عکس مستوی متصله اتفاقیه

[ویکی فقه] عکس مستوی متصله اتفاقیه، به معنای جابه جایی مقدم و تالی قضیه متصله اتفاقیه با تحفّظ بر کیف و صدق قضیه است.
در وجود یا عدم عکس مستوی و همچنین نحوه انعکاس قضیه شرطیه متصله و دلایل آن، بین قضیه متصله اتفاقیه و لزومیه فرقی نیست، مگر در سالبه کلیه که در متصله لزومیه در همه موارد منعکس می شود به سالبه کلیه، اما در متصله اتفاقیه، در صورتی که وجود تالی ممتنع باشد، عکس مستوی نخواهد داشت، چون مفهوم قضیه سالبه کلیه متصله اتفاقیه آن است که در هیچ وقت از مجموع اوقاتی که مقدم صادق است تالی صادق نیست، اما بر سبیل اتفاق، نه اینکه وضع مقدم، اقتضای امتناع صدق تالی کرده باشد. حال اگر تالی ذاتاً ممتنع باشد، چون فرض صدق آن را نمی توان کرد، نخواهد توانست منعکس شود و در جایگاه مقدّم قرار گیرد. با توجه به تساوی احکام عکس مستوی متصله لزومیه و اتفاقیه، عکس سالبه کلیه متصله اتفاقیه، سالبه کلیه است و موجبه کلیه و موجبه جزئیه به موجبه جزئیه منعکس می شوند که مثال های هر کدام ذکر می شود: ۱. موجبه کلیه: عکس مستوی قضیه «کلما کان الانسان ناطقاً کان الفرس صاهلاً» عبارت است از: قد یکون اذا کان الفرس صاهلاً کان الانسان ناطقاً. ۲. موجبه جزئیه: عکس مستوی قضیه: «قد یکون اذا کان الانسان ناطقاً کان الفرس صاهلاً» عبارت است از: قد یکون اذا کان الفرس صاهلاً کان الانسان ناطقاً. ۳. سالبه کلیه: عکس مستوی قضیه «لیس البتة کلما کان الانسان ناطقاً کان الحمار صاهلاً» عبارت است از: لیست البتة کلما کان الحمار صاهلاً کان الانسان ناطقاً. ۴. سالبه جزئیه: عکس مستوی ندارد.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۸۲-۱۸۳.
...