فتح الله مجتبایی ( زادهٔ ۱۳۰۶ در تهران ) ، ادیب، پژوهشگر، نویسنده و مترجم ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او سال ها استاد دانشگاه تهران و نیز استاد دانشگاه علوم و تحقیقات تهران بوده است.
... [مشاهده متن کامل]
فتح الله مجتبایی در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان اراک فراگرفت. پدر و اجداد وی از مستوفیان دوران قاجار بودند و جد و نیای او از بزرگان صوفیه طریقت نعمت اللهی، مجتبایی در چنین خانواده ای تعلیمات مقدماتی را پشت سر گذاشت و همین زمینه نیز مطالعات او را به تاریخ ادیان و فلسفه شرق و هند کشاند. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی درجه لیسانس گرفت، و از آن سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستان های اراک و تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبان های خارجی اشتغال داشت. در ۱۳۳۹ از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روش های جدید تألیف کتاب های درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در ایالات متحدهٔ آمریکا ( دانشگاه کلمبیا، نیویورک ) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتاب های درسی در ادبیات برای دبیرستان ها شد.
فتح الله مجتبایی در دوران تحصیل خود از محضر استادان بزرگی در داخل و خارج از کشور استفاده نمود و برای آشنایی با عرفان هندی مسافرت های متعددی به هند و پاکستان داشت. وی درجه دکتری تاریخ ادیان و فلسفه شرق را از دانشگاه هاروارد آمریکا در سال ۱۳۵۰ اخذ نمود و در مرکز مطالعات ادیان جهان آمریکا، تاریخ تطبیقی ادیان را تحصیل نمود. مجتبایی هم اکنون عضو هیئت علمی بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و همچنین عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او همچنین عضو هیئت گزینش کتاب و جایزهٔ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار است. از فتح الله مجتبایی تاکنون بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب، مقاله و شعر و نقد کتاب به صورت تألیف و ترجمه و تصحیح به زبان های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از ایران منتشر شده است.
همسر فتح الله مجتبایی اصالت آمریکایی دارد. آنها یک فرزند دختر و یک فرزند پسر دارند. پسر او رامین مجتبایی در دانشگاه جانز هاپکینز تدریس می کند.
• شعر جدید فارسی، از ا. ج. آربری، ترجمه ـ با مقدمهٔ انتقادی، تهران، ۱۳۳۴.
• چیترا و گزیدهٔ اشعار، از رابیندرانات تاگور، با مقدمه ای در احوال و افکار او، تهران، انتشارات نیل،
• بوطیقا ـ هنر شاعری، ترجمه رساله شعر ارسطو، براساس چند ترجمهٔ معتبر، با مقدمه و توضیحات، و مقایسه با ترجمهٔ قدیم عربی ابو بشر متی و شروح فارابی و ابن سینا و ابن رشد، تهران، ۱۳۳۷.
• گزیدهٔ اشعار رابرت فراست، ترجمه با مقدمه در شرح احوال و سبک شعر او، تهران، ۱۳۳۸.
• عصر طلائی یونان و فلسفه و هنر آن، از ویل دورانت، ترجمهٔ بخش دوم از کتاب تاریخ تمدن جهان، تهران، ۱۳۳۹.
• تاریخ ادبیات ایران، از فردوسی تا سعدی، از ا. گ. براون، ترجمهٔ نیمهٔ نخست از جلد دوم تاریخ ادبی ایران، با حواشی و اضافات، تهران، ۱۳۴۱.
• شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان، تهران، ۱۳۵۲.
• لغت دری ( فرهنگ لغت فرس اسدی طوسی ) ، تصحیح متن براساس نسخهٔ دانشگاه پنجاب، با حواشی و مقابله با تمامی نسخه های موجود آن، با همکاری دکتر علی اشرف صادقی، تهران، ۱۳۶۵ *
• طوطی نامه، ضیاءالدین نخشبی، تصحیح متن و مقدمه در شرح احوال و آثار او، با همکاری دکتر غلامعلی آریا، تهران، ۱۳۷۲.
• رای و برهمن، براساس کلیله و دمنه بهرامشاهی، با مقدمه و توضیحات، ۱۳۷۴.
• روضةالعقول، محمدبن غازی ملطیوی، تصحیح متن، ۱۳۷۹.
... [مشاهده متن کامل]
فتح الله مجتبایی در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان اراک فراگرفت. پدر و اجداد وی از مستوفیان دوران قاجار بودند و جد و نیای او از بزرگان صوفیه طریقت نعمت اللهی، مجتبایی در چنین خانواده ای تعلیمات مقدماتی را پشت سر گذاشت و همین زمینه نیز مطالعات او را به تاریخ ادیان و فلسفه شرق و هند کشاند. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی درجه لیسانس گرفت، و از آن سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستان های اراک و تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبان های خارجی اشتغال داشت. در ۱۳۳۹ از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روش های جدید تألیف کتاب های درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در ایالات متحدهٔ آمریکا ( دانشگاه کلمبیا، نیویورک ) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتاب های درسی در ادبیات برای دبیرستان ها شد.
فتح الله مجتبایی در دوران تحصیل خود از محضر استادان بزرگی در داخل و خارج از کشور استفاده نمود و برای آشنایی با عرفان هندی مسافرت های متعددی به هند و پاکستان داشت. وی درجه دکتری تاریخ ادیان و فلسفه شرق را از دانشگاه هاروارد آمریکا در سال ۱۳۵۰ اخذ نمود و در مرکز مطالعات ادیان جهان آمریکا، تاریخ تطبیقی ادیان را تحصیل نمود. مجتبایی هم اکنون عضو هیئت علمی بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و همچنین عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او همچنین عضو هیئت گزینش کتاب و جایزهٔ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار است. از فتح الله مجتبایی تاکنون بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب، مقاله و شعر و نقد کتاب به صورت تألیف و ترجمه و تصحیح به زبان های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از ایران منتشر شده است.
همسر فتح الله مجتبایی اصالت آمریکایی دارد. آنها یک فرزند دختر و یک فرزند پسر دارند. پسر او رامین مجتبایی در دانشگاه جانز هاپکینز تدریس می کند.
• شعر جدید فارسی، از ا. ج. آربری، ترجمه ـ با مقدمهٔ انتقادی، تهران، ۱۳۳۴.
• چیترا و گزیدهٔ اشعار، از رابیندرانات تاگور، با مقدمه ای در احوال و افکار او، تهران، انتشارات نیل،
• بوطیقا ـ هنر شاعری، ترجمه رساله شعر ارسطو، براساس چند ترجمهٔ معتبر، با مقدمه و توضیحات، و مقایسه با ترجمهٔ قدیم عربی ابو بشر متی و شروح فارابی و ابن سینا و ابن رشد، تهران، ۱۳۳۷.
• گزیدهٔ اشعار رابرت فراست، ترجمه با مقدمه در شرح احوال و سبک شعر او، تهران، ۱۳۳۸.
• عصر طلائی یونان و فلسفه و هنر آن، از ویل دورانت، ترجمهٔ بخش دوم از کتاب تاریخ تمدن جهان، تهران، ۱۳۳۹.
• تاریخ ادبیات ایران، از فردوسی تا سعدی، از ا. گ. براون، ترجمهٔ نیمهٔ نخست از جلد دوم تاریخ ادبی ایران، با حواشی و اضافات، تهران، ۱۳۴۱.
• شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان، تهران، ۱۳۵۲.
• لغت دری ( فرهنگ لغت فرس اسدی طوسی ) ، تصحیح متن براساس نسخهٔ دانشگاه پنجاب، با حواشی و مقابله با تمامی نسخه های موجود آن، با همکاری دکتر علی اشرف صادقی، تهران، ۱۳۶۵ *
• طوطی نامه، ضیاءالدین نخشبی، تصحیح متن و مقدمه در شرح احوال و آثار او، با همکاری دکتر غلامعلی آریا، تهران، ۱۳۷۲.
• رای و برهمن، براساس کلیله و دمنه بهرامشاهی، با مقدمه و توضیحات، ۱۳۷۴.
• روضةالعقول، محمدبن غازی ملطیوی، تصحیح متن، ۱۳۷۹.
