فتح ذرایع

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] فتح ذرایع تمسک به ابزار دستیابی به امور واجب را گویند .
واژه " فتح " در لغت به معنای گشودن و باز کردن است ؛ "ذرایع" جمع ذریعة به معنای "وسیله " است.در اصطلاح ، تمسک به وسیله ای را می گویند که منجر به امری شود که دارای مصلحت بوده و در نظر شارع مطلوب باشد .به بیان دیگر ، فتح ذرایع به معنای دست یافتن و در اختیار داشتن هر وسیله ای است که مقدمه رسیدن به واجب است ، تا بدین وسیله ، زمینه تحقق واجب فراهم گردد ؛ مثل آن که ، از طریق فتح ذرایع حکم به وجوب وضو می گردد ؛ چرا که وضو از مقدمات پیدایش نماز است . فتح ذرایع سبب وجوب کارهای مقدماتی حج ـ مقدمات حج ـ نیز می گردد . فتح ذرایع در اصطلاح اصولیان امامی با اندکی تسامح " مقدمه واجب " نامیده می شود .
در کتاب اصول الفقه الاسلامی
در کتاب "اصول الفقه الاسلامی" آمده است :"فتح الذرایع: معناه الاخذ بالذرایع اذا کانت النتیجة مصلحة ، لان المصلحة مطلوبة . قال القرافی: اعلم ان الذریعة کما یجب سدها ، یجب فتحها و تکره و تندب و تباح فان الذریعة هی الوسیلة ، فکما ان وسیلة المحرم محرمة فوسیلة الواجب واجبة کالسعی للجمعة و الحج ".

پیشنهاد کاربران

بپرس