فَرانسوی، هنر (French art)
کلیسای جامع نتردام پاریس
نقاشی، مجسمه سازی، و هنرهای تزیینی فرانسه. فرانسه، به منزلۀ زادگاهگوتیک، کانون مجسمه سازی و تذهیب نسخ خطی در قرون وسطا، و از قرن ۱۵م در پرده های نقش بافت، بود. نقاشی قرن ۱۷ فرانسه تحت سلطۀ کلاسی سیسمایتالیایی وار کلود لورنو نیکلا پوسن شکوفا شد؛ متعاقب آن شیوۀ روکوکو با صحنه های نشاط انگیزش از طبقات مرفه، پس از وقوع انقلاب فرانسه جای خود را به نئوکلاسی سیسمِ ژاک ـ لوئی داوید و ژان دومینیک انگر سپرد. در قرن ۱۹ رمانتیسم مسلط بر فضای هنری به سبک های دیگری جای سپرد، که رئالیسم و امپرسیونیسمِ نقاشانی همچون کلود مونه، اوگوست رنوار، و آثار ژرژ سورا، پل سزان و سرانجام هنر مدرن قرن ۲۰ از آن جمله اند. هانری ماتیس با شیوۀ فوویسم، ژرژ براک با شیوۀ کوبیسم، و اوگوست رودَن در مجسمه سازی، از پیش گامان هنر مدرن فرانسه بودند. از میانۀ قرن ۱۹ تا میانۀ قرن ۲۰، پاریس کانون هنری غرب بود. در میان کهن ترین بقایای پیش تاریخی، نقاشی های غار لاسکو در جنوب فرانسه (۱۸۰۰۰پ م) درخور ذکرند. از دورۀ سلتی (قرن ۵پ م تا قرن اول م) اشیای دست ساز بسیار، و از دوران اشغال خاک فرانسه به دست رومیان (قرن اول تا ۵م) علاوه بر اشیای دست ساز، بناهای توجه برانگیزی هم باقی مانده اند. در دوره های پادشاهی اوتونی و کارولنژیان، قدرت و ثروت رو به رشد کلیسای مسیحی، شکل گیری فرهنگ ملّی را میّسر ساخت.دورۀ رومی وار (از قرن ۱۰ تا قرن ۱۲م). هنر رومی وار، نخستین شیوۀ هنری شاخص فرانسوی بود. بناهای عظیم کلیساها، کلیساهای جامع، و صومعه ها، به رشد هنرهای فرعی نیرویی تازه بخشید؛ چراکه بناها و اجتماعات دینی به محصولاتی همچون آثار فلزی، بافته ها، و نسخ خطی مُذهّب نیاز داشتند. مجسمه سازی نیز از برجسته ترین دستاوردهای آن دوران بود که شکل های گویا و بسیار چکیده نمایی شده را تا حدّی از تصاویر نسخ خطی برمی گرفت؛ از آن زمره مجسمه های کلیسای جامع اوتون و صومعه های کلونی، موئاساک، و سویاک درخور ذکرند. لعاب کاری با اسلوب لعاب مینای شیاری تکامل یافت؛ این لعاب، در شهر لیموژ ساخته می شد.
گوتیک (از قرن ۱۲ تا قرن ۱۴م). سبک گوتیک علاوه بر معماری در دیگر هنرها نیز تجلّی یافت. فرانسه در تکامل گوتیک نقش اصلی را داشت. کلیساهای نوسازِ سر به فلک کشیده، به سطوح گسترده ای از شیشۀ منقوش نیاز داشتند که برخی از ممتازترینِ آن ها در کلیسای جامع شارتر استفاده شده اند. نقاشی های دیواری (که بسیاری از آن ها از بین رفته اند)، بیشتر از رنگ های به کاررفته در شیشه های منقوش تبعیّت می کردند. مجسمه ها، ظرافت و واقع گرایی بیشتری یافتند و طرح های پیچیده تری برای کنده کاری در نظر گرفته شد؛ همچون کنده کاری های کلیسای شارتر، کلیسای نوتردام در پاریس و دیگر مکان ها. ساختن سردیس (به شکل مجسمه) در اواخر قرن ۱۴م در فرانسه آغاز شد. در آن زمان پاریس مرکز بین المللی تذهیب نسخ خطی و مینیاتورسازی نیز شد.
