فاروج

فاروج یکی از شهرهای استان خراسان شمالی است که در شرق استان قرار گرفته و مرکز شهرستان فاروج است. فاروج به شهر آجیلی معروف است و میزان آجیل و خشکبار قابل توجهی در آن تولید می شود. بیشتر این محصولات نیز توسط مسافرهای مشهد خریداری شده و بازار خوبی دارد. فاروج دروازه ورودی شرقی خراسان شمالی محسوب می شود و با وجود این که خود در ناحیه ای کوهستانی قرار گرفته؛ اما شهر فاروج، مرکز آن در دشتی هموار و قابل کشت و کار مستقر شده است. فاروج در حد فاصل بین شیروان و قوچان واقع شده. چون جاده ۲۲ ( سنتو ) از میان فاروج می گذرد بخشی از مردم اقتصاد خود را از طریق فروش آجیل می گذرانند. وجود دکان های آجیل فروشی رنگارنگ در فواصل این خیابان که از وردی شهر تا خروجی شهر ادامه دارد زیبایی خاصی در شهر به وجود آورده است کمتر مسافری از این شهر عبور کرده و کنار جاده از دکان آجیل فروشی رنگارنگ خرید نکرده است. در واقع آجیلی که در فاروج فروش می رود از محصولات خود فاروج نیست و از شهرهای دیگر برای فروش به اینجا آورده می شود که به همین دلیل فراوانی، به شهر آجیلی هم معروف است، که خود زیبایی و جاذبه ای برای مسافران گذری از فاروج را ایجاد کرده است. در سال ۱۳۸۹ به لقب پایتخت آجیل و خشکبار ایران مشهور شد. کشاورزی و دامپروری از شغلهای مهم مردمان سنتی این شهر است. کوه شاه جهان با ارتفاع ۳۰۸۰ متر به عنوان بلندترین قلهٔ خراسان شمالی در جنوب فاروج قرار دارد. فاروج تا سال ۱۳۸۳ از توابع شهرستان قوچان در استان خراسان بوده است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۸٬۰۶۱ ( ۵٬۲۰۵ خانوار ) نفر می باشد. [ ۸]
این شهر قبلاً فرج آباد نامیده می شد. گفته شده فاروج را شخصی به نام فرج الله بنا نهاده، به طوری که در بین عموم رواج هست در حدود ۱۲۰۰ سال پیش و در زمان هارون الرشید در آن زمان که هنوز برمکیان، مورد غضب وی قرار نگرفته بودند، خلیفه عباسی طی سفری از منطقه جنگلی فاروج، فرج الله سردار نامی برمکیان را مأمور آباد کردن منطقه فاروج که جنگل داشته و خوش آب و هوا بوده، می کند. بعدها به غابات فرج معروف شد و بعد از گذشت سالیانی به فرج آباد نام گذاری شد. در دوران معاصر نام شهر تغیر کرد و فارِج نامگذاری شد اما در بین جوانان و عموم نام فاروج در گفتمان محاوره ای بیشتر استفاده می شد، در نهایت نام شهر به فاروج تغیر یافت. این ناحیه در حد فاصل دو شهر قوچان ( خراسان رضوی ) در شرق و شیروان ( دومین شهر استان ) در غرب قرار دارد. روستای استاد در جنوب قدمتی طولانی دارد و در کتاب احسن التقاسیم آورده، مرکز حکومت پارت در این منطقه بوده است. در دوران تیموری در فاروج مسجدی همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شد که اکنون هم وجود دارد. روستای خسرویه دراین شهرستان نیز تاریخی بوده و در آن سنگ قبرهایی با تاریخ ۷۴۷ ه‍. ق وجود دارد که با خطی زیبا نوشته و بر روی آن نقوش اسلیمی نگاشته شده است. قوچان قدیم همان روستای خوبوشان فاروج است که قدمت طولانی دارد. زبان اصلی مردم فاروج فارسی، کرمانجی و ترکی خراسانی است. ترک های فاروج طایفه ای هستند از ایل افشار که از طرف شجاع الدوله ( حاکم قوچان ) در فاروج مستقر شده اند. کردهای فاروج نیز از ایل زعفرانلو هستند، یازده ایل کرمانج در اطراف فاروج مستقر شده اند؛ اکثر این ایل ها در مناطق ییلاقی و کوه های اطراف فاروج مانند کوه های شاجهان، کیسمار، سیاه دشت و کوه فاطمه مستقر هستند. [ ۹]