غاریافته لرستان

به گزارش خبرنگار هنرآنلاین، سال هاست بسیاری بر این باورند که قدیمی ترین آثار هنری ساخت دست بشر در غار آلتامیرا در اسپانیا، یا غارهای شووه، کرکس و ولاسکو در فرانسه است. در دیواره ها و سقف غارهای آلتامیرا و ولاسکو تصاویر حیوانات نقاشی شده که تاکنون به عنوان قدیمی ترین آثار هنری ساخته دست بشر در جهان شناخته می شدند. با این همه اما کهن ترین قدمتی که تاکنون به آثار این غارها نسبت داده می شد مربوط به 32 هزار سال پیش است.
قدیمی ترین اثر هنری ساخته دست بشر در غار "یافته" لرستان استسنگ نگاره های رنگین ( Pictograph ) کشف شده با قدمت 40 هزار ساله در غار "یافته" اما همه این معادلات را بر هم می زند.
محمد ناصری فرد متخصص نقوش صخره ای و نویسنده کتاب های "سنگ نگاره های ایران" و "موزه های صخره ای هنرهای سنگی" عنوان می کند: سنگ نگاره های رنگین کشف شده غار یافته در 25 کیلومتری جنوب خرم آباد دست کم متعلق به 40 هزار سال پیش است.
پروفسور مارسل اُت ( Perfessor Marcel Ot ) ، استاد پیش از تاریخ دانشگاه لی یژ در بلژیک در بازدیدی که از این غار داشت و روی این آثار آزمایش کربن سنجی و سن سنجی را انجام داد نیز با قاطعیت سن دقیق آن ها را به 40 هزار سال پیش مربوط دانسته است. با توجه به همین آثار پروفسور مارسل اُت حتی معتقد است خاستگاه اولیه بشر نه مربوط به آفریقا بلکه به منطقه آسیا و به احتمال زیاد به ایران بر می گردد.
علاوه بر این در رابطه با دیگر آثار تاریخی که گفته می شود قدمتی بیشتر از سنگ نگاره های غار "یافته" دارند همه مبتنی بر گمانه زنی و نظریه های تایید نشده است، اما با توجه به این که رنگین نگاره های غار "یافته" همچنان موجود هستند شرایط برای گروه های دانشگاهی از هر جای دنیا فراهم است که روی آن ها آزمایش سن سنجی انجام دهند.
بر اساس گفته های این محقق، غار "یافته" و دیگر غارهای تاریخی در لرستان مانند غار میرملاس سنگ نگاره هایی مربوط به 12 هزار سال پیش را در خود دارند. نخستین کاوش علمی در غار "یافته" در سال ۱۹۶۵ توسط باستان شناس آمریکایی فرانک هول انجام گرفت. البته قبل از این هم عده ای وارد این غارها شده بودند اما هدف آن ها تحقیق روی این سنگ نگاره ها نبود بلکه آن ها به دنبال دفینه های ارزشمند وارد این غار شده بودند.
ناصری فرد اشاره می کند: من اولین بار در سال 1384 به غار "یافته" رفتم که متاسفانه آثار و سنگ نگاره های ارزشمند و بی نظیر آن از طریق اسپری رنگ و آسیب های دیگر و همچنین عوامل طبیعی مانند نفوذ آب در حال از بین رفتن کامل بود.
به گفته این پژوهشگر، در آزمایش ها مشخص شد این رنگین نگاره ها دارای ترکیب هایی از جنس گل اخرا، خون حیوانات و عصاره برخی از گیاهان است.
کاوش های باستان شناسی که در سال 1384 در غار "یافته" لرستان آغاز شد، با همکاری دانشگاه لیژ بلژیک و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور و به منظور شناسایی بقایای انسان های فرهنگ اوریناسی در ایران بود. فرهنگ اوریناسی مربوط به شکارچیان اولیه است که در دوران پارینه سنگی جدید از 40 هزار تا 18 هزار سال پیش می زیستند. این انسان ها اولین انسان هایی هستند که ابزار سازی پیشرفته و تیغه سازی را شروع می کنند. تا کنون در مناطق خاورمیانه، افغانستان و اروپا شواهدی از سکونت این انسان ها به دست آمده است.
بر اساس آزمایشات سن سنجی دانشگاه ییل آمریکا، ابزار های به دست آمده از این غار، متعلق به حدود ۴۰ هزار تا ۲۸ هزار سال پیش است. غار "یافته" بیش از دو متر رسوبات باستان شناختی اواخر عصر یخ ( دوره پارینه سنگی جدید ) را در خود دارد.
مارسل ات، سرپرست گروه دیرینه شناسان بلژیکی غار "یافته" در رابطه با این غار گفته است: در مطالعات انجام شده شباهت های فراوانی میان مصنوعات سنگی و فرهنگ اوریناسی اروپا وجود دارد. تا پیش از این کاوش ها، برخی از متخصصان فرهنگ اوریناسی، پارینه سنگی جدید را مختص اروپا و حاشیه شرقی مدیترانه می دانستند. در کاوش های این غار، علاوه بر مصنوعات سنگی، تعدادی آویز و مهره های تزیینی از جمله دو صدف دریایی سوراخ شده، دو قطعه دندان گوزن و یک قطعه هماتیت که به شکل آویز درآمده، یافت شده است. این اشیا از نشانه های بارز فرهنگ اوریناسی مقارن با حضور نخستین انسان های پارینه سنگی جدید در اروپا و خاور نزدیک است.
به اعتقاد دیرین شناسان، لرستان به دلیل داشتن شرایط مساعد آب و هوایی، محیط مناسبی برای استقرار بشر در زمان های پیش از تاریخ بوده است. این استان به دلیل کوهستانی بودن غارهای مسکونی فراوانی داشته که در این میان تا کنون غارهای یافته، گرارجنه، کنجی، قمری و پاسنگر مورد کاوش قرار گرفته است.
منبع : پایگاه خبری یافته