عکس نقیض سالبه کلیه مطلقه عامه

[ویکی فقه] عکس نقیض سالبه کلیه مطلقه عامه، به معنای جابجایی موضوع و محمول قضیه سالبه کلیه مطلقه عامه همراه با تبدیل محمول یا هر دو طرف، به نقیض خود است.
نسبت به وجود یا عدم وجود عکس نقیض برای قضیه سالبه مطلقه عامه (اعم از کلیه و جزئیه) بین منطق دانان اختلاف هست؛ بعضی قائل به انعکاس، و بعضی دیگر معتقد به عدم انعکاس هستند و هر یک از دو طرف، دلایل و مثال هایی برای اثبات نظر خود یا نفی نظر مخالف اقامه کرده اند. به دلیل همین اختلاف، عده ای دیگر از منطق دانان نسبت به وجود عکس در این مورد، به دلیل تام نبودن دلایل هر یک از موافقان و مخالفان، توقف کرده اند. اما بنا بر نظر موافقان، قضیه مطلقه عامه به مثل خود (مطلقه عامه) منعکس می شود. مثال: "لاشئَ من الانسان بمتنفّسٍ بالفعل". عکس نقیض موافق: "لیس بعضُ غیرِ المتنفّس بغیر انسانٍ بالفعل". عکس نقیض مخالف: "بعضُ غیرِ المتنفّس انسانٌ بالفعل".
برهان عکس نقیض
اگر قضیه: "لا شئَ مِن (ج) (ب) بالفعل" صادق باشد، عکس نقیض آن به صورت مطلقه عامه یعنی: "بعضُ لا (ب) (ج) بالفعل" صادق خواهد بود. در غیر این صورت باید نقیض آن، یعنی: "لاشئَ مِن لا (ب) (ج) دائماً" صادق باشد. لازمه این قضیه، قضیه: "کلّ (ج) (ب) دائماً" است. و این قضیه در تعرض با قضیه اصل، و باطل است. پس قضیه عکس، صادق است.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.• تفتازانی، عبدالله بن شهاب الدین، الحاشیة علی تهذیب المنطق.• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
...