غلو

[ویکی فقه] غلو، به معنی افراط در دین و تجاوز کردن از حد و اندازه است. و یکی از عواملی که باعث می شود شیطان بر انسان حاکم و مسلط شود و او را به سوی عذاب الهی بکشد، غلو در دین است.
غلو در لغت به معنای زیادت و بلند شدن است. در مثل گفته می شود آب دهان دانه گیاه را بلند و بزرگ کرد؛ یعنی بیشتر از اندازه اش گردانید. در لسان العرب غلو چنین معنا شده است: غلو تجاوز کردن از حد و اندازه، و یا خارج شدن از حد اعتدال است. و گفته شده غلو بلند شدن و تجاوز از حد و اندازه در هر چیز را گویند. ابن اثیر اصل و ریشۀ کلمهٔ غلو را به معنای ارتفاع و بلندی می داند و نیز تجاوز از حد و اندازه در هر چیز را غلو می نامد. به عبارت دیگر، واژه غلوّ در مقابل تقصیر است، و در لغت به معنای تجاوز از حدّ و افراط در شیء است؛ یعنی فرد یا چیزی بیش از آنچه در او است، توصیف شود. و یا در ستایش زیبایی های ظاهری و معنوی فردی، بیش از حدّ سخن گفته شود.
معنای اصطلاحی
غلو در اصطلاح شرع به معنای افراط در دین است و آن تجاوز از حد وحی به سوی هوا و هوس و سلیقه های مختلف است؛ مانند این که پیامبران و امامان را خدا بدانند؛ مثل نصاری که به پیامران و بزرگان خود مقام الوهیت قایل شدند.
مصداق غلو
مصداق بارز غلو در دین اسلام که اگر بدون قرینه به کار برود بر آن صدق می شود، غلو کسانی است که به الوهیت ائمه به ویژه امام علی (علیه السلام) اعتقاد دارند.
نسبت غلو به شیعه
...

[ویکی شیعه] غُلُوّ، در لغت به معنای زیاده روی (افراط) و در اصطلاح به معنای فراتر بردن اعتقاد دینی از حد خود است.
چنان که در تاریخ ادیان و نیز در آیات قرآن کریم آمده است، در ادیان پیش از اسلام نیز غلو وجود داشته است. نمونه هایی از این غلوها عبارتند از پرستش حیوانات مختلف یا پرستش فرعون در مصر قدیم، پرستش ارواح پیشینیان در چین باستان، پرستش امپراطور در ژاپن، بت پرستی و پرستش موجوداتی همچون آفتاب، ماه و ستارگان توسط اعراب جاهلی و خدا دانستن مسیح.
در ملل و نحل، غلوّ به ائمه اهل بیت اختصاص یافته و در معنای به حد نبوت یا خدایی رساندن آنان به کار رفته است. از این روی، هر گاه واژۀ «غلات» در ملل و نحل بدون قرینه به کار برود، منظور از آن افراد یا فرقه هایی هستند که به خدایی امامان شیعه یا حلول روح خدایی در آنان اعتقاد داشته اند.

[ویکی الکتاب] معنی لَا تَغْلُواْ: غلو نکنید - افراط نورزید
معنی رَهْبَانِیَّةً ﭐ: مبالغه و غلو و افراط در تحمل عبادت
معنی رُّهْبَانِ: کشیشان - جمع راهب (ازالرهبة و الرهب به معنای ترسی است که توأم با احتراز باشد و رهبانیة به معنای مبالغه و غلو و افراط در تحمل عبادت است)
معنی رُهْبَانَهُمْ: کشیشانشان - جمع راهب (ازالرهبة و الرهب به معنای ترسی است که توأم با احتراز باشد و رهبانیة به معنای مبالغه و غلو و افراط در تحمل عبادت است)
تکرار در قرآن: ۲(بار)
«غلوّ» به معنای تجاوز از حدّ است، منتها هنگامی که تجاوز در مورد مقام و منزلت کسی باشد «غلو» گفته می شود، اگر در نرخ و قیمت باشد «غلاء» گفته می شود و اگر در مورد تیر باشد «غَلْو» (بر وزن دلو) می گویند و این که به جوشش، «غلیان» گفته می شود و به حیوانی که فوق العاده سرکش است «غلواء» می گویند; همه، از همین ماده است.
بعضی معتقدند: «غلوّ» هم در طرف افراط گفته می شود، هم در تفریط در حالی که بعضی دیگر آن را منحصر به طرف افراط می دانند ونقطه مقابل آن را تقصیر می گویند.

[ویکی نور] غلو (درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین). غلوّ (درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین) اثر نعمت الله صالحی نجف آبادی کتابی است که به زبان فارسی، غلوّ در دین و عوامل پیدایش آن را مورد بررسی قرار داده است.
کتاب مشتمل بر یک مقدمه و دو فصل بدین ترتیب است: در فصل اول به تعریف غلو و نمونه هایی از غلو درباره شخصیت ها و کتب می پردازد؛ در فصل دوم عوامل پیدایش غلو درباره ائمه(ع)را مورد بررسی قرار می دهد.
مؤلف خاطر نشان می کند که در نیمه دوّم قرن دوّم هجری جمعی از غالیان افراطی از قبیل مغیرة بن سعید و ابوالخطّاب و همفکرانشان چون مفضّل بن صالح ابوجمیله و عبداللّه بن قاسم حضرمی و دیگران، مکتب غلوّ را تأسیس کردند و برای ترویج مسلک خود روایاتی ساختند و به ائمه اهل بیت(ع) نسبت دادند تا مردم سخنشان را قبول کنند و با اینکه ائمه(ع)شدیداً با این غالیان مبارزه می کردند آنان توانستند تا حدّ زیادی مسلک خود را ترویج کنند و جا بیندازند. این گروه منحرف افکار خود را در قالب حدیث می ریختند و به ائمه(ع)نسبت می دادند و عدّه ای را مأمور کرده بودند تا به صورت عوامل نفوذی خود را طرفدار ائمه معرفی کنند و بعد از آنکه اطمینان اصحاب ائمه را جلب کردند کتاب های اصحاب ائمه را بگیرند به نام اینکه می خواهند اخبار آنها را رونویس کنند آنگاه اخبار جعلی را وارد کتاب های رونویس شده می کردند و اصل کتاب ها را به صاحبان آنها برمی گرداندند
این کتاب های رونویس شده تکثیر می شد و بین مردم منتشر می گشت در حالی که کسی نمی دانست این اخبار جعلی که در این کتابها هست به دست صاحبان اصلی این کتاب ها نوشته نشده و از مجعولات غالیان است و بدین گونه کتاب هایی که مشتمل بر روایات جعلی و غلوّآمیز بود همه جا منتشر می شد و به شهرهای دیگر می رفت و در همه دنیای اسلام رواج می یافت. آنگاه مرحوم کلینی که فرضاً می خواست روایات را از کتاب های اصحاب ائمّه بگیرد و در کتاب کافی بنویسد از کتاب هایی که به نام اصحاب ائمّه بود و در بازار و نزد ورّاقان وجود داشت این اخبار را می گرفت و در کتاب کافی می آورد
نویسنده در فصل اول تعریفی از غلو کرده و می گوید: «خطّ غلوّ یک جریان فکری انحرافی است که در تاریخ طولانی بشر همیشه وجود داشته است و معنای غلوّ این است که انسان چیزی یا کسی را از آن حدّی که هست بالاتر بداند». سپس برای غلو چند مثال ذکر می کند

غلو (ادبیات). غُلُوّ (ادبیات)
(در لغت به معنای از اندازه درگذشتن) اصطلاحی در بدیع. بزرگ نمایی و افراط در وصف که هم عقل آن را رد کند و هم وقوع آن ناممکن باشد: که من از گشادِ کمانْ روزِ کین/ بدوزم همی آسمان بر زمین (فردوسی).

غلو (دین). رجوع شود به:غلات