شب تیره و باد غضبان و فدفد
همی آمد آواز غول از جوانب
( از قصیده ای منسوب به برهانی ).
بر گل سرخ از نم اوفتاده لاَّلی همچو عرق بر عذار شاهد غضبان.
سعدی ( گلستان ).
غضبان. [ غ َ ] ( اِ ) سنگی را گویند که در منجنیق گذارند، و به جانب خصم اندازند. ( برهان قاطع ). سنگی که از منجنیق به سوی قلعه خصم اندازند. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). سنگی که از منجنیق اندازندو ظاهراً که عربی باشد. ( فرهنگ رشیدی ) :
نهنگی را همی ماند که گردون را بیوبارد
چو از دریا برآید جرم تیره رنگ غضبانش.
ناصرخسرو.
طیان سرای دین قلمشان غضبان بنای کفر دمشان.
خاقانی.
گر حرم خون گرید از غوغای مکه حق اوست کز فلاخنشان فراز کعبه غضبان آمده.
خاقانی.
چو پیکانش از حصن ترکش برآیدبر این حصن فیروزه غضبان نماید.
خاقانی.
|| منجنیق. ( از برهان قاطع ) : به خرسنگ غضبان خرابش کنند
به سیلاب خون غرق آبش کنند.
نظامی.
غضبان. [ غ َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان شاه ولی بخش مرکزی شهرستان شوشتر، که در 24هزارگزی شمال باختری شوشتر و 12هزارگزی جنوب باختری شوسه دزفول به شوشتر واقع است. دشت و گرمسیر مالاریائی است. سکنه آن 150تن و شیعه هستند که به زبان فارسی و لری سخن میگویند. آب آن از کارون تأمین میشود و محصول آن غلات و شغل اهالی زراعت است. راه آن در تابستان اتومبیل رو میباشد، و ساکنین آن از طایفه بختیاری هستند. این آبادی عظیم هم نامیده میشود. ( فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).
غضبان. [ غ َ ] ( اِخ ) نام محلی ده خسروآباد مهران است. رجوع خسروآباد شود.
غضبان. [ غ َ ] ( اِخ ) کوهی است به شام. ( منتهی الارب ). کوهی است در اطراف شام که مکان اصحاب کهف میان آن و ایله قرار دارد، و به قول ابونصر غضیان ( به یاء ) است. ( از معجم البلدان ).
غضبان. [ غ َ ] ( اِخ ) الیاس افندی. او راست : کتاب تاریخ طبیعی انسان که از نشوء و ترقی انسان از آغاز آفرینش بحث میکند و این کتاب از زبان فرانسوی به عربی ترجمه شده است. دیگر از تألیفات او «قانون الزواج » است. ( از معجم المطبوعات ج 2 ستون 1418 ).بیشتر بخوانید ...