قرن ۱۵م. در پایان قرون وسطا که شیوه های گوتیک با نیازهای تغییریابندۀ جامعه انطباق یافت، مکتب های محلّی در هنر نقاشی شکل گرفت و نخستین نقاشان نام آور پدیدار شدند: در پرووانس، نیکلا فرومان؛ در بورگونی و شمال، سیمون مارمیون (ح ۱۴۲۲ـ ۱۴۸۹م)؛ در لوآر، ژان فوکه و ژان بوردیشون (ح ۱۴۵۷ـ۱۵۲۱م)؛ نقاش مشهور به متر دو مولن (که از ۱۴۸۰ تا ۱۵۰۰م فعالیت داشته است)، ژان پرآل (ح ۱۴۵۷ـ۱۵۳۰م). ژان فوکه، تک چهره ساز دربار، برجسته ترینِ آنان است که واقع گرایی دقیق آثارش از نقاشی هلندی تأثیر دارد. مینیاتورهای فوکه و برادران لمبور، خالقان کتاب دعای مصور ایام پربرکت دوک دو بری، نشان دهندۀ طبیعت گرایی عالی و نوآوری در تزیین کاری اند. پرده های نقش بافت ممتازی نیز در این دوره بافته شد. در آن زمان با کاهش سفارش های کلیسایی، مجسمه سازان موقعیّتی برای هنرآفرینی نداشتند.
رنسانس (رنسانس) (قرن ۱۶). اشتیاق فرانسیس اول به ایجاد هنری متمرکز برای رقابت با ایتالیا، او را برآن داشت که نقاشان نام آوری (همچون فرانچسکو پریماتیتچو، و نیکولو دل آباته) را از ایتالیا به فرانسه فرا خوانَد، که تکوین مکتب فونتن بلو را در پی داشت. هنر تک چهره سازی درباری و تک چهره سازی مینیاتوری، به وسیلۀ کورنی دو لیون (ح ۱۵۰۳ـ۱۵۷۴) و دو نقاش پیش گام دیگر، با نام های ژان و فرانسوا کلوئه، رونق یافت. به رغم گسترش روزافزون نفوذ ایتالیا، این نقاشان همچنان وام دار نقاشی هلندی بودند.
باروک (باروک) (قرن ۱۷ و دوران فرمانروایی لوئی چهاردهم). سبک نقاشی پوسن، شیوۀ «رسمی» کشور شد، و از سوی آکادمی سلطنتی (تأسیس یافته در ۱۶۴۸) اشاعه یافت. ژان باپتیست کولبر، وزیر مقتدر، و شارل لوبرون، نقاش دربار و مدیر آکادمی، کلیۀ تولیدات هنری کشور، از تک چهره سازی رسمی دولتی تا مبلمان و پرده های نقش بافت کارگاه گوبلن، را تحت نظارت خود گرفتند. نقاشانی همچون ژرژ دو لاتور و لوئی لو نَن، دو هنرمند استثنایی بودند که شیوۀ واقع گرایانه ای را در پیش گرفتند؛ گرچه رویکرد کلاسیکِ نظم و تعادل را نیز رها نکردند. در بخش آغازین قرن ۱۷ مجسمه سازی فرانسه، بیشتر در انحصار مقبره سازی بود. با حمایت لوئی چهاردهم از هنر پرزرق و برق غیردینی، روح تازه ای بر کالبد مجسمه سازی فرانسه دمیده شد. ژیراردون، که مقبرۀ کاردینال ریشِلیو در کلیسای وابسته به سوربون پاریس شاهکار اوست، به کار مجسمه سازی برای تزیین کاخ ورسای گماشته شد. آنتوان کوازووکس تک چهره هایی را کنده کاری کرد که به سبب ویژگی پرنشاطشان نظرگیرند.
