فاطمه رضازاده محلاتی مشهور به فاطمه سیاح ( ۱۹ فروردین ۱۲۸۱ شمسی در مسکو –۱۳ اسفند ۱۳۲۶ شمسی در تهران ) استاد ادبیات و از بنیانگذاران کانون بانوان در وزارت فرهنگ بود. او به عنوان اولین بانوی استاد دانشگاه تهران، کرسی نقد ادبی را در دانشگاه تهران پایه گذاری کرد و در عین حال به عنوان یکی از فعالان حقوق زن در ایران شناخته شد. سبک و سیاق او در نقد ادبی، مبتنی بر رئالیسم و مارکسیسم و تحت تأثیر نقادان برجسته روس از جمله بلینسکی و چرنیشفسکی بود.
... [مشاهده متن کامل]
همچنین وی نخستین زن ایرانی بود که کرسی درس زبان و ادبیات روس و میز کرسی استادی سنجش ادبیات زبان های خارجه و درس ادبیات تطبیقی دانشگاه تهران به او محول شد.
فاطمه سیاح در سال ۱۲۸۱ شمسی در شهر مسکو متولد شد. پدر او میرزا جعفرخان رضازاده محلاتی، استاد زبان و ادبیات فارسی در مسکو، از ابتدای جوانی به روسیه مهاجرت کرده بود. مادر او آلمانی تبار و بزرگ شده روسیه بود. فاطمه سیاح، تحصیلات متوسطه و عالی خود را در مسکو گذراند و از دانشکده ادبیات اونیورسته مسکو در ادبیات اروپایی به گرفتن درجه دکترا نائل شد. موضوع رساله دکترای او، آناتول فرانس در ادبیات فرانسه بود. او در مسکو با پسرعمویش، حمید سیاح ازدواج کرد، اما پس از سه سال از او جدا شد. فاطمه سیاح در سال ۱۳۱۲ شمسی، در پی وقوع انقلاب روسیه، به همراه پدرش به ایران آمد.
سیاح گذشته از زبان روسی، به زبانهای فرانسوی، آلمانی، انگلیسی و ایتالیایی هم تسلّط داشت. او در ایران، به عضویت کنگره فردوسی درآمد و به تدریس زبان فرانسوی و روسی پرداخت، تا این که در سال ۱۳۱۷ در دانشگاه تهران به درجه دانشیاری و در سال ۱۳۲۲ به درجه استادی رسید. او در بخش ادبیات زبان های خارجه دانشگاه تهران، کرسی نقد ادبی و ادبیات تطبیقی را پایه گذاری کرد؛ هرچند که این کرسی پس از درگذشت وی، به علت نبود جانشین مناسب منحل شد. او در سال ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره نویسندگان ایران درآمد. او در مقام استادی دانشگاه، جدی و سخت کوش بود و برخی از دانشجویانی که پرورش داد، به چهره های برجسته ای تبدیل شدند؛ از جمله سیمین دانشور که پایان نامهٔ دکترای خود را با کمک او نگاشت.
فاطمه سیاح در ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۶ شمسی در سن ۴۵ سالگی در تهران بر اثر بیماریِ قند و سکته قلبی درگذشت و در گورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد. پس از مرگ، کتابخانه شخصی او مشتمل بر بیش از دو هزار جلد کتاب، بنا به وصیتش به کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اهدا شد.
... [مشاهده متن کامل]
همچنین وی نخستین زن ایرانی بود که کرسی درس زبان و ادبیات روس و میز کرسی استادی سنجش ادبیات زبان های خارجه و درس ادبیات تطبیقی دانشگاه تهران به او محول شد.
فاطمه سیاح در سال ۱۲۸۱ شمسی در شهر مسکو متولد شد. پدر او میرزا جعفرخان رضازاده محلاتی، استاد زبان و ادبیات فارسی در مسکو، از ابتدای جوانی به روسیه مهاجرت کرده بود. مادر او آلمانی تبار و بزرگ شده روسیه بود. فاطمه سیاح، تحصیلات متوسطه و عالی خود را در مسکو گذراند و از دانشکده ادبیات اونیورسته مسکو در ادبیات اروپایی به گرفتن درجه دکترا نائل شد. موضوع رساله دکترای او، آناتول فرانس در ادبیات فرانسه بود. او در مسکو با پسرعمویش، حمید سیاح ازدواج کرد، اما پس از سه سال از او جدا شد. فاطمه سیاح در سال ۱۳۱۲ شمسی، در پی وقوع انقلاب روسیه، به همراه پدرش به ایران آمد.
سیاح گذشته از زبان روسی، به زبانهای فرانسوی، آلمانی، انگلیسی و ایتالیایی هم تسلّط داشت. او در ایران، به عضویت کنگره فردوسی درآمد و به تدریس زبان فرانسوی و روسی پرداخت، تا این که در سال ۱۳۱۷ در دانشگاه تهران به درجه دانشیاری و در سال ۱۳۲۲ به درجه استادی رسید. او در بخش ادبیات زبان های خارجه دانشگاه تهران، کرسی نقد ادبی و ادبیات تطبیقی را پایه گذاری کرد؛ هرچند که این کرسی پس از درگذشت وی، به علت نبود جانشین مناسب منحل شد. او در سال ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره نویسندگان ایران درآمد. او در مقام استادی دانشگاه، جدی و سخت کوش بود و برخی از دانشجویانی که پرورش داد، به چهره های برجسته ای تبدیل شدند؛ از جمله سیمین دانشور که پایان نامهٔ دکترای خود را با کمک او نگاشت.
فاطمه سیاح در ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۶ شمسی در سن ۴۵ سالگی در تهران بر اثر بیماریِ قند و سکته قلبی درگذشت و در گورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد. پس از مرگ، کتابخانه شخصی او مشتمل بر بیش از دو هزار جلد کتاب، بنا به وصیتش به کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اهدا شد.
