فرانسیسکو د الیزا

فرانسیسکو د الیزا ایی رونتا ( Francisco de Eliza y Reventa ) ( زادهٔ ۱۷۵۹ – در گذشتهٔ ۱۹ فوریه ۱۸۲۵ ) ، افسر نیروی دریایی، ناوبر و کاوشگر اسپانیایی بود. از او بیشتر به دلیل کارش در شمال غربی آرام یاد می کنند. او فرماندهٔ پایگاه اسپانیا در نوتکا ساند واقع در جزیره ونکوور بود و چندین سفر دریایی اکتشافی در منقطه از جمله تنگه خوان دی فوکا و تنگه جورجیا را رهبری می کرد.
فرانسیسکو د الیزا در سال ۱۷۵۹ در ال پوئرتو د سانتاماریا، اسپانیا چشم به جهان گشود. او پس از فارغ التحصیلی از کالج سلطنتی de Guardiamarinas در کادیس، در سال ۱۷۷۳ وارد نیروی دریایی اسپانیا شد. [ ۱] وی در سال ۱۷۷۵، در لشکرکشی اسپانیا به الجزیره، خدمت کرد. او در سال ۱۷۸۰ به آمریکا اعزام شد و بعدها در جریان محاصره پنساکولا، فلوریدا در دوران انقلاب آمریکا، شرکت کرد. [ ۲]
در سال ۱۷۸۹، الیزا و چند تن از افسران دیگر، از سوی خوان فرانسیسکو دی لا بودگا ی کوادرا برای خدمت در سان بلاس - ایستگاه دریایی در سواحل غربی مکزیک که بعدها بخشی از اسپانیای جدید شد - انتخاب شدند. بودگا ی کوادرا فرماندهٔ جدید ( تازه به سمت رسیده ) سان بلاس بود. ادارهٔ نیروی دریایی سان بلاس مسئولیت پشتیبانی و کاوش در سواحل شمال مکزیک، ازجمله آلتا کالیفرنیا و شمال غرب آرام تا جنوب آلاسکا را برعهده داشت. نایب السلطنه اسپانیای جدید، خوان ویسنته دو گومس، دومین کنت رویلاگیگدو ( Revillagigedo ) ، ایزا را به فرماندهی یک هیئت اعزامی برای اشغال مجدد مقر اسپانیا در نوتکا ساند واقع در جزیره ونکوور منصوب کرد. این پایگاه مرزی که اسپانیایی ها آن را سانتا کروز د نوکا می نامیدند، در سال ۱۷۸۹ توسط استبان خوزه مارتینز تأسیس شد و سپس در اکتبر همان سال، پس از «حادثه نوتکا» موسوم به بحران نوتکا که باعث ایجاد یک بحران بین المللی میان اسپانیا و بریتانیا شد، متروکه شد.
کارلوس چهارم، پادشاه اسپانیا، فرمان سلطنتی ۱۴ آوریل ۱۷۸۹ را صاد کرد که به موجب آن استقرار در نوتکا ساند باید «با احترام و متانت» صورت گیرد. هم پادشاه، هم نایب السلطنه Revillagigedo و هم بودگا ی کوادرا از متروکه شدن پایگاه در نوتکا تا دسامبر ۱۷۸۹، زمانی که مارتینز به سان بلاس رسید، بی اطلاع بودند. سفر گروهی الیزا برای تسلی مارتینز در نوتکا به سفری برای اشغال مجدد مقر و ایجاد یک سکونتگاه دائمی تبدیل شد. [ ۳]