قرن ۱۸. در این دوره روکوکوی پرنشاط و دل انگیزی جانشین تزیینات فاخر سبک لوئی چهاردهمی شد؛ ژان آنتوان واتو معرّف این تغییر هنری بود، که بازتاب های آن در آثار پیروان او نیز، از جمله ژان باپتیست پاتر (۱۶۹۵ـ۱۷۳۶) و نیکلا لانکره، مشهود است. در پرده های غیرتشریفاتی واتو از جشن های عاشقانه، گروهی مرد و زن موقر و بانشاط، با حالتی عاشقانه و در حال نواختن موسیقی، در چشم اندازهایی شکوهمند تصویر شده اند که با حالتی از اندوه لذت های گذرا توأم اند. این شیوۀ باظرافت و بسیار آراسته در آثار فرانسوآ بوشه و ژان ـ اونوره فراگونار نیز متجلّی است، که هر دو شادمانی سبکسرانۀ دربار را کمی پیش از انقلاب فرانسه به اجمال بازنموده اند. ژان باپتیست گروز این شیوه را ناگهان وانهاد، و مضامین اخلاقی روزمره را برگزید و در آن ها از خصلت های سادۀ نیکو به گونه ای پراحساس تمجید کرد. برخلاف هنر حاکم بر دربار، ژان باپتیست شاردن صحنه های آرام و خانوادگیِ زندگی طبقۀ متوسط را نقاشی می کرد. پایان قرن ۱۸ با واکنش علیه روکوکو و بازگشت به «هنر کلاسیک» روبه رو بود؛ ژوزف ماری وین (۱۷۱۶ـ۱۸۰۹) از این جریان هنری حمایت می کرد. نمایندۀ اصلی نئوکلاسی سیسم، یکی از شاگردان وِین، به نام داوید بود که هنرش عواطف و احوال دوران انقلاب و بنیاد امپراتوری ناپلئون را بازمی تاباند.
قرن ۱۹. نئوکلاسی سیسم در عین بازگشت به گذشته، حاوی عنصری از رمانتیسم بود. اوج شکوفایی رمانتیسم را می توان به خوبی در آثار تئودور ژِریکو و اوژن دُلاکروا بازیافت؛ گرچه در همان زمان اَنگر همچنان نگهبان سرسخت کلاسی سیسم (شیوۀ تأییدشدۀ آکادمی سلطنتی در قرن ۱۹) باقی ماند. با نقاشی های لطیف، شاعرانه و مه آلود کامی کورو، دورۀ نوینی در منظره پردازی آغاز گردید. گرچه کورو مدتی در باربیزون کار کرد، از نقاشان مکتب باربیزون شمرده نمی شود. نقاشان فرانسوی مکتب باربیزون عبارت اند از ژان فرانسوا میله، دوبینیی (۱۸۱۷ـ۱۸۷۸)، و تئودور روسو. در میانۀ قرن ۱۹، رئالیسم در ضدّیت با نئوکلاسی سیسم و رمانتیسم شکل گرفت. گوستاو کوربه با نقاشی های غیرقهرمانانه اش از زندگی روزمره، موجی از اعتراض برانگیخت و شخصیت اصلی این جنبش هنری شد؛ هنرش تا حد زیادی با رادیکالیسم سیاسی اش پیوند داشت. رئالیسم بیشتر همچون یک اندیشه تا یک سبک، به وسیلۀ اونوره دومیه و ژان فرانسوا میله، نقاش منظره پرداز، تکامل یافت. دومیه نقاش و کاریکاتوریست بود، و به سبب تصاویر هجوآمیزش از زندگی فرانسوی شهرت یافت. اِدوئار مانه را نیز می توان از نقاشان رئالیست برشمرد؛ رویکرد عالی و مدرن او به درون مایه های نقاشان قرن ۱۵م تا قرن ۱۸، بسیار مناقشه برانگیز بود؛ ازجمله اثرش با نام اولیمپیا (۱۸۶۵؛ موزۀ دورسه، پاریس). شیوۀ رئالیسم، با تمرکز بر زندگی روزمره، برای امپرسیونیسم، مشهورترین جنبش قرن ۱۹، بستر مناسبی را فراهم کرد. مونه با تأثیر از ادوئار مانه و پیوستن به گروه امپرسیونیست ها، فعالیت هنری اش را آغاز کرد و از شخصیت های مرکزی جنبش شد. ویژگی های آثار مونه، ازجمله تمرکز مطلق بر ظاهر اشیا و تغییر رنگ ها و شکل ها درخلال تغییرات نوری و جوّی، جوهرۀ امپرسیونیسم را هستی بخشید. دیگر نقاشان برجستۀ امپرسیونیسم عبارت بودند از رنوار، کامی پیسارو، و برت موریزو. ادگار دگا ادراکی از جوهرۀ ساختاری و فرمی کلاسیک را به امپرسیونیسم افزود. هانری دو تولوز لوترک۷ به رغم آگاهی از امپرسیونیسم، شیوه ای کاملاً فردی را در پیش گرفت، که برگرفته از آگهی های مصور و باسمه های ژاپنی و آثار دگا بود. نحوۀ استفادۀ امپرسیونیست ها از رنگ، به نوآوری های نوینی انجامید؛ از آن جمله اند: نئوامپرسیونیسم(یا نقطه چین کاری۹)، در آثار سورا و پل سینیاک، ویژگی فرمی پست امپرسیونیسمدر آثار سزان و پل گوگن، که هر دو در تکامل هنرمدرن تأثیری ژرف داشتند. هنر ایشان خاستگاه به ثمررسیدن مراحل درخشانی از هنر دهۀ ۱۸۹۰ شد که با سمبولیسم(اودیلون رودون، گوستاو موروو دیگران)، و آثار گروه نبی هاآغاز گردید. اوگوست رودن به ضوابط منجمدماندۀ مجسمه سازی قرن ۱۹، گرما و شوری رمانتیک بخشید.
