فرازمین و فروزمین

فرازمین و فروزمین یا فرابوم و فروبوم[ ۱] [ ۲] ( انگلیسی: Horst and graben ) در زمین شناسی به پدیده ها و عوارضی گفته می شود که از قطعات گسلی برخاسته و فرورفته ای به نام فرازمین و فروزمین تشکیل شده است. این عارضه بر اثر گسل های عادی و پدیده کافت ناشی از زمین ساخت کششی پدید می آید. فرازمین و فروزمین زمانی پدید می آید که گسل های عادی با شیب مخالف به صورت جفت و با امتداد موازی پدید آمده و همیشه با هم تشکیل می شوند. اندازه هر پدیده می تواند از چند سانتی متر تا ده ها کیلومتر متغیر باشد و جابه جایی عمودی نیز می تواند تا چند هزار متر باشد. حرکت در دو طرف هر بلوک معمولاً برابر است و در نتیجه انحراف کمی ایجاد می شود.
فرازمین بخشی از پوسته است که نسبت به بلوک های دو طرف برخاسته است و این برخاستگی در نتیجه دورشدن گسل های کناری آن از یکدیگر است. فرازمین ها می توانند عارضه هایی مانند فلات ها، رشته کوه ها یا پشته ها را در دو طرف دره ها تشکیل دهند.
فروزمین بخشی از پوسته است که نسبت به بلوک های دو طرف پایین آمده است و این فرورفتگی در نتیجه نزدیک شدن و فرورفتن گسل های کناری آن به سمت یکدیگر است. فروزمین عارضه های کم ارتفاعی مانند حوضه ها و دره های کافتی را تشکیل می دهد. فروزمین ها نسبت به عرضشان می توانند بسیار بلند باشند.
استان حوضه و کوهستان در غرب ایالات متحده آمریکا منطقه وسیعی متشکل از دره ها و پشته های متناوب است که بر اثر فرازمین و فروزمین و قطعات گسلی کج شده پدید آمده است.