فتحعلی خان بن شاه قلی خان قوانلو یا فتحعلی خان قاجار فرزند شاه قلی خان رئیس شاخه اشاغی باش ( پایین دستی ) از ایل قاجار بود که در پایین رود گرگان ساکن بودند، فتحعلی خان جد شاهان قاجار است.
فتحعلی خان قاجار همزمان با سقوط اصفهان در زمان شاه سلطان حسین صفوی توانست ریاست ایل قاجار را در استرآباد به دست بگیرد. در کتاب عالم آرای نادری و مورخان دوره قاجاریه در آثار خود اشاره می کنند که فتحعلی خان قاجار هنگام محاصره اصفهان در رأس گروهی هزار نفره به اصفهان رفته است و چند حمله پراکنده به سپاهیان محمود افغان کرده است. اما پس از بی اعتنایی های شاه سلطان حسین به حالت اعتراض اصفهان را ترک کرده و عازم استرآباد شده است. البته هیچ کدام از منابع تاریخی هم عصر با واقعه سقوط اصفهان اشاره ای به این داستان نکرده اند و به نظر می رسد ساختگی باشد. فتحعلی خان با جمع آوری سپاهی متشکل از ترکمان ها و قاجارها و قشون استرآباد از یک سو مانع حرکت سپاه اعزامی شاه تهماسب دوم به خراسان شده و آن را از دامغان مجبور به عقب نشینی کرد و از سوی دیگر تتمه سپاه شاه را در نزدیکی ساری شکست داد. با این وجود خان قاجار به همراه سران ایلش در حالی که شمشیرهایشان را به بر گردن آویخته و قرآن به دست داشتند به حضور شاه تهماسب رفتند و عذر تقصیر خواستند. شاه که چاره ای جز بخشش نداشت او را پذیرفت و علاوه بر آن منصب وکیل الدوله ای را که در واقع نیابت سلطنت بود بدو سپرد و به حکومت سمنان منصوب کرد. بدین ترتیب، فتحعلی خان قاجار همه کاره شاه شد و به اتفاق راهی خراسان شدند تا مشهد را از ملک محمود سیستانی که ادعای سلطنت داشت باز پس گیرند. نادرقلی پس از آنکه شورش عوامل ملک محمود را در مرو سرکوب کرد و حکومت آنجا را به اسماعیل قلی خان حاکم شاه تهماسب سپرد. با پیغام شاه راه خود را از سمت مشهد کج کرد و به خبوشان رفت. قبل از ورود او به اردوی شاه تهماسب بین فتحعلی خان و کردهای خبوشان اختلاف افتاده بود و هر لحظه بیم برخوردی خونین می رفت از سوی دیگر نادرقلی از قدیم کدورت هایی با کردهای خبوشان داشت اما به طرز غیر منتظره ای واسطه بخشش آنها نزد شاه تهماسب شد و غائله را خاتمه داد. به نظر می رسد همین برخورد فعال او در بدو ورود به علاوه شهرتی که از نبردهایش با ملک محمود در شمال خراسان بهم زده بود خیلی زود اسباب نگرانی فتحعلی خان قاجار را فراهم کرد. در دوم صفر سال ۱۱۳۹ اردوی شاه به قصد فتح شهر مشهد در باغ خواجه ربیع واقع در شش کیلومتری شمال شهر مشهد که امروزه جزئی از شهر شده است فرود آمد. نبردهای پراکنده بین قوای نادرقلی از طرف سپاه شاه تهماسب از یک سو و مدافعان شهر به فرماندهی ملک محمود از سوی دیگر تقریباً همه روزه برقرار بود. به موازات این جنگ ها، جنگ قدرت بین دو فرمانده اصلی سپاه شاه یعنی فتحعلی خان قاجار و نادرقلی جریان داشت شاه صفوی در این رقابت طرف فرمانده جدید و مقتدر افشار را گرفت به نوشته منابع، فتحعلی خان بازداشت شد و در۱۴ صفر ۱۱۳۹ به قتل رسید.
... [مشاهده متن کامل]
فتحعلی خان قاجار همزمان با سقوط اصفهان در زمان شاه سلطان حسین صفوی توانست ریاست ایل قاجار را در استرآباد به دست بگیرد. در کتاب عالم آرای نادری و مورخان دوره قاجاریه در آثار خود اشاره می کنند که فتحعلی خان قاجار هنگام محاصره اصفهان در رأس گروهی هزار نفره به اصفهان رفته است و چند حمله پراکنده به سپاهیان محمود افغان کرده است. اما پس از بی اعتنایی های شاه سلطان حسین به حالت اعتراض اصفهان را ترک کرده و عازم استرآباد شده است. البته هیچ کدام از منابع تاریخی هم عصر با واقعه سقوط اصفهان اشاره ای به این داستان نکرده اند و به نظر می رسد ساختگی باشد. فتحعلی خان با جمع آوری سپاهی متشکل از ترکمان ها و قاجارها و قشون استرآباد از یک سو مانع حرکت سپاه اعزامی شاه تهماسب دوم به خراسان شده و آن را از دامغان مجبور به عقب نشینی کرد و از سوی دیگر تتمه سپاه شاه را در نزدیکی ساری شکست داد. با این وجود خان قاجار به همراه سران ایلش در حالی که شمشیرهایشان را به بر گردن آویخته و قرآن به دست داشتند به حضور شاه تهماسب رفتند و عذر تقصیر خواستند. شاه که چاره ای جز بخشش نداشت او را پذیرفت و علاوه بر آن منصب وکیل الدوله ای را که در واقع نیابت سلطنت بود بدو سپرد و به حکومت سمنان منصوب کرد. بدین ترتیب، فتحعلی خان قاجار همه کاره شاه شد و به اتفاق راهی خراسان شدند تا مشهد را از ملک محمود سیستانی که ادعای سلطنت داشت باز پس گیرند. نادرقلی پس از آنکه شورش عوامل ملک محمود را در مرو سرکوب کرد و حکومت آنجا را به اسماعیل قلی خان حاکم شاه تهماسب سپرد. با پیغام شاه راه خود را از سمت مشهد کج کرد و به خبوشان رفت. قبل از ورود او به اردوی شاه تهماسب بین فتحعلی خان و کردهای خبوشان اختلاف افتاده بود و هر لحظه بیم برخوردی خونین می رفت از سوی دیگر نادرقلی از قدیم کدورت هایی با کردهای خبوشان داشت اما به طرز غیر منتظره ای واسطه بخشش آنها نزد شاه تهماسب شد و غائله را خاتمه داد. به نظر می رسد همین برخورد فعال او در بدو ورود به علاوه شهرتی که از نبردهایش با ملک محمود در شمال خراسان بهم زده بود خیلی زود اسباب نگرانی فتحعلی خان قاجار را فراهم کرد. در دوم صفر سال ۱۱۳۹ اردوی شاه به قصد فتح شهر مشهد در باغ خواجه ربیع واقع در شش کیلومتری شمال شهر مشهد که امروزه جزئی از شهر شده است فرود آمد. نبردهای پراکنده بین قوای نادرقلی از طرف سپاه شاه تهماسب از یک سو و مدافعان شهر به فرماندهی ملک محمود از سوی دیگر تقریباً همه روزه برقرار بود. به موازات این جنگ ها، جنگ قدرت بین دو فرمانده اصلی سپاه شاه یعنی فتحعلی خان قاجار و نادرقلی جریان داشت شاه صفوی در این رقابت طرف فرمانده جدید و مقتدر افشار را گرفت به نوشته منابع، فتحعلی خان بازداشت شد و در۱۴ صفر ۱۱۳۹ به قتل رسید.
... [مشاهده متن کامل]
