غرب گرایی
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه آزاد فارسی
غرب گرایی (westernization)
اصطلاحی که به یکی از انواع تحول فرهنگی اطلاق می شود. رافائل پتایی، جامعه شناس، غرب گرایی را چنین تعریف می کند: «غرب گرایی جریان خاص فرهنگی است که درنتیجۀ آن جامعه یا بخشی از آن، فرهنگی را که در غرب به دنبال «رنسانس» و «رفورماسیون» و «انقلاب صنعتی» به وجود آمده است به صورت کامل یا جزئی اقتباس می کند». در سیر تاریخی رویارویی با غرب، بیشتر ملل شرقی سه حالت زیر را داشته اند: ۱. گرایش آگاهانه برای اقتباس پاره ای از شیوه های غربی برای مقابله با قدرت غرب، که کم کم تبدیل به علاقه و دلبستگی جدی می گردد. این را می توان «دورۀ غرب گرایی» نامید. ۲. مرحلۀ تسلیم به غرب و تقلید چشم و گوش بسته یا «دورۀ غرب زدگی». ۳. دورۀ غرب ستیزی (طرد عناصر بیگانه) و بازگشت به خویشتن. غرب زدگی در سطح روشنفکران و زمامداران بیشتر به صورت تقلید کورکورانۀ اندیشه ها و ایده های غرب و اقدام جهت ایجاد وابستگی به غرب (غرب باوری)، و تا آن جا که به قشر غرب زده مردم عادی بازمی گردد، در سبک زندگی روزمره و آداب و رسوم اجتماعی متجلی شده است (فرنگی مآبی). غرب گرایی در جوامع کمونیستی، یکی از انواع اندیشه هایی است که در خارج از احزاب کمونیست پدید آمده است، ولی در درون حزب نیز هواخواهانی دارد. پیروان این اندیشه با استالینیسم به پیکار برخاسته اند. گروه روشنفکران غرب گرا به جنبش های سوسیال دموکراسی غرب، گرایش بیشتری نشان می دهند. اینان در عین حال نسبت به دموکراسی غرب، ازجمله آزادی بیان، آزادی مجامع و احزاب، آزادی مسافرت و وجود احزاب متعدد تمایل فراوان ابراز می دارند و سیستم تک حزبی را رد می کنند. تاریخ غرب گرایی و غرب زدگی در ایران به قبل از نهضت مشروطیت و آشنایی روشنفکران ایرانی با جهان غرب بازمی گردد. برخی از این روشنفکران از قبیل فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان و غیره نسخۀ غرب گرایی و فرنگی مآبی را تنها راه حل مشکلات ایران می دانستند و در این راه تا حدّ افراط و وابستگی کامل به فرهنگ غربی پیش می رفتند. جلال آل احمد در کتاب غرب زدگی گزارش مفصلی از این پدیده را در میان روشنفکران ایرانی ارائه می کند و ابعاد گوناگون آن را مورد بحث و کنکاش قرار می دهد. نهضت بازگشت به خویشتن از دهۀ ۳۰ و به ویژه ۴۰ و به دنبال نهضت امام خمینی (ره) به تدریج در میان قشرهای گوناگون به ویژه نخبگان اسلام گرا و توسط کسانی چون دکتر شریعتی تبلیغ و ترویج شد. انقلاب اسلامی ایران به عنوان نماد مبارزه با غرب زدگی و بازگشت به فرهنگ خودی در دوران معاصر ارزیابی می گردد.
اصطلاحی که به یکی از انواع تحول فرهنگی اطلاق می شود. رافائل پتایی، جامعه شناس، غرب گرایی را چنین تعریف می کند: «غرب گرایی جریان خاص فرهنگی است که درنتیجۀ آن جامعه یا بخشی از آن، فرهنگی را که در غرب به دنبال «رنسانس» و «رفورماسیون» و «انقلاب صنعتی» به وجود آمده است به صورت کامل یا جزئی اقتباس می کند». در سیر تاریخی رویارویی با غرب، بیشتر ملل شرقی سه حالت زیر را داشته اند: ۱. گرایش آگاهانه برای اقتباس پاره ای از شیوه های غربی برای مقابله با قدرت غرب، که کم کم تبدیل به علاقه و دلبستگی جدی می گردد. این را می توان «دورۀ غرب گرایی» نامید. ۲. مرحلۀ تسلیم به غرب و تقلید چشم و گوش بسته یا «دورۀ غرب زدگی». ۳. دورۀ غرب ستیزی (طرد عناصر بیگانه) و بازگشت به خویشتن. غرب زدگی در سطح روشنفکران و زمامداران بیشتر به صورت تقلید کورکورانۀ اندیشه ها و ایده های غرب و اقدام جهت ایجاد وابستگی به غرب (غرب باوری)، و تا آن جا که به قشر غرب زده مردم عادی بازمی گردد، در سبک زندگی روزمره و آداب و رسوم اجتماعی متجلی شده است (فرنگی مآبی). غرب گرایی در جوامع کمونیستی، یکی از انواع اندیشه هایی است که در خارج از احزاب کمونیست پدید آمده است، ولی در درون حزب نیز هواخواهانی دارد. پیروان این اندیشه با استالینیسم به پیکار برخاسته اند. گروه روشنفکران غرب گرا به جنبش های سوسیال دموکراسی غرب، گرایش بیشتری نشان می دهند. اینان در عین حال نسبت به دموکراسی غرب، ازجمله آزادی بیان، آزادی مجامع و احزاب، آزادی مسافرت و وجود احزاب متعدد تمایل فراوان ابراز می دارند و سیستم تک حزبی را رد می کنند. تاریخ غرب گرایی و غرب زدگی در ایران به قبل از نهضت مشروطیت و آشنایی روشنفکران ایرانی با جهان غرب بازمی گردد. برخی از این روشنفکران از قبیل فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان و غیره نسخۀ غرب گرایی و فرنگی مآبی را تنها راه حل مشکلات ایران می دانستند و در این راه تا حدّ افراط و وابستگی کامل به فرهنگ غربی پیش می رفتند. جلال آل احمد در کتاب غرب زدگی گزارش مفصلی از این پدیده را در میان روشنفکران ایرانی ارائه می کند و ابعاد گوناگون آن را مورد بحث و کنکاش قرار می دهد. نهضت بازگشت به خویشتن از دهۀ ۳۰ و به ویژه ۴۰ و به دنبال نهضت امام خمینی (ره) به تدریج در میان قشرهای گوناگون به ویژه نخبگان اسلام گرا و توسط کسانی چون دکتر شریعتی تبلیغ و ترویج شد. انقلاب اسلامی ایران به عنوان نماد مبارزه با غرب زدگی و بازگشت به فرهنگ خودی در دوران معاصر ارزیابی می گردد.
wikijoo: غرب_گرایی
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید