فردو

فُردو، روستایی در دهستان فردو بخش فردو شهرستان کهک در استان قم ایران است. این روستا، مرکز بخش فردو است. [ ۱]
بنا بر مدخل فردو در فرهنگ جغرافیایی ایران، فردو قصبه ای است جزء دهستان قهستان و ناحیه ای است کوهستانی و سردسیر که از ۲۰ رشته قنات مشروب می شود. محصولاتش غلات، بادام، گردو، قیسی، صیفی، لبنیات و عسل است. اهالی به کشاورزی و گله داری گذران می کنند. از صنایع دستی زنان کرباس بافی و قالی بافی است. پنیر این ده معروف است. در زمانهای گذشته در فصل تابستان از این ده برف به قم حمل می شد. راه فرعی نیز به شهر قم از این روستا وجود دارد. امامزاده ای به نام بوره در این دهستان قرار دارد که نسب شریف چهار امامزاده شامل سیدحسین، حلیمه خاتون، زینب خاتون و ابوالفضل محمد معروف به بوره در روستای فردو با شش واسطه به امام هفتم منتهی می شود.
این امامزادگان به چهار امامزاده و امامزاده بوره شهرت دارند بنا به نوشته مرحوم عباس فیض ( ره ) فرزندان ابوالفضل محمد بن ابی عبدالله حسین موسوی است که در قم سکونت داشته و به منطقه فردو مهاجرت کرده و در این مکان وفات کرده اند. اسدآباد، ارسک، دیاغش، چشمه دراز، تجرغش، کشت خانه، وردیل، زنجیران، وسف، احمدآباد سله زار جزء این ده است. با رونق باغداری اکنون گیلاس تک دانه این روستا در تمام میدان ها تره بار ایران نامی شناخته شده و منحصر به فرد است. در تابستان از قراء اطراف برای تعلیف احشام به کوه های این ده می آیند. این روستا از جنوب غربی به کوه چال از جنوب شرقی به کوه عبدالوهاب و از شرق به کوه سلطان سعید شاه خاوه محدود می شود. نام روستای فردو برگرفته از کلمه فردوس به معنای بهشت است. [ ۲] در دوران جنگ تحمیلی رزمندگان این روستا با فرماندهی ش هی د جعفر حیدریان عازم نبرد شدند و با تقدیم بیش از ۱۲۰ شهید و ۳۰۰ جانباز به عنوان یکی از روستاهای نمونه در کشور معرفی گردید. روستای کوهپایه ای فردو بافت مسکونی متراکمی دارد که خانه های روستا برای غلبه بر شیب طبیعی زمین و امنیت بیشتر در کنار یکدیگر و اکثر در یک طبقه و به ندرت در دو طبقه با سقف های مسطح ساخته شده اند. دیوارهای خانه ها ضخیم و در و پنجره های چوبی و آهنی دارند. مصالح عمده به کار رفته در ساخت اکثر واحدها مسکونی آجر، خشت، کاهگل، گچ، سیمان و آهن است. [ ۳]
ازجمله جاهای دیدنی در جنوب این روستا آبشار معروف به باغچه نبات فردو است. محیط زیست طبیعی روستای فردو جزو بهترین زیستگاه های وحوش محسوب شده و روستای فردو در منتهی الیه جنوب شرقی منطقه شکار ممنوع کهک قم واقع شده و از جنوب با پناهگاه حیات وحش جاسب دلیجان هم مرز است. از گونه های جانوری طبیعت فردو می توان به قوچ ومیش وحشی ( از نژاد اصفهانی ) کل و بز، گربه پالاس، گرگ، روباه، سمور، سنجاب درختی، پایکا، هامستر دم دراز و انواع پرندگان همچون عقاب طلائی، سارگپه، دلیجه، قرقی، کبک، کبوترجنگلی و غیره نام برد. یک پاسگاه محیط بانی در کنار جاده فردو به مزرعه وسف تأسیس شده است که محیط بانان با استقرار در آن به حفاظت از حیات وحش منطقه می پردازند. [ ۲]