فتح تبریز ( ۱۵۰۱ ) توسط شاه اسماعیل یکم پادشاه ۱۵ ساله صفوی در سال ۱۵۰۱ میلادی اتفاق افتاد؛
پس از آن که او در نبرد شرور، آق قویونلوها را شکست داد. در نبرد شرور سپاه آق قویونلو چهار برابر بزرگ تر از سپاه صفوی بود. پس از فتح تبریز، شاه اسماعیل آن را پایتخت قرار داد و خود را شاهنشاه ایران نامید.
... [مشاهده متن کامل]
شاه اسماعیل پس از تسلط بر تبریز، فرمان داد تا استخوان های عاملان کشته شدن شیخ حیدر از گور بیرون آورده شده و در ملأ عام در کنار سرهای بریده شدهٔ دزدان و روسپیان سوزانیده شوند. در همین راستا، قبر سلطان یعقوب آق قویونلو در «باغ قیصریه» ( امامزاده چهارمنار در بازار تبریز امروزی ) نبش شده و استخوان هایش سوزانیده شد.
وی ۱۲ نفر از زیباترین جوانان خانواده های ثروتمند تبریزی را به اقامتگاه خود در کاخ هشت بهشت تبریز انتقال داد.
این اقدامات به شورش مردم تبریز منجر شد و بیش از ۲۰ هزار نفر از اهالی شهر در این قضایا کشته شدند. نهایتاً مردم تبریز لباس قرمزرنگی را که شعار شاه اسماعیل بود به تن کردند و مردم پایتخت و دیگر شهرها به اطاعت او درآمدند.
«لرد استانلی» در کتاب «سفرنامه های ونیزیان در ایران» دربارهٔ این رویداد چنین نوشته است:
شاه اسماعیل پس از شکست سپاهیان الوند، رو به تبریز نهاد. با آنکه تبریزیان هیچ مقاومتی نکردند، بسیاری از مردم شهر را قتل عام کرد، حتی سربازانش زنان آبستن را، با جنین هایی که در شکم داشتند، کشتند. گور سلطان یعقوب و بسیاری از امیرانی را که در نبرد دربند شرکت جسته بودند، نبش کردند و استخوان هایشان را سوختند. سیصد تن از زنان روسپی را به صف درآوردند و هریک را دو نیمه کردند. سپس هشتصد تن از بلازی را که در دستگاه الوند پرورش یافته بودند، سر بریدند. حتی همهٔ سگان تبریز را کشتار کردند و مرتکب بسیاری فجایع دیگر شدند. سپس اسماعیل مادر خود را فراخواند که از جهتی با سلطان یعقوب خویشاوندی داشت… چون معلوم شد که به عقد یکی از امیران حاضر در نبرد دربند درآمده بوده است، پس از طعن و لعن وی، فرمان داد تا او را در برابرش سر بریدند. گمان نمی کنم از زمان «نرون» تاکنون چنین ستمکارهٔ خون آشامی به جهان آمده باشد.
پس از آن که او در نبرد شرور، آق قویونلوها را شکست داد. در نبرد شرور سپاه آق قویونلو چهار برابر بزرگ تر از سپاه صفوی بود. پس از فتح تبریز، شاه اسماعیل آن را پایتخت قرار داد و خود را شاهنشاه ایران نامید.
... [مشاهده متن کامل]
شاه اسماعیل پس از تسلط بر تبریز، فرمان داد تا استخوان های عاملان کشته شدن شیخ حیدر از گور بیرون آورده شده و در ملأ عام در کنار سرهای بریده شدهٔ دزدان و روسپیان سوزانیده شوند. در همین راستا، قبر سلطان یعقوب آق قویونلو در «باغ قیصریه» ( امامزاده چهارمنار در بازار تبریز امروزی ) نبش شده و استخوان هایش سوزانیده شد.
وی ۱۲ نفر از زیباترین جوانان خانواده های ثروتمند تبریزی را به اقامتگاه خود در کاخ هشت بهشت تبریز انتقال داد.
