غازان خان

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] غازان خان (۶۷۰-۷۰۳ق)، هفتمین ایلخان از سلسله ایلخانیان ایران، و اولین سلطان مغول بود که مسلمان شد و اسلام را دین رسمی اعلام کرد. او به آداب اسلامی توجه ویژه نشان می داد و به امامان شیعه و سادات احترام می گذاشت. جانشینان وی، مذهب تشیع را پذیرفتند.
غازان خان پس از آنکه مسلمان شد، ارتباط خود با حاکمان مغول را قطع کرد، و اسلام را دین رسمی اعلام کرد. برخی محققان، مسلمان شدن او را ناشی از مصالح سیاسی وی دانسته اند. او به جای رسم معمول که ذکر نام سلاطین مغول بر روی سکه ها بود، دستور داد شهادتین بر دو سوی سکه ضرب شود. او همچنین دریافت ربا و نوشیدن شراب را ممنوع کرد و همچنین مهریه را ۱۹.۵ دینار تعیین نمود. در طول حکومت او، بناهای مختلفی برای رسیدگی به فقرا و نیازمندان ساخته شد و ساختن بناهای مذهبی، مساجد، مدارس و مقبره ها و گنبدها، پس از او مرسوم شد.
غازان در دوران حکومت خود دو بار به شام لشکرکشی کرد که در نبرد اول پیروز و در دومین بار شکست سختی خورد. روابط او با کشورهای دیگر، مناسب گزارش شده است؛ تا آنجا که سفرایی بین دربار او و برخی از کشورهای مسیحی در رفت و آمد بوده اند. با این حال او پس از پذیرش اسلام، دستور تخریب کلیساها و کنیسه ها و معابد دیگر ادیان را صادر، و غیر مسلمانان را ملزم به پوشیدن نشانه هایی برای شناسایی کرد.

دانشنامه آزاد فارسی

غازان خان (۶۷۰ـ۷۰۳ق)
از حکمرانان مغول در ایران و هفتمین ایلخان از ایلخانان. پسر ارغون خان بود و پس از کشتن بایدوخان، در ۶۹۴ق در تبریز به تخت نشست. نخست، بودایی بود، اما به تشویق امیرنوروز و شیخ محمود دینوری دین اسلام را پذیرفت و آن را مذهب رسمی دولت ایلخانی اعلام کرد و نام اسلامیِ محمود را برای خود برگزید. همین امر عده ای از امرای مغولی را خوش نیامد و موجب شد تا غازان خان ارتباط خود را با خان بزرگ مغول قطع کرد و عده ای از شاهزادگان و امرای مغول را به قتل رساند. وی برای حل مشکلات مردم قوانینی وضع کرد که به «یاساهای غازانی» معروف است. غازان خان در ۶۹۶ق امیرنوروز را، با توطئۀ صدر جهان زنجانی و به اتهام رابطۀ پنهانی با مصر، به قتل رسانید. در ۶۹۷ق، بر صدر جهان زنجانی نیز خشم گرفت و او را کشت و وزارت را به سعدالدین محمد آوجی و نیابت را به رشیدالدین فضل الله همدانی داد. غازان خان نفوذ خود را تا عربستان گسترش داد و در ۶۹۹ق در نزدیکی حِمْص مسلمانان مصر را شکست داد و شام و فلسطین را تصرف کرد، ولی برای سرکوبی مغولان جغتایی به ایران بازگشت. به دنبال آن، الملک الناصر محمد، پادشاه مصر، از غیبت غازان خان استفاده کرد و مجدداً سرزمین های ازدست رفته را به تصرف خود درآورد و در محل مروج الصفر غازان خان را به سختی شکست داد. در واپسین سال فرمانروایی اش، گرفتار توطئۀ امیران و شورش آلافرنک شد که چندان وی را اندوهگین کرد که براثر همان درگذشت. بنای شنب غازان در تبریز از آثار اوست. در احوال غازان خان گفته اند که حاکمی خردمند و شجاع و باکفایت بود و با وجود کمال شدت و صلابت به ضعیفان محبت می کرد. علاوه بر این، به ترویج علوم و صنایع علاقه مند بود و خود از احوال و تاریخ و اوضاع ممالک اطلاع داشت. گویا، غیر از زبان مغولی، با فارسی و عربی و هندی و کشمیری و چینی و تبتی و فرنگی نیز آشنا بوده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس