فاصله شناسی

فاصله شناسی یا فاصله محیطی ( به انگلیسی: Proxemics ) مطالعه کاربرد انسان از فضا و تأثیر تراکم جمعیت بر رفتار، ارتباطات و برهم کنش های اجتماعی است. [ ۱]
فاصله شناسی یکی از چندین زیرمجموعه در مطالعه ارتباطات غیرکلامی، از جمله لمسی ( لمس کردن ) ، حرکتی ( حرکت بدن ) ، آوایی ( فرازبان ) ، و زمان بندی شناسی ( ساختار زمان ) است.
هال فواصل بین فردی انسان ها ( فاصله نسبی بین افراد ) را در چهار ناحیه متمایز توصیف کرد:
• فاصله صمیمی برای در آغوش گرفتن، لمس کردن یا زمزمه کردن
• فاز نزدیک - کمتر از یک اینچ ( ۰٫۰۱ تا ۰٫۰۲ متر )
• فاز دور – ۶ تا ۱۸ اینچ ( ۰٫۱۵ تا ۰٫۴۶ متر )
• فاز نزدیک - ۱٫۵ تا ۲٫۵ فوت ( ۰٫۴۶ تا ۰٫۷۶ متر )
• فاز دور - ۲٫۵ تا ۴ فوت ( ۰٫۷۶ تا ۱٫۲۲ متر )
• فاز نزدیک - ۴ تا ۷ فوت ( ۱٫۲ تا ۲٫۱ متر )
• فاز دور - ۷ تا ۱۲ فوت ( ۲٫۱ تا ۳٫۷ متر )
• فاز نزدیک - ۱۲ تا ۲۵ فوت ( ۳٫۷ تا ۷٫۶ متر )
• فاز دور – ۲۵ فوت ( ۷٫۶ متر ) یا بیشتر.
• فضای برون فردی ( Extrapersonal space ) : فضایی که خارج از دسترس فرد قرار می گیرد.
• فضای پیرافردی ( Peripersonal space ) : فضایی که در دسترس هر عضوی از فرد است؛ بنابراین، «در امتداد بازو» بودن به معنای قرار گرفتن در فضای شخصی است.
• فضای پیراپوستی Pericutaneous space: فضایی درست خارج از بدن ما است اما ممکن است نزدیک به لمس آن باشد. میدان های ادراکی بصری - لمسی در پردازش این فضا همپوشانی دارند. به عنوان مثال، ممکن است فردی ببیند که پری با پوست وی تماس نمی گیرد، اما همچنان احساس غلغلک شدن در بالای دستش را داشته باشد. از نمونه های دیگر می توان به وزش باد، وزش هوا و عبور گرما اشاره کرد.
• قلمرو عمومی: جایی که می توان آزادانه وارد آن شد. این نوع قلمرو به ندرت در کنترل همیشگی یک نفر است. با این حال، مردم ممکن است به طور موقت صاحب مناطقی از قلمرو عمومی شوند.
• قلمرو تعاملی: مکانی که افراد به طور غیررسمی در آن جمع می شوند.
• قلمرو خانه: مکانی که افراد به طور مداوم بر قلمرو فردی خود کنترل دارند.
• قلمرو بدن: فضایی که بلافاصله بدن ما را دربر گرفته است.
این سطوح مختلف قلمرو، علاوه بر عوامل مربوط به فضای شخصی، راه هایی را برای برقراری ارتباط و ایجاد انتظارات رفتاری مناسب به ما پیشنهاد می کنند. [ ۲]