غیر مستقلات عقلی

[ویکی فقه] ـــ غیر مستقلات عقلی احکام شرعی هستند که عقل با کمک شرع به آن ها دست می یابد. ـــ به مُدرَکات عقلیِ نیازمند به شرع در استنباط حکم شرعی «غیر مستقلات عقلی» اطلاق می شود.
غیر مستقلات عقلی، مقابل مستقلات عقلی بوده و به قضایایی گفته می شود که مدرک آن ها عقل است و در صورت انضمام مقدمه شرعی به آن ها، صلاحیّت استنباط حکم شرعی از آن ها وجود دارد.
نقش عقل
در غیر مستقلات عقلی، حاکم علی الاطلاق عقل نیست، بلکه عقل همواره صغرای قیاس را از شرع می گیرد و سپس حکم به ملازمه عقلی ، میان حکم صغری و حکم شرعی دیگر می نماید، مثل این که شرع مقدس در جایی به وجوب شرعی ذی المقدمه حکم می نماید، و چون انجام ذی المقدمه بدون به جا آوردن مقدمه آن امکان ندارد، عقل، با درک این ملازمه، حکم وجوب شرعی مقدمه را کشف می کند.
نمونه
برای نمونه، شارع به جا آوردن حج را بر مکلفان واجب کرده، ولی درباره پیمودن مسافت تا مکه معظمه ، حکم صریحی ندارد؛ در این جا عقل می گوید نظر به این که میان ادای فریضه حج و طی مسافت، ملازمه عقلی است، پس حکم شارع مبنی بر وجوب ذی المقدمه (حج)، مستلزم حکم به وجوب مقدمه (طی مسافت) نیز هست.
کاربرد فقهی
...

[ویکی فقه] غیر مستقلات عقلی (اصول).
...