی با حمله اردشیر بابکان و گسترش شاهنشاهی ساسانی این کشور منحل شد.
فرن - ساسان زمانی در سال ۲۱۰ میلادی به تاج وتخت پادشاهی اشکانیان هند دست یافت. این که فرمانروای پیشین او چه کسی بوده در ابهام قرار دارد و می تواند پاکورس باشد. در هیچ منبع نوشتاری به فرن - ساسان اشاره نشده و تنها از طریق سکه هایش شناخته شده که این نوشته در آن ها قرار دارد: «فرن - ساسان، پسر آذر - ساسان، نوه تیرداد، پسر نوه سنابارس، شاهنشاه. » با این نوشته، فرن - ساسان تلاش می کرد فرمانروایی خود را با ربط دادن خود به سنابارس مشروعیت ببخشد که واپسین فرمانروای برجسته سورن بود. هرچند که عنوان شاهنشاه پس از نام سنابارس قرار دارد، او در واقع این عنوان را به خود نسبت می دهد که نحوه سنتی عنوان ها در فرمانروایان هخامنشی و اشکانی بود.
نه آذر - ساسان و نه تیرداد گواهی بر فرمان روایی شان نیست، که دلالت بر آن دارد که فرن - ساسان احتمالاً از یک شاخه جدای خاندان بوده باشد. برروی سکه هایش، او یک کلاه پوشیده است. بر پشت آن، یک آتشکده و یک نوشتار کنار آن قرار دارد. فرن - ساسان تنها فرمانروا در سیستان است که در سکه هایش آتشکده زده است. تقریباً در همان زمان، پادشاه دیگری برروی سکه هایش آتشکده و نوشته ضبط می کرد که فرمانروای ساسانی، اردشیر بابکان بود و در همان زمان در حال گسترش قلمروی خود به سوی شرق بود. این امر که آیا فرن - ساسان نحوه انتشار سکه را از اردشیر بابکان الهام گرفته یا بالعکس نامشخص است. شباهت ضرب سکه های فرن - ساسان و اردشیر یکم ساسانی، از جمله نام یکسان ساسان - نامی که در قلمروی سورن رایج بود - نشان می دهد که احتمالاً ساسانیان و اشکانیان هند از یک تبار بوده اند. تاریخ دانان امروزی آن ها را به عنوان دشمن و مدعیان عنوان شاهنشاه می دانند. ایران شناس خداداد رضاخانی پیشنهاد می کند که فرن - ساسان از اردشیر برتر بوده و اردشیر توانست خود را تنها پس از شکست دادن فرن - ساسان و پایان دادن پادشاهی سورن شاهنشاه اعلام کند.
... [مشاهده متن کامل]
بخش اصلی نام، «ساسان»، در قلمروی سورن نامی پرآوازه بود. ریشه شناسی این نام ناشناخته است. به گفته پژوهشگران دیوید نیل مکنزی و وی ای لیوشیتز، این نام از گویش های کهن زبان های ایرانی و واژه Sāsāna به معنی «شکست دادن دشمنان» گرفته شده است. این نام یک ایزد زرتشتی مورد احترام در سورن و خوارزم بوده است.
پادشاهی سورن یا اشکانیان هند، نام پادشاهی باستانی در افغانستان، پاکستان و بخش هایی از شمال هند بود. این پادشاهی توسط گروهی از سکاها که پس از جنگیدن با اشکانیان به منطقه سیستان مهاجرت کردند به عنوان تبعه ای از اشکانیان شکل گرفت. در سال ۱۹ پس از میلاد، گندفر از اشکانیان اعلان استقلال کرد و پس از مدتی، به سرزمین های هندوسکایی و دولت یونانی هند یورش برد و خود را شاهنشاه نامید. با یورش کوشان ها در نیمه دوم سده ۱ میلادی، قدرت پادشاهی سورن تضعیف شد و در سال ۲۲۴/۲۵ میلادی با حمله اردشیر بابکان و گسترش شاهنشاهی ساسانی این کشور منحل شد.
فرن - ساسان زمانی در سال ۲۱۰ میلادی به تاج وتخت پادشاهی اشکانیان هند دست یافت. این که فرمانروای پیشین او چه کسی بوده در ابهام قرار دارد و می تواند پاکورس باشد. در هیچ منبع نوشتاری به فرن - ساسان اشاره نشده و تنها از طریق سکه هایش شناخته شده که این نوشته در آن ها قرار دارد: «فرن - ساسان، پسر آذر - ساسان، نوه تیرداد، پسر نوه سنابارس، شاهنشاه. » با این نوشته، فرن - ساسان تلاش می کرد فرمانروایی خود را با ربط دادن خود به سنابارس مشروعیت ببخشد که واپسین فرمانروای برجسته سورن بود. هرچند که عنوان شاهنشاه پس از نام سنابارس قرار دارد، او در واقع این عنوان را به خود نسبت می دهد که نحوه سنتی عنوان ها در فرمانروایان هخامنشی و اشکانی بود.
نه آذر - ساسان و نه تیرداد گواهی بر فرمان روایی شان نیست، که دلالت بر آن دارد که فرن - ساسان احتمالاً از یک شاخه جدای خاندان بوده باشد. برروی سکه هایش، او یک کلاه پوشیده است. بر پشت آن، یک آتشکده و یک نوشتار کنار آن قرار دارد. فرن - ساسان تنها فرمانروا در سیستان است که در سکه هایش آتشکده زده است. تقریباً در همان زمان، پادشاه دیگری برروی سکه هایش آتشکده و نوشته ضبط می کرد که فرمانروای ساسانی، اردشیر بابکان بود و در همان زمان در حال گسترش قلمروی خود به سوی شرق بود. این امر که آیا فرن - ساسان نحوه انتشار سکه را از اردشیر بابکان الهام گرفته یا بالعکس نامشخص است. شباهت ضرب سکه های فرن - ساسان و اردشیر یکم ساسانی، از جمله نام یکسان ساسان - نامی که در قلمروی سورن رایج بود - نشان می دهد که احتمالاً ساسانیان و اشکانیان هند از یک تبار بوده اند. تاریخ دانان امروزی آن ها را به عنوان دشمن و مدعیان عنوان شاهنشاه می دانند. ایران شناس خداداد رضاخانی پیشنهاد می کند که فرن - ساسان از اردشیر برتر بوده و اردشیر توانست خود را تنها پس از شکست دادن فرن - ساسان و پایان دادن پادشاهی سورن شاهنشاه اعلام کند.
