فرتینگ

فرتینگ(پدیده). فرتینگ به سایش و گاهی هم به خوردگی سطوح بارگذاری شده در تماس در حالتی که با حرکات نوسانی کوچک مماس با سطح مواجه می شوند می گویند. فرتینگ ناشی از چسبندگی پست و بلندی های میکروسکوپی سطح تماس است که متعاقباً با حرکات کوچک دوباره شکسته می شوند و پستی و بلندی هایی با مقیاس کوچکتر ایجاد می شود. این شکستگی و سایش باعث ایجاد براده های سایش می شود.
اگر براده ها و سطح سپس تحت واکنشی شیمیایی مانند اکسیداسیون قرار بگیرند فرایند به فرتینگ خوردگی تغییر می کند. فرتینگ سطح را تخریب می کند و منجر به افزایش زبری سطح و ریز چاله ها می شود که استحکام خستگی اجزا را کاهش می دهد. دامنه حرکت لغزشی نسبی اغلب به ترتیب میکرومتر تا میلی متر است، اما می تواند به 3 نانومتر نیز برسد.
معمولا فرتینگ در پوشش های جمع شونده قطعات پیچ شده هزارخار و اتصال دم چلچله ای اتفاق می افتد.
فرتینگ در فولاد را می توان با وجود سطوح حفره دار و براده های ریز اکسید آهن «قرمز» شبیه پودر کاکائو شناسایی کرد. این براده ها کاملاً «زنگ» نیستند، زیرا در شرایط تولید آن به آب نیاز نیست. براده ها بسیار سخت تر از سطح فولاد در تماس و تحت فرتینگ هستند، بنابراین سایش ساینده اجتناب ناپذیر است. با این حال، ذرات برای شروع فرت مورد نیاز نیستند.
فرتینگ در آلومینیوم به دلیل ذرات ریز اکسید باعث می شود که براده های سیاه در ناحیه تماس وجود داشته باشد.
نمونه های فرتینگ در روزمره سایش هزارخار در میل کاردان سایش رینگ در مواجهه با پیچ چرخ و واشر سرسیلندر در مواجهه با انبساط گرمایی دیفرانسیل هستند.
امروزه تحقیقاتی در ارتباط با فرتینگ در صنعت هوایی در حال انجام است.   اتصال تیغه - ساقه دم چلچله ی و اتصالات موتورهای هوائی توربین گازی باعث ممکن است دچار فرتینگ شوند.
مثال دیگری که در آن ممکن است خوردگی فرتینگ رخ دهد، یاتاقان های توربین های بادی مدرن هستند که تحت حرکات نوسانی برای کنترل قدرت عمل می کنند.
فرسودگی همچنین می تواند در بدن انسان بین اجزای مختلف رخ دهد. مانند امیپلت ها که اغلب تحت فرایند فرتینگ قرار می گیرند.  
فرتینگ تقریباً در تمام کانکتورهای الکتریکی در معرض حرکت ( به عنوان مثال کانکتور برد مدار چاپی که به یک صفحه پشتی وصل شده است، مانند SOSA/VPX ) رخ می دهد. معمولاً اکثر کانکتورهای الکتریکی برد به برد ( B2B ) در صورت وجود هرگونه حرکت نسبی بین اتصال دهنده های جفت آسیب پذیر هستند. یک سیستم اتصال مکانیکی سفت و سخت برای نگه داشتن هر دو نیمه یک B2B بدون حرکت مورد نیاز است که این امری تقریبا غیر ممکن است. کانکتورهای سیم به برد ( W2B ) معمولاً در برابر فرتینگ مصون هستند زیرا نیمی از سیم کانکتور به عنوان جاذب حرکت فنری عمل می کند که در غیر صورت عدم جذب کامل این نیرو به سطوح تماس کانکتور W2B منتقل می شود. تعداد بسیار کمی از کانکتورهای B2B وجود دارد که با استفاده از: 1 ) ترکیب فنرها در اتصالات جداگانه یا 2 ) استفاده از طراحی تله انگشت چینی به منظور افزایش چشمگیر سطح تماس، مشکل را برطرف می کند. طراحی کانکتوری که به جای تنها 1 یا 2 با تمام 4 طرف یک پین مربع تماس برقرار کند، می تواند تا حدودی باعث به جلوگیری از فرتینگ شود. تمیز نگه داشتن و روغن کاری نیز می تواند باعث جلوگیری از فرایند و طول عمر قطعه شود.