عملیات کربلای ۴ عملیات نظامی تهاجمی نیروهای مسلح ایران در خلال جنگ ایران و عراق بود، که در دی ماه ۱۳۶۵ به فرماندهی سپاه پاسداران انجام شد. این عملیات در تاریخ ۳ دی ۱۳۶۵ در محور ابوالخصیب در جنوب عراق، به صورت گسترده و با هدف آماده سازی مقدمات فتح بصره، توسط نیروهای مسلح ایران آغاز شد و در پی لو رفتن طرح عملیات و با تحمل تلفات بالای انسانی در روزهای نخست، در تاریخ ۵ دی ۱۳۶۵ با عقب نشینی نیروهای ایرانی، پایان یافت. با شکست عملیات کربلای ۴، دو هفته بعد عملیات کربلای ۵ توسط نیروهای ایرانی انجام شد.
... [مشاهده متن کامل]
عملیات کربلای ۴ قرار بود با استفاده از تاریکی شب، به صورت ناگهانی انجام شود و هدف از انجام آن، گرفتن نقطه اتکایی در ساحلِ غربی آب راه اروندرود بود. پس از تسخیر ساحل غربی، قرار بود تهاجم تا تصرف بصره ادامه یابد. عملیات کربلای ۴ در واقع بخشی از عملیات کربلای ۵ بود، که با شکست این عملیات، ۲ هفته بعد عملیات کربلای ۵ به صورت جداگانه انجام شد. هدف ابتدایی تسخیر جزیره ام الرصاص و سایر جزایر و جاده های اطراف آن بود، تا محاصره شهر بصره تکمیل شود. از دلایل تأکید بر تعجیل در این عملیات تحت تأثیر قرار دادن کنفرانس سازمان همکاری اسلامی بود، که در آن مقطع زمانی در کشور کویت برگزار می شد.
عراقی ها خطوط دفاعی ایستای استواری را در اطراف شهر بصره ساخته بودند. این خطوط شامل ۵ حلقه دفاعی بود، که با آب راه طبیعی مثل اروندرود و آبگیرهای مصنوعی همانند دریاچه های پرورش ماهی در اطراف رودخانه جاسم حمایت می شد. دریاچه پرورش ماهی، از مین، سیم خاردار زیرآبی، الکترود و سایر موانع، انباشته شده بود. علاوه بر این موانع، در پشت هر آب راه و هر خط دفاعی نیز سیستم توپخانه ای هدایت راداری، پشتیبانی نیروی هوایی و هلی کوپترهای تهاجمی با قابلیت استفاده از گازهای شیمیایی، از مواضع عراق پشتیبانی می کردند.
فرماندهان وقت سپاه پاسداران، قبل از عملیات میزان غافلگیری نیروهای عراقی را متغیر و رو به کاهش، برآورد کرده بودند. اسماعیل سپه وند رزمنده و نویسنده لرستانی در کتاب «بلدچی» درباره ی شرایط قبل از آغاز عملیات می گوید: «آتشبارهای عراق وجب به وجب خط را می کوبیدند. یک لحظه هم آرام نمی ماندند. . . منور پشت منور توی آسمان روشن میشد. با زبان بی زبانی اعلام می کردند که ما منتظرتان هستیم. . . از اینکه دشمن فهمیده بود ما می خواهیم عملیات کنیم حسابی ترسیده بودم. سبک سنگین که می کردم می دیدم چه قدر بی احتیاطی کرده اند. روزی صد نفر از دکل بالا و پایین می رفتند. روزی چند صد خودرو وارد منطقه میشد. . . »




... [مشاهده متن کامل]
عملیات کربلای ۴ قرار بود با استفاده از تاریکی شب، به صورت ناگهانی انجام شود و هدف از انجام آن، گرفتن نقطه اتکایی در ساحلِ غربی آب راه اروندرود بود. پس از تسخیر ساحل غربی، قرار بود تهاجم تا تصرف بصره ادامه یابد. عملیات کربلای ۴ در واقع بخشی از عملیات کربلای ۵ بود، که با شکست این عملیات، ۲ هفته بعد عملیات کربلای ۵ به صورت جداگانه انجام شد. هدف ابتدایی تسخیر جزیره ام الرصاص و سایر جزایر و جاده های اطراف آن بود، تا محاصره شهر بصره تکمیل شود. از دلایل تأکید بر تعجیل در این عملیات تحت تأثیر قرار دادن کنفرانس سازمان همکاری اسلامی بود، که در آن مقطع زمانی در کشور کویت برگزار می شد.
عراقی ها خطوط دفاعی ایستای استواری را در اطراف شهر بصره ساخته بودند. این خطوط شامل ۵ حلقه دفاعی بود، که با آب راه طبیعی مثل اروندرود و آبگیرهای مصنوعی همانند دریاچه های پرورش ماهی در اطراف رودخانه جاسم حمایت می شد. دریاچه پرورش ماهی، از مین، سیم خاردار زیرآبی، الکترود و سایر موانع، انباشته شده بود. علاوه بر این موانع، در پشت هر آب راه و هر خط دفاعی نیز سیستم توپخانه ای هدایت راداری، پشتیبانی نیروی هوایی و هلی کوپترهای تهاجمی با قابلیت استفاده از گازهای شیمیایی، از مواضع عراق پشتیبانی می کردند.
فرماندهان وقت سپاه پاسداران، قبل از عملیات میزان غافلگیری نیروهای عراقی را متغیر و رو به کاهش، برآورد کرده بودند. اسماعیل سپه وند رزمنده و نویسنده لرستانی در کتاب «بلدچی» درباره ی شرایط قبل از آغاز عملیات می گوید: «آتشبارهای عراق وجب به وجب خط را می کوبیدند. یک لحظه هم آرام نمی ماندند. . . منور پشت منور توی آسمان روشن میشد. با زبان بی زبانی اعلام می کردند که ما منتظرتان هستیم. . . از اینکه دشمن فهمیده بود ما می خواهیم عملیات کنیم حسابی ترسیده بودم. سبک سنگین که می کردم می دیدم چه قدر بی احتیاطی کرده اند. روزی صد نفر از دکل بالا و پایین می رفتند. روزی چند صد خودرو وارد منطقه میشد. . . »



