فخر عادل خلعتبری

دانشنامه آزاد فارسی

فخر عادل خلعتبری (تهران 1277ش- واشنگتن 28 اسفند 1345ش)
(نام اصلی: فخر عظمی ارغون) روزنامه ­نگار و ادیب ایرانی. پدرش، مرتضی قلی ارغون (مکرم السلطان)، از افسران عالی­ رتبه­ ی قاجار و مادرش، قمرخانم (عظمت ­السلطنه)، از خاندانی بود که از صاحب­ منصبان شاهان قاجار بودند. فخر عادل زبان فارسی، آشنایی با دیوان ­ها و متون کهن فارسی، زبان عربی، فقه،اصول و فلسفه را همگام با دو برادرش در مکتبخانه­ ی خصوصی و زبان فرانسه را نیز در کودکی زیر نظر مربی­ ای سوئیسی که در منزلشان اقامت داشت فراگرفت. گواهینامه ­ی پایان تحصیلات مدرسه­ ی ژاندارک و مدرسه­ ی آمریکایی تهران را هم به دست آورد. موسیقی اصیل ایرانی و نواختن تار را از زنی کلیمی به نام جان مشاق و بعدتر نزد عبدالله خان دوامی آموخت.
از سال ۱۲۹۷ش وارد کارهای فرهنگی شد و در تأسیس "جمعیت نسوان وطن خواه" شرکت کرد. در مدرسه­ ی "ناموس" نیز به تدریس زبان فرانسه پرداخت. در سنین جوانی (۱۳۰۳) با عباس_خلیلی، مدیر روزنامه­ ی اقدام، ازدواج کرد که ثمره ­اش سیمین بهبهانی است که با نام خانوادگی شوهرش شهرت یافته است. بعد از جدایی از عباس خلیلی، با جمال_عادل_خلعتبری (مدیر روزنامه­ ی آینده ایران) ازدواج کرد (۱۳۱۰) و به خواست او نامش را به فخر عادل تغییر داد. او از سال ۱۳۱۱ به بعد سردبیری روزنامه­ ی آینده ایران را برعهده داشت. در سال ۱۳۱۴ روزنامه­ ی "نامه بانوان" را منتشر کرد که خودش نیز در آن مطلب می ­نوشت.
فخر عظمی از اعضای برجسته­ ی "کانون بانوان" بود؛ همچنین اشعار اجتماعی و وطنی می سرود و تا پایان عمرش یک روشنفکر و مدافع پی ­گیر حقوق زنان باقی ماند. در سال 1316 به عنوان معاونت تعلیمات زنان در وزارت فرهنگ و معارف استخدام شد، اما یک ­سال بعد استعفا داد. از شهریور سال 1320 به عضویت "حزب_دموکرات_ایران" درآمد. خلعتبری پس از سال­ ها تدریس زبان و ادبیات فرانسوی در دبیرستان­ های "ناموس"، "دارالمعلمات" و "نوباوگان" تهران، در سال ۱۳۳۷ بازنشسته شد و برای سرپرستی فرزندانش به آمریکا رفت و پس از درگذشتش در گورستان_ابن_بابویه به خاک سپرده شد.
از او نگارش­ هایی به نام ازدواج اجباری، اوراق پریشان، سرگذشت یک­ زن، دختر نادان، پیمان شکسته و همچنین ترجمه­ هایی از کتاب­ های خارجی و مقالاتی در نشریات باقی مانده است. سیمین بهبهانی در کتاب با مادرم همراه حدود ۲۰۰ بیت از او درج کرده است.
منابع
زنان مودب، بنفشه حجازی؛ انتشارات قصیده سرا و آشیان: 1396. کانون بانوان، مریم فتحی؛ موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران: 1383. کارنمای زنان کارای ایران، پوران فرخزاد؛ قطره: 1381.

پیشنهاد کاربران

بپرس