این اقدامات به شورش مردم تبریز منجر شد و بیش از ۲۰ هزار نفر از اهالی شهر در این قضایا کشته شدند. نهایتاً مردم تبریز لباس قرمزرنگی را که شعار شاه اسماعیل بود به تن کردند و مردم پایتخت و دیگر شهرها به اطاعت او درآمدند.
«لرد استانلی» در کتاب «سفرنامه های ونیزیان در ایران» دربارهٔ این رویداد چنین نوشته است:
شاه اسماعیل پس از شکست سپاهیان الوند، رو به تبریز نهاد. با آنکه تبریزیان هیچ مقاومتی نکردند، بسیاری از مردم شهر را قتل عام کرد، حتی سربازانش زنان آبستن را، با جنین هایی که در شکم داشتند، کشتند. گور سلطان یعقوب و بسیاری از امیرانی را که در نبرد دربند شرکت جسته بودند، نبش کردند و استخوان هایشان را سوختند. سیصد تن از زنان روسپی را به صف درآوردند و هریک را دو نیمه کردند. سپس هشتصد تن از بلازی را که در دستگاه الوند پرورش یافته بودند، سر بریدند. حتی همهٔ سگان تبریز را کشتار کردند و مرتکب بسیاری فجایع دیگر شدند. سپس اسماعیل مادر خود را فراخواند که از جهتی با سلطان یعقوب خویشاوندی داشت… چون معلوم شد که به عقد یکی از امیران حاضر در نبرد دربند درآمده بوده است، پس از طعن و لعن وی، فرمان داد تا او را در برابرش سر بریدند. گمان نمی کنم از زمان «نرون» تاکنون چنین ستمکارهٔ خون آشامی به جهان آمده باشد.
فتح تبریز رزمی بود که شاه عباس بزرگ به قصد پس گیری شهر تبریز پس از اشغال تبریز بدست عثمانی ها ( ۱۵۸۵ ) و قبول عهدنامه فرهاد پاشا، و پس از آن سر حدات شمال غربی ( قراباغ، آذربایجان و ارمنستان ) ایران و در سال ۱۶۰۳ میلادی ( ۹۸۲ خورشیدی ) با حاکم عثمانی تبریز انجام داد. این لشکرکشی منجر به بازپس گیری تبریز گردید.
... [مشاهده متن کامل]
سال های ۱۶۰۳ تا ۱۶۰۷ دوران پیروزی و تسلط ارتش شاه عباس ( بر حکمرانی عثمانی ) بود. بخش هایی از لرستان، کردستان، گرجستان و ارمنستان از دولت عثمانی پس گرفته شد.
شاه عباس بزرگ نخستین گام را برای مبارزه با عثمانی در سال ۱۶۰۳ میلادی برداشت. او می دانست که پیروزی بر عثمانی ها در شهرهای کوهستانی شمال غربی به جز با غافلگیری دشمن امکان پذیر نیست لذا در حالی که وانمود می کرد از اصفهان به شیراز می رود خود را ۱۱ روزه با لشکری کوچک اما مجهز به حوالی تبریز رساند. عثمانی ها در آخرین لحظات متوجه نزدیک شدن قوای ایرانی شدند و به سرعت آماده دفاع از تبریز گشتند، مردم تبریز از حمله شاه استقبال کردند. تبریز پس از ۲۰ روز جنگ به دست ایران افتاد.
جنگ عثمانی و صفوی اندکی پیش از مرگ پدر احمد یکم ( محمد سوم ) آغاز شده بود. احمد یکم پس از به تخت نشستن، زاده یوسف سنان پاشا را به عنوان رهبر سپاه شرق منصوب کرد. ارتش عثمانی در ۱۵ ژوئن ۱۶۰۴ از قسطنطنیه حرکت کرد اما خیلی دیر شده بود، و زمانی که در ۸ نوامبر ۱۶۰۴ به جبهه شرقی رسید، ارتش صفوی ایروان را تصرف کرد و وارد ایالت قارص شد و فقط قوای عثمانی می توانست در آخالتسیخه آنها را متوقف کند. با وجود مساعد بودن شرایط، یوسف سینان پاشا تصمیم گرفت برای زمستان در وان بماند، اما پس از آن به ارزروم لشکر کشید تا از حمله صفویان جلوگیری کند. این امر باعث ناآرامی در سپاه عثمانی شد و آن سال عملاً برای عثمانی ها هدر رفت و بی نتیجه ماند.
