عیسی صدیق اعلم ( ۲۸ خرداد ۱۲۷۳ تهران – ۱۶ آذر ۱۳۵۷ تهران ) که نام خانوادگی صدیق اعلم برگزید، ادیب، نویسنده و از سیاست گذاران و کارگزاران فرهنگی دوره پهلوی به شمار می رود. طرح اولیه تأسیس دانشگاه تهران و سپس که به عنوان وزیر فرهنگ، ریاست دانشگاه تهران را نیز در دست داشت، سومین رئیس این دانشگاه شد. او از پیشگامان واژه گزینی در زبان فارسی است.
... [مشاهده متن کامل]
در تهران در محلهٔ بین بازارچه نایب السلطنه و حمام قبله به دنیا آمد. پدرش میرزا عبدالله شاملو ملقب به صدیق التجار اصفهانی از نوادگان میرزا مهدی خان استرآبادی بود. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در مدارس ادب، کمالیه و دارالفنون فرا گرفت و در سال ۱۲۹۰ جزو اولین گروه از دانشجویان اعزامی به خارج در دورهٔ بعد از مشروطیت بود که راهی فرانسه شد.
در سال ۱۲۹۷ دورهٔ دانشسرای ورسای را به پایان رساند و از دانشگاه پاریس دانشنامهٔ لیسانس در رشتهٔ ریاضی گرفت. چندی نیز در دانشگاه کمبریج به عنوان دستیار ادوارد براون به مطالعه و تدریس زبان فارسی پرداخت. کمی بعد به فرانسه برگشت و توانست زبان فارسی را در ردیف زبان هایی قرار دهد که هر کس می توانست به جای زبان خارجی در امتحانات رسمی انتخاب کند.
هم زمان با تحصیل در پاریس به عضویت در حزب سوسیالیست فرانسه درآمد. طی دوران تحصیل در فرانسه و انگلستان که مصادف با جنگ جهانی اول و اشغال ایران و مداخلهٔ مأموران دولت روسیهٔ تزاری و دولت انگلیس در امور مملکت بود، عیسی صدیق به نگارش سلسهٔ مقالاتی در روزنامه های اومانیته ارگان حزب سوسیالیست و تایمز چاپ انگلستان پرداخت و از این راه و با کمک دوستانی نظیر ادوارد براون به عملیات سپاهیان بیگانه در ایران اعتراض و این عملیات ستمگرانه را تقبیح کرد. این مقالات چنان تأثیری منفی بر حیثیت دولت روسیهٔ تزاری در محافل آزادی خواه اروپا نهاد که موجب شد سفیر روسیه در لندن به وزارت خارجهٔ انگلیس اعتراض کند و خواستار توقف انتشار چنین مقالات تحریک آمیزی شود.
عیسی صدیق در سال ۱۲۹۷ به ایران بازگشت و به سمت بازرس مدارس منصوب شد. چندی نیز رئیس معارف گیلان، رئیس تعلیمات عالیه، معلم در مدرسهٔ حقوق، دارالفنون و دارالمعلمین مرکزی، رئیس دفتر وزارت فواید عامه، نمایندهٔ ایران در مجمع بین المللی آموزش و پرورش در ژنو و رئیس دفتر وزارت عدلیه بود.
در آذر ۱۳۰۰ به درخواست ممتازالسلطنه وزیر معارف، احمدشاه به او لقب صدیق اعلم داد. پس از انقراض قاجاریه و انتقال قدرت به رضاخان پهلوی، به عضویت مجلس مؤسسان انتخاب شد که در آذر ۱۳۰۴ با تغییراتی در قانون اساسی، به سلطنت پهلوی رسمیت قانونی بخشید.
... [مشاهده متن کامل]
در تهران در محلهٔ بین بازارچه نایب السلطنه و حمام قبله به دنیا آمد. پدرش میرزا عبدالله شاملو ملقب به صدیق التجار اصفهانی از نوادگان میرزا مهدی خان استرآبادی بود. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در مدارس ادب، کمالیه و دارالفنون فرا گرفت و در سال ۱۲۹۰ جزو اولین گروه از دانشجویان اعزامی به خارج در دورهٔ بعد از مشروطیت بود که راهی فرانسه شد.
در سال ۱۲۹۷ دورهٔ دانشسرای ورسای را به پایان رساند و از دانشگاه پاریس دانشنامهٔ لیسانس در رشتهٔ ریاضی گرفت. چندی نیز در دانشگاه کمبریج به عنوان دستیار ادوارد براون به مطالعه و تدریس زبان فارسی پرداخت. کمی بعد به فرانسه برگشت و توانست زبان فارسی را در ردیف زبان هایی قرار دهد که هر کس می توانست به جای زبان خارجی در امتحانات رسمی انتخاب کند.
هم زمان با تحصیل در پاریس به عضویت در حزب سوسیالیست فرانسه درآمد. طی دوران تحصیل در فرانسه و انگلستان که مصادف با جنگ جهانی اول و اشغال ایران و مداخلهٔ مأموران دولت روسیهٔ تزاری و دولت انگلیس در امور مملکت بود، عیسی صدیق به نگارش سلسهٔ مقالاتی در روزنامه های اومانیته ارگان حزب سوسیالیست و تایمز چاپ انگلستان پرداخت و از این راه و با کمک دوستانی نظیر ادوارد براون به عملیات سپاهیان بیگانه در ایران اعتراض و این عملیات ستمگرانه را تقبیح کرد. این مقالات چنان تأثیری منفی بر حیثیت دولت روسیهٔ تزاری در محافل آزادی خواه اروپا نهاد که موجب شد سفیر روسیه در لندن به وزارت خارجهٔ انگلیس اعتراض کند و خواستار توقف انتشار چنین مقالات تحریک آمیزی شود.
عیسی صدیق در سال ۱۲۹۷ به ایران بازگشت و به سمت بازرس مدارس منصوب شد. چندی نیز رئیس معارف گیلان، رئیس تعلیمات عالیه، معلم در مدرسهٔ حقوق، دارالفنون و دارالمعلمین مرکزی، رئیس دفتر وزارت فواید عامه، نمایندهٔ ایران در مجمع بین المللی آموزش و پرورش در ژنو و رئیس دفتر وزارت عدلیه بود.
در آذر ۱۳۰۰ به درخواست ممتازالسلطنه وزیر معارف، احمدشاه به او لقب صدیق اعلم داد. پس از انقراض قاجاریه و انتقال قدرت به رضاخان پهلوی، به عضویت مجلس مؤسسان انتخاب شد که در آذر ۱۳۰۴ با تغییراتی در قانون اساسی، به سلطنت پهلوی رسمیت قانونی بخشید.