قرن ۲۰. برخی از بزرگ ترین نوآوران هنر قرن ۲۰ عبارت اند از ژرژ براک، که همراه با پابلو پیکاسو، نقاش اسپانیایی، سبک کوبیسم را پروراند و اعتلا بخشید؛ و هانری ماتیس، نقاش سرآمد فوویسم که کارهایی با رنگ های درخشان و ماهیّتی موزون و تزیینی پدید آورد. اندیشه های نوین نقاشی به خوبی در پاریس پا گرفت، و آن شهر را مرکز بین المللی مکتب پاریسساخت. برخی از نمایندگان هنر مدرن همچون پیکاسو، از خارج از فرانسه به آن جا مهاجرت کردند. از نقاشان برجستۀ فرانسوی ادوئار ووئیار، پیِر بونار، پیِر آلبر مارکه، روبر دلونه، فرنان لژه، ژرژ روئو، و رائول دوفیدرخور ذکرند. آریستید مایول، فرم های مجسمه های سنّتی فرانسه را احیا کرد. پس از جنگ جهانی دوم، پاریس، مرکزیّت دنیای هنر را به امریکا سپرد، و بیشترین تأثیر را در هنر معاصر دنیا گذاشت. ایوز کلاینو ژان دوبوفهاز نقاشان سرآمد فرانسوی در دوران پس از جنگ جهانی اند.
کلیسای جامع نتردام پاریس
نقاشی، مجسمه سازی، و هنرهای تزیینی فرانسه. فرانسه، به منزلۀ زادگاهگوتیک، کانون مجسمه سازی و تذهیب نسخ خطی در قرون وسطا، و از قرن ۱۵م در پرده های نقش بافت، بود. نقاشی قرن ۱۷ فرانسه تحت سلطۀ کلاسی سیسمایتالیایی وار کلود لورنو نیکلا پوسن شکوفا شد؛ متعاقب آن شیوۀ روکوکو با صحنه های نشاط انگیزش از طبقات مرفه، پس از وقوع انقلاب فرانسه جای خود را به نئوکلاسی سیسمِ ژاک ـ لوئی داوید و ژان دومینیک انگر سپرد. در قرن ۱۹ رمانتیسم مسلط بر فضای هنری به سبک های دیگری جای سپرد، که رئالیسم و امپرسیونیسمِ نقاشانی همچون کلود مونه، اوگوست رنوار، و آثار ژرژ سورا، پل سزان و سرانجام هنر مدرن قرن ۲۰ از آن جمله اند. هانری ماتیس با شیوۀ فوویسم، ژرژ براک با شیوۀ کوبیسم، و اوگوست رودَن در مجسمه سازی، از پیش گامان هنر مدرن فرانسه بودند. از میانۀ قرن ۱۹ تا میانۀ قرن ۲۰، پاریس کانون هنری غرب بود. در میان کهن ترین بقایای پیش تاریخی، نقاشی های غار لاسکو در جنوب فرانسه (۱۸۰۰۰پ م) درخور ذکرند. از دورۀ سلتی (قرن ۵پ م تا قرن اول م) اشیای دست ساز بسیار، و از دوران اشغال خاک فرانسه به دست رومیان (قرن اول تا ۵م) علاوه بر اشیای دست ساز، بناهای توجه برانگیزی هم باقی مانده اند. در دوره های پادشاهی اوتونی و کارولنژیان، قدرت و ثروت رو به رشد کلیسای مسیحی، شکل گیری فرهنگ ملّی را میّسر ساخت.دورۀ رومی وار (از قرن ۱۰ تا قرن ۱۲م). هنر رومی وار، نخستین شیوۀ هنری شاخص فرانسوی بود. بناهای عظیم کلیساها، کلیساهای جامع، و صومعه ها، به رشد هنرهای فرعی نیرویی تازه بخشید؛ چراکه بناها و اجتماعات دینی به محصولاتی همچون آثار فلزی، بافته ها، و نسخ خطی مُذهّب نیاز داشتند. مجسمه سازی نیز از برجسته ترین دستاوردهای آن دوران بود که شکل های گویا و بسیار چکیده نمایی شده را تا حدّی از تصاویر نسخ خطی برمی گرفت؛ از آن زمره مجسمه های کلیسای جامع اوتون و صومعه های کلونی، موئاساک، و سویاک درخور ذکرند. لعاب کاری با اسلوب لعاب مینای شیاری تکامل یافت؛ این لعاب، در شهر لیموژ ساخته می شد.
