فرانسوا بوزیزه یانگوووندا ( فرانسوی: François Bozizé Yangouvonda ؛ زاده ۱۴ اکتبر ۱۹۴۶ ) یک سیاست مدار اهل جمهوری آفریقای مرکزی که بین سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۱۳ رئیس جمهور این کشور بود.
بوزیزه در دهه هفتاد میلادی که کشور تحت حاکمیت ژان - بدل بوکاسا بود به یکی از افسران ارشد ارتش بدل شد. او پس از سرنگونی بوکاسا از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۱ وزیر دفاع و از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۲ وزیر اطلاع رسانی دولت بود. وی در کودتای ناموفق سال ۱۹۸۲ علیه دولت آندره کولینگبا مشارکت داشت که پس از نرسیدن به هدف از کشور متواری شد. سال ها بعد در دولت آنگه فلیکس پاتاسه فرماندهی ستاد ارتش را عهده دار بود اما در سال ۲۰۰۱ علیه پاتاسه سر به شورش برداشت.
نیروهای تحت رهبری او در مارس ۲۰۰۳، بانگی، پایتخت را تصرف کردند در حالیکه پاتاسه خارج از کشور بود. قدرت با نام دولت انتقالی به دست بوزیزه افتاد. در سال ۲۰۰۵ در دور دوم با کسب ۶۴٫۶ درصد از آرا او برنده انتخابات شد و این پیروزی را انتخابات سال ۲۰۱۱ در دوره اول با دوباره با ۶۴٫۶ درصد آرا تکرار کرد.
در دسامبر ۲۰۱۲ شورش مسلحانه دیگری این بار علیه دولت بوزیزه پدید آمد. نهایتاً در ۲۴ مارس ۲۰۱۳ با تصرف کاخ ریاست جمهوری توسط شورشی ها بوزیزه از طریق جمهوری دموکراتیک کنگو به کامرون گریخت و آن جا توسط پل بیا رئیس جمهور پناه داده شد. در ۲۹ می ۲۰۱۳ حکم دستگیری او از طرف جوامع بین المللی صادر شد.
بوزیزه در گابون و در قبیله گبایا متولد شد. در ایالت بوآر جمهوری آفریقای مرکزی به دانشکده تربیت نیروهای ارتش کشور ملحق شد. در سال ۱۹۶۹ به درجه ستوان دومی نائل شد و چهار سال بعد سروان ارتش گردید. سه سال بعد هنگامی که یک افسر وظیفه فرانسوی را که به رئیس جمهور بی احترامی کرده بود را کتک زد توسط امپراتور ژان - بدل بوکاسا به درجه سرتیپی رسید. او به همراه ژنرال مایوموکالا به افراد ارتش دستور داد به تظاهرات کنندگان جوانی که به عقب افتادگی دستمزد والدینشان معترض بودند حمله کنند. پس از آن که بوکاسا توسط دیوید داکو سرنگون شد و پس از این که نیروهای فرانسوی با حمله خود قصد سرنگون کردن داکو را داشتند او به سمت وزارت دفاع گمارده شد. پس از آن که داکو توسط کولینگبا در سپتامبر ۱۹۸۱ سرنگون شد بوزیزه به عنوان وزیر اطلاع رسانی منصوب شد. اما در ۳ مارس ۱۹۸۲ پس از آن که در کودتای ناموفق به رهبری پاتاسه شرکت داشت به همراه صد سرباز به شمال کشور گریخت درحالیکه که پیش از آن کولینگبا را به خیانت متهم می کرد و در رادیو بانگی مدعی شده بود که دولت کولینگبا سقوط کرده و قدرت به دست کودتاچیان افتاده است. او سپس پناهندگی به فرانسه را به دست آورد. در ژوئیه ۱۹۸۹ در کوتونو بنین دستگیر شد و در بازداشتگاه مورد شکنجه واقع شد. سپس به دستور کولینگبا به اتهام مشارکت در کودتای می به زندان افکنده شد اما در ۲۴ سپتامبر ۱۹۹۱ تبرئه و در اول دسامبر همان سال از زندان آزاد شد. سپس به فرانسه پناهنده شد و دو سال آن جا بود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبوزیزه در دهه هفتاد میلادی که کشور تحت حاکمیت ژان - بدل بوکاسا بود به یکی از افسران ارشد ارتش بدل شد. او پس از سرنگونی بوکاسا از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۱ وزیر دفاع و از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۲ وزیر اطلاع رسانی دولت بود. وی در کودتای ناموفق سال ۱۹۸۲ علیه دولت آندره کولینگبا مشارکت داشت که پس از نرسیدن به هدف از کشور متواری شد. سال ها بعد در دولت آنگه فلیکس پاتاسه فرماندهی ستاد ارتش را عهده دار بود اما در سال ۲۰۰۱ علیه پاتاسه سر به شورش برداشت.
