فتالیک انیدرید

فتالیک انیدرید ( به انگلیسی: Phthalic anhydride ) با فرمول شیمیایی C8H4O3 یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب کم است؛ که جرم مولی آن ۱۴۸٫۱ گرم بر مول می باشد. شکل ظاهری این ترکیب، دانه های سفید است.
انیدرید فتالیک فرم تجاری اصلی اسید فتالیک است. این جامد بی رنگ یک ماده شیمیایی مهم صنعتی به ویژه برای تولید در مقیاس بزرگ روان کننده پلاستیک هاست. در سال ۲۰۰۰ حجم تولید این محصول در سراسر جهان حدود ۳ میلیون تن در سال تخمین زده شد.
در مقیاس کوچک می توان از اکسیداسیون نفتالن یا ۱و۲ - دی متیل بنزن ( ارتو - زایلین ) با استفاده از اکسنده مناسب استفاده کرد.
همچنین از حرارت دادن فتالیک اسید و تجزیه آن به آب و فتالیک انیدرید و تصعید آن در همان دما ( ۳۰۰ درجه سانتی گراد ) و جمع آوری مناسب آن تولید می شود.
در گذشته از اکسایش نفتالن با اکسیژن هوا و در مجاورت کاتالیزور مناسب مانند وانادیوم پنتااکسید استفاده می شد.
امروزه از اکسایش ارتو - زایلین و اکسیژن هوا و در مجاورت کاتالیزور تولید می گردد.
ترکیبات آن مخصوصاً استرها و دی استرهای مایع آن ( فتالات ها و دی فتالات ها ) به عنوان حلال واکنش ها و نرم کننده پلاستیک هایی مانند PVC که به خودی خود بسیار غیر انعطاف پذیر هستند استفاده می شوند. البته عوارض جانبی مانند ناباروری را به همراه خود دارند.
ترکیب ها و مشتقات بیشمار آن را می توان در هرجا از داروها تا رنگ و رزین یافت  :
• رنگ هایی مانند فلورسین و ائوزین ها و . . .
• داروها و صنایع غذایی مانند ساخارین , متیل انتراآنالات و . . .
• صنایع رزین
گرد و غبار آن محرک و حساسیت زا برای دستگاه تنفسی و خطرناک برای چشم ها است.
این ماده با آب و بخار آن مخصوصاً آب داغ به سرعت واکنش می دهد و فتالیک اسید تولید می کند و از بین می رود لذا باید دور از آن ها نگهداری شود.