فرسک

/feresk/

لغت نامه دهخدا

فرسک. [ ف ِ س ِ ] ( اِ ) شفتالو یا نوعی از آن ، تنک پوست یا سرخ رنگ. یا شفتالویی که از هسته خودشکافته گردد. ( از منتهی الارب ). شفتالو را گویند و آن میوه ای است معروف. ( برهان ). شفتالوی بی پرز. شلیل. تالانه. زلیق. شفترنگ. چلازه. ( یادداشت به خط مؤلف ).

فرهنگ فارسی

نقاشی به وسیله آب رنگ بر سطح گچی مرطوب دیوار . در فرسنگ سازی از آن جهت آب رنگ بکار میبرند که رنگها از متن دیوار نفوذ کنند و جزو زمینه بنظر آیند .

فرهنگ معین

(فِ رِ ) [ فر. ] (اِ. ) نقاشی به وسیلة آب رنگ بر سطح گچی مرطوب دیوار. در فرسک سازی از آن جهت آب رنگ به کار می برند که رنگ ها از متن دیوار نفوذ کنند و جزو زمینه به نظر آیند.

فرهنگ عمید

نوعی نقاشی دیواری که بر روی گچ مرطوب انجام می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

فِرِسْک (fresco)
فِرِسْک
فِرِسْک
فِرِسْک
فِرِسْک
(واژۀ ایتالیایی به معنای «تازه») اسلوبی در دیوارنگاری که با استفاده از رنگ های محلول در آب بر روی سطح گچی دیوار اجرا می شود. این اسلوب، از دیرباز بسیار رواج داشته است؛ برخی از نمونه های آغازین آن (ح ۱۷۵۰ـ۱۴۰۰پ م) در ویرانه های شهر کنوسوس در جزیرۀ کرت، یافت شده است (اکنون در موزۀ باستان شناسی هراکلئون). فرسک از قرن ۱۳م تا قرن ۱۷ در ایتالیا به اوج شکوفایی خود رسید. برتری فرسک بر دیگر اسلوب های نقاشی دیواری در این است که به نحوی استثنایی بادوام تر است. رنگ ها در اندود ترکیبیِ سطح دیوار جذب می شوند، و اگر مراحل کار دقیق اجرا شود، نقاشی دیواری به اندازۀ خود سطح گچی دوام خواهد یافت. اسلوب فرسک فقط برای اقلیم های خشک مناسب است، زیرا رطوبت، موجب فروریختن گچ می شود. به همین سبب فرسک هرگز در آب و هوای مرطوب ونیز به اندازۀ دیگر مراکز هنری ایتالیا، همچون فلورانس و رم، رواج نیافت.روش کار. دیوار آجری یا سنگی، با دو لایه از اندود گچی پوشش می یابد: لایۀ اول (آریتچو) به ضخامت۱.۲۷ سانتی متر بر سراسر دیوار کشیده می شود؛ و لایۀ بعدی با پوششی نازک تر (اینتوناکو)، فقط بر آن بخش از دیوار کشیده می شود که مقررّ است در هر روز بر روی آن نقاشی شود؛ این بخش نباید پیش از قرارگرفتن رنگیزه ها بر روی آن، خشک شود. حین خشک شدنِ این لایه، سطحی تبلور یافته از کربنات شکل می گیرد، و اساس کار بر این است که در همان زمان رنگیزه ها به کار رَوَند تا جذب پوشش تبلور یافته گردند، که ضمن حفاظت از رنگیزه ها، به آن ها شفافیّت می بخشد. نقاش پیش از شروع کارش باید کلِّ طرح دلخواه (کارتون) را بر روی کاغذ آماده کند و سپس آن را روی سطح اندودخوردۀ دیوار قرار دهد و با سوزن زدن بر روی خط ـ کناره ها طرح را منتقل سازد، به این ترتیب سطح زیرین مضرّس می شود؛ نیز می توان با پاشیدن گرد زغال از خلال سوراخ های روی کاغذ، طرح خط ـ کناره را بر روی دیوار نشانه گذاری کرد (این اسلوب با نام پونسینگ مشهور است). اغلب کارتون را به بخش های کوچک تر تقسیم می کنند تا هر قسمت از آن را در یک روز اجرا کنند. اگر مرز هر بخش از سطح گچی تا حدی قابل رؤیت باشد، مورّخان هنر می توانند تعداد روزهایی را که هنرمند صرف تکمیل نقاشی کرده است، محاسبه کنند. در گذشته بیشتر رنگ ها کانی بودند و در مقابل فعل و انفعالات شیمیاییِ آهک مقاومت می کردند. هنرمندان رنگ را اغلب به صورت گَرد مخلوط در آب با غشایی نازک و شفاف، و کمی تیره تر از رنگ دلخواه، بر زمینه به کار می بردند، زیرا رنگ ها پس از خشک شدن روشن تر می شوند. در اجرای این شگردها می بایست حداکثر دقت و استادکاری به کار رود، و پیش بینی های لازم صورت گیرد، چراکه اگر هنرمند خطای کوچکی مرتکب شود فقط می توان با کندن سطح گچی و پوشش دوبارۀ دیوار، و نقاشی مجدد، آن را اصلاح کرد. بوئون فرسکو اسلوب اصلی فرسک است، و فرسکوسِکّو («دیوارنگارۀ خشک») به نقاشی بر اندود خشک گفته می شود، که بسیار کم دوام تر است، به همین سبب این اسلوب را برای برخی دست کاری های نهایی به کار می بردند.

پیشنهاد کاربران

بپرس