نیروهای تحت رهبری او در مارس ۲۰۰۳، بانگی، پایتخت را تصرف کردند در حالیکه پاتاسه خارج از کشور بود. قدرت با نام دولت انتقالی به دست بوزیزه افتاد. در سال ۲۰۰۵ در دور دوم با کسب ۶۴٫۶ درصد از آرا او برنده انتخابات شد و این پیروزی را انتخابات سال ۲۰۱۱ در دوره اول با دوباره با ۶۴٫۶ درصد آرا تکرار کرد.
در دسامبر ۲۰۱۲ شورش مسلحانه دیگری این بار علیه دولت بوزیزه پدید آمد. نهایتاً در ۲۴ مارس ۲۰۱۳ با تصرف کاخ ریاست جمهوری توسط شورشی ها بوزیزه از طریق جمهوری دموکراتیک کنگو به کامرون گریخت و آن جا توسط پل بیا رئیس جمهور پناه داده شد. در ۲۹ می ۲۰۱۳ حکم دستگیری او از طرف جوامع بین المللی صادر شد.
بوزیزه در گابون و در قبیله گبایا متولد شد. در ایالت بوآر جمهوری آفریقای مرکزی به دانشکده تربیت نیروهای ارتش کشور ملحق شد. در سال ۱۹۶۹ به درجه ستوان دومی نائل شد و چهار سال بعد سروان ارتش گردید. سه سال بعد هنگامی که یک افسر وظیفه فرانسوی را که به رئیس جمهور بی احترامی کرده بود را کتک زد توسط امپراتور ژان - بدل بوکاسا به درجه سرتیپی رسید. او به همراه ژنرال مایوموکالا به افراد ارتش دستور داد به تظاهرات کنندگان جوانی که به عقب افتادگی دستمزد والدینشان معترض بودند حمله کنند. پس از آن که بوکاسا توسط دیوید داکو سرنگون شد و پس از این که نیروهای فرانسوی با حمله خود قصد سرنگون کردن داکو را داشتند او به سمت وزارت دفاع گمارده شد. پس از آن که داکو توسط کولینگبا در سپتامبر ۱۹۸۱ سرنگون شد بوزیزه به عنوان وزیر اطلاع رسانی منصوب شد. اما در ۳ مارس ۱۹۸۲ پس از آن که در کودتای ناموفق به رهبری پاتاسه شرکت داشت به همراه صد سرباز به شمال کشور گریخت درحالیکه که پیش از آن کولینگبا را به خیانت متهم می کرد و در رادیو بانگی مدعی شده بود که دولت کولینگبا سقوط کرده و قدرت به دست کودتاچیان افتاده است. او سپس پناهندگی به فرانسه را به دست آورد. در ژوئیه ۱۹۸۹ در کوتونو بنین دستگیر شد و در بازداشتگاه مورد شکنجه واقع شد. سپس به دستور کولینگبا به اتهام مشارکت در کودتای می به زندان افکنده شد اما در ۲۴ سپتامبر ۱۹۹۱ تبرئه و در اول دسامبر همان سال از زندان آزاد شد. سپس به فرانسه پناهنده شد و دو سال آن جا بود.
wiki: فرانسوا بوزیزه