گوتیک (از قرن ۱۲ تا قرن ۱۴م). سبک گوتیک علاوه بر معماری در دیگر هنرها نیز تجلّی یافت. فرانسه در تکامل گوتیک نقش اصلی را داشت. کلیساهای نوسازِ سر به فلک کشیده، به سطوح گسترده ای از شیشۀ منقوش نیاز داشتند که برخی از ممتازترینِ آن ها در کلیسای جامع شارتر استفاده شده اند. نقاشی های دیواری (که بسیاری از آن ها از بین رفته اند)، بیشتر از رنگ های به کاررفته در شیشه های منقوش تبعیّت می کردند. مجسمه ها، ظرافت و واقع گرایی بیشتری یافتند و طرح های پیچیده تری برای کنده کاری در نظر گرفته شد؛ همچون کنده کاری های کلیسای شارتر، کلیسای نوتردام در پاریس و دیگر مکان ها. ساختن سردیس (به شکل مجسمه) در اواخر قرن ۱۴م در فرانسه آغاز شد. در آن زمان پاریس مرکز بین المللی تذهیب نسخ خطی و مینیاتورسازی نیز شد.
قرن ۱۵م. در پایان قرون وسطا که شیوه های گوتیک با نیازهای تغییریابندۀ جامعه انطباق یافت، مکتب های محلّی در هنر نقاشی شکل گرفت و نخستین نقاشان نام آور پدیدار شدند: در پرووانس، نیکلا فرومان؛ در بورگونی و شمال، سیمون مارمیون (ح ۱۴۲۲ـ ۱۴۸۹م)؛ در لوآر، ژان فوکه و ژان بوردیشون (ح ۱۴۵۷ـ۱۵۲۱م)؛ نقاش مشهور به متر دو مولن (که از ۱۴۸۰ تا ۱۵۰۰م فعالیت داشته است)، ژان پرآل (ح ۱۴۵۷ـ۱۵۳۰م). ژان فوکه، تک چهره ساز دربار، برجسته ترینِ آنان است که واقع گرایی دقیق آثارش از نقاشی هلندی تأثیر دارد. مینیاتورهای فوکه و برادران لمبور، خالقان کتاب دعای مصور ایام پربرکت دوک دو بری، نشان دهندۀ طبیعت گرایی عالی و نوآوری در تزیین کاری اند. پرده های نقش بافت ممتازی نیز در این دوره بافته شد. در آن زمان با کاهش سفارش های کلیسایی، مجسمه سازان موقعیّتی برای هنرآفرینی نداشتند.
رنسانس (رنسانس) (قرن ۱۶). اشتیاق فرانسیس اول به ایجاد هنری متمرکز برای رقابت با ایتالیا، او را برآن داشت که نقاشان نام آوری (همچون فرانچسکو پریماتیتچو، و نیکولو دل آباته) را از ایتالیا به فرانسه فرا خوانَد، که تکوین مکتب فونتن بلو را در پی داشت. هنر تک چهره سازی درباری و تک چهره سازی مینیاتوری، به وسیلۀ کورنی دو لیون (ح ۱۵۰۳ـ۱۵۷۴) و دو نقاش پیش گام دیگر، با نام های ژان و فرانسوا کلوئه، رونق یافت. به رغم گسترش روزافزون نفوذ ایتالیا، این نقاشان همچنان وام دار نقاشی هلندی بودند.
باروک (باروک) (قرن ۱۷ و دوران فرمانروایی لوئی چهاردهم). سبک نقاشی پوسن، شیوۀ «رسمی» کشور شد، و از سوی آکادمی سلطنتی (تأسیس یافته در ۱۶۴۸) اشاعه یافت. ژان باپتیست کولبر، وزیر مقتدر، و شارل لوبرون، نقاش دربار و مدیر آکادمی، کلیۀ تولیدات هنری کشور، از تک چهره سازی رسمی دولتی تا مبلمان و پرده های نقش بافت کارگاه گوبلن، را تحت نظارت خود گرفتند. نقاشانی همچون ژرژ دو لاتور و لوئی لو نَن، دو هنرمند استثنایی بودند که شیوۀ واقع گرایانه ای را در پیش گرفتند؛ گرچه رویکرد کلاسیکِ نظم و تعادل را نیز رها نکردند. در بخش آغازین قرن ۱۷ مجسمه سازی فرانسه، بیشتر در انحصار مقبره سازی بود. با حمایت لوئی چهاردهم از هنر پرزرق و برق غیردینی، روح تازه ای بر کالبد مجسمه سازی فرانسه دمیده شد. ژیراردون، که مقبرۀ کاردینال ریشِلیو در کلیسای وابسته به سوربون پاریس شاهکار اوست، به کار مجسمه سازی برای تزیین کاخ ورسای گماشته شد. آنتوان کوازووکس تک چهره هایی را کنده کاری کرد که به سبب ویژگی پرنشاطشان نظرگیرند.
قرن ۱۸. در این دوره روکوکوی پرنشاط و دل انگیزی جانشین تزیینات فاخر سبک لوئی چهاردهمی شد؛ ژان آنتوان واتو معرّف این تغییر هنری بود، که بازتاب های آن در آثار پیروان او نیز، از جمله ژان باپتیست پاتر (۱۶۹۵ـ۱۷۳۶) و نیکلا لانکره، مشهود است. در پرده های غیرتشریفاتی واتو از جشن های عاشقانه، گروهی مرد و زن موقر و بانشاط، با حالتی عاشقانه و در حال نواختن موسیقی، در چشم اندازهایی شکوهمند تصویر شده اند که با حالتی از اندوه لذت های گذرا توأم اند. این شیوۀ باظرافت و بسیار آراسته در آثار فرانسوآ بوشه و ژان ـ اونوره فراگونار نیز متجلّی است، که هر دو شادمانی سبکسرانۀ دربار را کمی پیش از انقلاب فرانسه به اجمال بازنموده اند. ژان باپتیست گروز این شیوه را ناگهان وانهاد، و مضامین اخلاقی روزمره را برگزید و در آن ها از خصلت های سادۀ نیکو به گونه ای پراحساس تمجید کرد. برخلاف هنر حاکم بر دربار، ژان باپتیست شاردن صحنه های آرام و خانوادگیِ زندگی طبقۀ متوسط را نقاشی می کرد. پایان قرن ۱۸ با واکنش علیه روکوکو و بازگشت به «هنر کلاسیک» روبه رو بود؛ ژوزف ماری وین (۱۷۱۶ـ۱۸۰۹) از این جریان هنری حمایت می کرد. نمایندۀ اصلی نئوکلاسی سیسم، یکی از شاگردان وِین، به نام داوید بود که هنرش عواطف و احوال دوران انقلاب و بنیاد امپراتوری ناپلئون را بازمی تاباند.
