فرج المهموم

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این کتاب با نام کامل «فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم» یا «فرج المهموم فی تاریخ علماء النجوم» اثر سید رضی الدین، علی بن طاووس حلی،(معروف به سید بن طاووس) متوفای 664 هجری است. این کتاب به دفع شبهه مجاز نبودن تعلیم علم نجوم می پردازد.
آنچه سید بن طاووس در این کتاب در صدد بیان آن است این است که علم نجومی که به کمک آن حوادث آینده را پیشگویی می کنند یکی از علوم بوده و هیچ منعی ندارد بلکه انبیاء و اولیاء خود به آن عالم بوده اند
اما نباید ستارگان را علت موجبه یا فاعل با اختیار دانست و پیشگویی های منجمین را که با عنوان احکام نجومی بیان می شود غیر قابل خدشه و قطعی دانست چرا که چه بسا اراده الهی به چیز جز انچه منجم حکم کرده است تعلق بگیرد
او همچنین در این کتاب به ذکر اسامی منجمین مسلمان پرداخته پیشگویی های از آنها و از غیر از انها قبل یا بعد از اسلام را که به حقیقت پیوسته است ذکر می کند که گویا هدف او از این کار رفع انکار کسانی است که دلالت ستارگان و علم از آنها به حوادث آینده را منکر می شوند یا نابورانه بدان می نگرند.
این کتاب به لحاظ ارزش و اعتباری که داشته و مؤلف آن نیز از بزرگان امامیه و مورد اعتمادترین علمای آنهاست، مورد توجه خاص و عام در طول چندین قرن بوده و بزرگانی چون علامه مجلسی در «بحار الأنوار»، حاج مولی باقر در «الدمعة الساکبة» و شیخ عبد النبی کاظمی در «تکملة» از آن استفاده نموده و مطالب آن را نقل کرده اند.
سید ابن طاووس کتاب فرج المهموم را در سال 650 هجری و در جوار بارگاه سید الشهداء علیه السلام به اتمام رسانده است.
سید ابن طاووس کتاب خویش را به یک مقدمه و 10 باب تقسیم کرده است:

[ویکی نور] نام کامل کتاب آنچنان که در مقدمه کتاب آمده: «فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم» است.
عالم بزرگوار، سید رضی الدین، علی بن طاووس حلی، متوفای 664 هجری.
بیان موارد حلال و حرام از نجوم و شرح حال موافقین و مخالفین با این علم و کسانی که عالم به این علم بوده اند و اثبات اینکه ستارگان مؤثر در این عالم نیستند؛ بلکه تنها نشانه هایی هستند از طرف خداوند بر حوادث.
یکی از قدیمی ترین علمهای موجود در جهان علم نجوم است که قرن ها قبل از اسلام هم گسترش فراوانی داشته است.
اسلام با این علم دو برخورد متفاوت داشت، از یک سو مقابل آن ایستاد و آن را رد کرد و از سویی دیگر بر برخی احکام آن مُهر قبولی زد.
آنچه سید ابن طاووس در این کتاب اثبات می کند آن است که: نجوم ممنوع و مورد نکوهش در زبان شرع و دین علمی است که ستارگان را دارای قدرت و فاعلیت می داند و آنها را منشأ بسیاری از حوادث می داند و برای آنها مؤثریت قطعی قائل است.

پیشنهاد کاربران

بپرس