در سال ۱۶۰۵، یوسف سیان پاشا برای تصرف تبریز لشکرکشی کرد، اما ارتش توسط کوسه صفر پاشا، بیگلربیگی ارزروم، تضعیف شد و به طور جداگانه و بدون راهبری از سینان پاشا به سمت صفویان لشکر کشید و در نتیجه توسط لشکر صفویان اسیر شد. ارتش عثمانی در نبرد ارومیه شکست خورد و مجبور شد ابتدا به وان و سپس به دیاربکر فرار کند. سینان پاشا، جانبولات اوغلو حسین پاشا، بیگلربیگی حلب که برای کمک آمده بود، به بهانه اینکه خیلی دیر آمده است را اعدام کرد. این کار باعث شورش در سپاه شد. در این شورش سنان پاشا کشته شد و قوای صفوی توانست گنجه، شیروان و شماخی را در آذربایجان تصرف کند.
... [مشاهده متن کامل]
سال های ۱۶۰۳ تا ۱۶۰۷ دوران پیروزی و تسلط ارتش شاه عباس ( بر حکمرانی عثمانی ) بود. بخش هایی از لرستان، کردستان، گرجستان و ارمنستان از دولت عثمانی پس گرفته شد.
شاه عباس بزرگ نخستین گام را برای مبارزه با عثمانی در سال ۱۶۰۳ میلادی برداشت. او می دانست که پیروزی بر عثمانی ها در شهرهای کوهستانی شمال غربی به جز با غافلگیری دشمن امکان پذیر نیست لذا در حالی که وانمود می کرد از اصفهان به شیراز می رود خود را ۱۱ روزه با لشکری کوچک اما مجهز به حوالی تبریز رساند. عثمانی ها در آخرین لحظات متوجه نزدیک شدن قوای ایرانی شدند و به سرعت آماده دفاع از تبریز گشتند، مردم تبریز از حمله شاه استقبال کردند. تبریز پس از ۲۰ روز جنگ به دست ایران افتاد.
جنگ عثمانی و صفوی اندکی پیش از مرگ پدر احمد یکم ( محمد سوم ) آغاز شده بود. احمد یکم پس از به تخت نشستن، زاده یوسف سنان پاشا را به عنوان رهبر سپاه شرق منصوب کرد. ارتش عثمانی در ۱۵ ژوئن ۱۶۰۴ از قسطنطنیه حرکت کرد اما خیلی دیر شده بود، و زمانی که در ۸ نوامبر ۱۶۰۴ به جبهه شرقی رسید، ارتش صفوی ایروان را تصرف کرد و وارد ایالت قارص شد و فقط قوای عثمانی می توانست در آخالتسیخه آنها را متوقف کند. با وجود مساعد بودن شرایط، یوسف سینان پاشا تصمیم گرفت برای زمستان در وان بماند، اما پس از آن به ارزروم لشکر کشید تا از حمله صفویان جلوگیری کند. این امر باعث ناآرامی در سپاه عثمانی شد و آن سال عملاً برای عثمانی ها هدر رفت و بی نتیجه ماند.
در سال ۱۶۰۵، یوسف سیان پاشا برای تصرف تبریز لشکرکشی کرد، اما ارتش توسط کوسه صفر پاشا، بیگلربیگی ارزروم، تضعیف شد و به طور جداگانه و بدون راهبری از سینان پاشا به سمت صفویان لشکر کشید و در نتیجه توسط لشکر صفویان اسیر شد. ارتش عثمانی در نبرد ارومیه شکست خورد و مجبور شد ابتدا به وان و سپس به دیاربکر فرار کند. سینان پاشا، جانبولات اوغلو حسین پاشا، بیگلربیگی حلب که برای کمک آمده بود، به بهانه اینکه خیلی دیر آمده است را اعدام کرد. این کار باعث شورش در سپاه شد. در این شورش سنان پاشا کشته شد و قوای صفوی توانست گنجه، شیروان و شماخی را در آذربایجان تصرف کند.
