عهد اردشیر

رساله ای به فارسی میانه متضمن وصایای سیاسی اردشیر به شاهان ایرانی پس از خود. اردشیر در این رساله اندرزهایی را آورده که به کاربستن آن ها را برای ادارۀ مملکت لازم می دانسته است. نثر رساله چون اندرزنامه ها است و مطالب آن، که با نامۀ تنسر همانندی هایی دارد، بسیار متنوع است: تأکید بر اتحاد دین و دولت، تقسیم رعیت به چهار طبقه، هشدار دربارۀ بدعت گذاری و پیدایش فرقه ها، تأکید بر انتخاب ولیعهد خوب، پیشگویی بلایای اجتماعی آخر هزاره، تأکید بر میانه روی و نظایر این ها. اصل رساله احتمالاً متعلق به اوایل دورۀ ساسانی است، اما به صورتی که اکنون در دست است، در اواخر دورۀ ساسانی تدوین و بعد به زبان عربی ترجمه شده است. اصل فارسی میانۀ کتاب از میان رفته، اما چند نسخه از ترجمۀ عربی آن در کتاب هایی مانند الغرّه (استنساخ در ۵۸۴ق)، تجارب الامم ابن مسکویه، و نظایر این ها آمده است. خلاصه ای از آن نیز با عنوان منتخب من عهد اردشیر بن بابک در دست است. ابوالقاسم امامی ترجمۀ فارسی آن را در جلد اول تجارب الامم منتشر کرده است (تهران، ۱۳۶۹).