فرایند گزیر

### تعریف قانونی
براساس بند �ژ� ماده ۱ قانون بانک مرکزی، گزیر عبارت است از:
�مجموعه اقداماتی که تحت راهبری بانک مرکزی به منظور صیانت از منافع عموم و حفظ ثبات مالی در خصوص مؤسسات اعتباری که با ناترازی مواجه شده یا در معرض ورشکستگی قرار گرفته اند، در چهارچوب قانون اجرا می شود. �
### هدف و ضرورت
هدف فرایند گزیر، **جلوگیری از فروپاشی بانک ها و مؤسسات اعتباری** و **حفظ ثبات مالی کشور** است. این نظام مانند مکانیزم �بانک نجات� در سایر کشورها ( نظیر *Bank Resolution Framework* در اتحادیه اروپا و آمریکا ) عمل می کند و به بانک مرکزی امکان می دهد بدون ایجاد شوک اقتصادی، ناترازی یک بانک را کنترل و مدیریت کند.
### مراحل اصلی فرایند گزیر
1. **تشخیص ناترازی**: معاون تنظیم گری و نظارت بانک مرکزی ناترازی یا خطر ورشکستگی را اعلام می کند.
2. **سلب اختیار از مدیریت بانک**: در صورت بی توجهی به دستورات اصلاحی، مجمع عمومی و هیئت مدیره بانک سلب اختیار می شوند.
3. **انتصاب هیئت سرپرستی موقت**: برای اداره بانک تا زمان تصمیم گیری نهایی.
4. **آغاز فرایند گزیر**: مدیر گزیر توسط �صندوق ضمانت سپرده ها� تعیین و با تأیید �هیئت عالی بانک مرکزی� مأمور اجرای یکی از اقدامات زیر می شود:
- فروش یا واگذاری دارایی ها و بدهی ها به موسسه ای دیگر
- **انتقال به مؤسسه اعتباری انتقالی ( موقتی ) ** با مجوز بانک مرکزی
- **تبدیل بدهی های بدون ضمانت به سهام**
- **ادغام یا انحلال کنترل شده بانک**.
### نهادهای مسئول
- **بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران**: سیاست گذار و ناظر کل فرایند
- **هیئت عالی بانک مرکزی**: مرجع تصمیم گیر نهایی درباره ورود مؤسسه به گزیر
- **صندوق ضمانت سپرده ها**: مجری عملیات گزیر در عمل، با هدف حفاظت از سپرده گذاران خرد.
### اهمیت اقتصادی
فرایند گزیر به منزله نوعی **مدیریت بحران مالی نظام مند** است تا:
- از ورشکستگی ناگهانی بانک ها جلوگیری شود،
- **اعتماد عمومی به نظام بانکی حفظ گردد**،
- و بار مالی ناشی از ناترازی بانک ها بر بودجه عمومی تحمیل نشود.
به طور خلاصه، **فرایند گزیر** ابزاری قانونی برای نجات کنترل شده بانک های ناسالم است که با هدف پیشگیری از بحران های بانکی، حفظ سپرده گذاران و ثبات اقتصادی کشور طراحی شده است.