قرن ۱۹. نئوکلاسی سیسم در عین بازگشت به گذشته، حاوی عنصری از رمانتیسم بود. اوج شکوفایی رمانتیسم را می توان به خوبی در آثار تئودور ژِریکو و اوژن دُلاکروا بازیافت؛ گرچه در همان زمان اَنگر همچنان نگهبان سرسخت کلاسی سیسم (شیوۀ تأییدشدۀ آکادمی سلطنتی در قرن ۱۹) باقی ماند. با نقاشی های لطیف، شاعرانه و مه آلود کامی کورو، دورۀ نوینی در منظره پردازی آغاز گردید. گرچه کورو مدتی در باربیزون کار کرد، از نقاشان مکتب باربیزون شمرده نمی شود. نقاشان فرانسوی مکتب باربیزون عبارت اند از ژان فرانسوا میله، دوبینیی (۱۸۱۷ـ۱۸۷۸)، و تئودور روسو. در میانۀ قرن ۱۹، رئالیسم در ضدّیت با نئوکلاسی سیسم و رمانتیسم شکل گرفت. گوستاو کوربه با نقاشی های غیرقهرمانانه اش از زندگی روزمره، موجی از اعتراض برانگیخت و شخصیت اصلی این جنبش هنری شد؛ هنرش تا حد زیادی با رادیکالیسم سیاسی اش پیوند داشت. رئالیسم بیشتر همچون یک اندیشه تا یک سبک، به وسیلۀ اونوره دومیه و ژان فرانسوا میله، نقاش منظره پرداز، تکامل یافت. دومیه نقاش و کاریکاتوریست بود، و به سبب تصاویر هجوآمیزش از زندگی فرانسوی شهرت یافت. اِدوئار مانه را نیز می توان از نقاشان رئالیست برشمرد؛ رویکرد عالی و مدرن او به درون مایه های نقاشان قرن ۱۵م تا قرن ۱۸، بسیار مناقشه برانگیز بود؛ ازجمله اثرش با نام اولیمپیا (۱۸۶۵؛ موزۀ دورسه، پاریس). شیوۀ رئالیسم، با تمرکز بر زندگی روزمره، برای امپرسیونیسم، مشهورترین جنبش قرن ۱۹، بستر مناسبی را فراهم کرد. مونه با تأثیر از ادوئار مانه و پیوستن به گروه امپرسیونیست ها، فعالیت هنری اش را آغاز کرد و از شخصیت های مرکزی جنبش شد. ویژگی های آثار مونه، ازجمله تمرکز مطلق بر ظاهر اشیا و تغییر رنگ ها و شکل ها درخلال تغییرات نوری و جوّی، جوهرۀ امپرسیونیسم را هستی بخشید. دیگر نقاشان برجستۀ امپرسیونیسم عبارت بودند از رنوار، کامی پیسارو، و برت موریزو. ادگار دگا ادراکی از جوهرۀ ساختاری و فرمی کلاسیک را به امپرسیونیسم افزود. هانری دو تولوز لوترک۷ به رغم آگاهی از امپرسیونیسم، شیوه ای کاملاً فردی را در پیش گرفت، که برگرفته از آگهی های مصور و باسمه های ژاپنی و آثار دگا بود. نحوۀ استفادۀ امپرسیونیست ها از رنگ، به نوآوری های نوینی انجامید؛ از آن جمله اند: نئوامپرسیونیسم(یا نقطه چین کاری۹)، در آثار سورا و پل سینیاک، ویژگی فرمی پست امپرسیونیسمدر آثار سزان و پل گوگن، که هر دو در تکامل هنرمدرن تأثیری ژرف داشتند. هنر ایشان خاستگاه به ثمررسیدن مراحل درخشانی از هنر دهۀ ۱۸۹۰ شد که با سمبولیسم(اودیلون رودون، گوستاو موروو دیگران)، و آثار گروه نبی هاآغاز گردید. اوگوست رودن به ضوابط منجمدماندۀ مجسمه سازی قرن ۱۹، گرما و شوری رمانتیک بخشید.
قرن ۲۰. برخی از بزرگ ترین نوآوران هنر قرن ۲۰ عبارت اند از ژرژ براک، که همراه با پابلو پیکاسو، نقاش اسپانیایی، سبک کوبیسم را پروراند و اعتلا بخشید؛ و هانری ماتیس، نقاش سرآمد فوویسم که کارهایی با رنگ های درخشان و ماهیّتی موزون و تزیینی پدید آورد. اندیشه های نوین نقاشی به خوبی در پاریس پا گرفت، و آن شهر را مرکز بین المللی مکتب پاریسساخت. برخی از نمایندگان هنر مدرن همچون پیکاسو، از خارج از فرانسه به آن جا مهاجرت کردند. از نقاشان برجستۀ فرانسوی ادوئار ووئیار، پیِر بونار، پیِر آلبر مارکه، روبر دلونه، فرنان لژه، ژرژ روئو، و رائول دوفیدرخور ذکرند. آریستید مایول، فرم های مجسمه های سنّتی فرانسه را احیا کرد. پس از جنگ جهانی دوم، پاریس، مرکزیّت دنیای هنر را به امریکا سپرد، و بیشترین تأثیر را در هنر معاصر دنیا گذاشت. ایوز کلاینو ژان دوبوفهاز نقاشان سرآمد فرانسوی در دوران پس از جنگ جهانی اند.
wikijoo: فرانسوی،_هنر