عملیات اچ۳، یکی از عملیات های هوایی مهم نیروی هوایی ارتش ایران در جنگ ایران و عراق بود. از این عملیات به عنوان یکی از پیچیده ترین و بزرگ ترین عملیات های هوایی دنیا که به نام فانتوم ها ثبت شده است، یاد می شود. طی این عملیات، فانتوم های نیروی هوایی ارتش ایران در تاریخ ۴ آوریل ۱۹۸۱ ( ۱۵ فروردین ۱۳۶۰ ) پایگاه های هوایی اچ - ۳ را در عمق ۱۰۰۰ کیلومتری عراق و در غربی ترین نقطه عراق، در مرز مشترک عراق و اردن بمباران کردند و آن ها را منهدم ساختند. در این عملیات، به نیروهای ایرانی هیچ خسارتی وارد نشد، اما در مقابل بیش از ۴۸ هواپیمای عراقی که بیشتر آن ها بمب افکن های روسی ( میگ - ۲۳، سوخو - ۲۰، توپولف - ۱۶، توپولف - ۲۲ ) بودند از بین رفتند. از این رو، از این عملیات به عنوان یکی از موفق ترین عملیات های تاریخ جنگ های هوایی نام برده می شود.
... [مشاهده متن کامل]
موفقیت این عملیات هوایی همچون عملیات کمان ۹۹، اهمیت استراتژیک و تأثیر زیادی بر ادامه جنگ داشت.
بر اساس اخبار واصله از گروه اطلاعات و شناسایی ارتش، پس از آغاز حملات هوایی تلافی جویانه نیروی هوایی ایران علیه پایگاه های هوایی عراق، نیروی هوایی این کشور از بعد از ظهر روز ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، بمب افکن های سنگین توپولف ۱۶ و توپولف ۲۲ را که به ترتیب در خدمت اسکادران های ۱۰ و ۳۶ مستقر در پایگاه هوایی حبانیه ( تموز ) در غرب بغداد قرار داشتند برای در امان ماندن از گزند حملات نیروی هوایی ایران به پایگاه های سه گانه اچ - ۳ در دورترین نقطه غرب این کشور منتقل کردند تا از آن جا و خارج از شعاع رزمی جنگنده بمب افکن های نیروی هوایی ایران به پرواز درآمده و ماموریت های رزمی خود را علیه ایران به انجام برسانند. پایگاه های هوایی اچ - ۳ عراق، موسوم به الولید، مجموعه ای از سه پایگاه: اچ - ۳ اصلی ( الولید ) ، اچ - ۳ شمال غربی ( المرصنه ) و اچ - ۳ جنوب غربی ( الطبعات ) هستند که در استان انبار و در نزدیک مرز اردن قرار دارند.
این پایگاه ها با وجود انواع بمب افکن ها به ویژه بمب افکن های سنگین توپولف ۱۶ و توپولف ۲۲، که خطر عمده ای برای ایران داشتند، هدف های مهم و پذیرفته شده ای برای طراحی یک عملیات راهبردی از سوی نیروی هوایی ایران بودند. از سویی دیگر، در این زمان خرمشهر در اشغال و شهر آبادان از سه طرف در محاصره بود و نیروهای زمینی عراق می توانستند با پشتیبانی هوایی به هدف خود که اشغال آبادان بود، دست یابند. ناکامی در عملیات نصر نیز از نیمه دی ماه ۵۹ تا فروردین ۶۰ موجب رکود نسبی در عملیات آفندی ارتش ایران شده بود و با توجه به دفاع دشمن در این مناطق، نظر بر آن بود که ارتش ایران توان آفندی خود را از دست داده است. چنین شرایطی رژیم بعث عراق را در گفتگوهای سیاسی احتمالی در موضع قوی تری قرار می داد؛ بنابراین برنامه ریزی برای حمله هوایی به این هدف ها می توانست ضمن کسب اعتبار سیاسی برای ایران، در تحولات میدانی نیز به نفع نیروهای ایرانی اثر گذاشته، با تقویت روحیه آن ها زمینه را برای پیروزی های پیش رو به ویژه شکست حصر آبادان و آزادسازی خرمشهر فراهم سازد.
... [مشاهده متن کامل]
موفقیت این عملیات هوایی همچون عملیات کمان ۹۹، اهمیت استراتژیک و تأثیر زیادی بر ادامه جنگ داشت.
بر اساس اخبار واصله از گروه اطلاعات و شناسایی ارتش، پس از آغاز حملات هوایی تلافی جویانه نیروی هوایی ایران علیه پایگاه های هوایی عراق، نیروی هوایی این کشور از بعد از ظهر روز ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، بمب افکن های سنگین توپولف ۱۶ و توپولف ۲۲ را که به ترتیب در خدمت اسکادران های ۱۰ و ۳۶ مستقر در پایگاه هوایی حبانیه ( تموز ) در غرب بغداد قرار داشتند برای در امان ماندن از گزند حملات نیروی هوایی ایران به پایگاه های سه گانه اچ - ۳ در دورترین نقطه غرب این کشور منتقل کردند تا از آن جا و خارج از شعاع رزمی جنگنده بمب افکن های نیروی هوایی ایران به پرواز درآمده و ماموریت های رزمی خود را علیه ایران به انجام برسانند. پایگاه های هوایی اچ - ۳ عراق، موسوم به الولید، مجموعه ای از سه پایگاه: اچ - ۳ اصلی ( الولید ) ، اچ - ۳ شمال غربی ( المرصنه ) و اچ - ۳ جنوب غربی ( الطبعات ) هستند که در استان انبار و در نزدیک مرز اردن قرار دارند.
این پایگاه ها با وجود انواع بمب افکن ها به ویژه بمب افکن های سنگین توپولف ۱۶ و توپولف ۲۲، که خطر عمده ای برای ایران داشتند، هدف های مهم و پذیرفته شده ای برای طراحی یک عملیات راهبردی از سوی نیروی هوایی ایران بودند. از سویی دیگر، در این زمان خرمشهر در اشغال و شهر آبادان از سه طرف در محاصره بود و نیروهای زمینی عراق می توانستند با پشتیبانی هوایی به هدف خود که اشغال آبادان بود، دست یابند. ناکامی در عملیات نصر نیز از نیمه دی ماه ۵۹ تا فروردین ۶۰ موجب رکود نسبی در عملیات آفندی ارتش ایران شده بود و با توجه به دفاع دشمن در این مناطق، نظر بر آن بود که ارتش ایران توان آفندی خود را از دست داده است. چنین شرایطی رژیم بعث عراق را در گفتگوهای سیاسی احتمالی در موضع قوی تری قرار می داد؛ بنابراین برنامه ریزی برای حمله هوایی به این هدف ها می توانست ضمن کسب اعتبار سیاسی برای ایران، در تحولات میدانی نیز به نفع نیروهای ایرانی اثر گذاشته، با تقویت روحیه آن ها زمینه را برای پیروزی های پیش رو به ویژه شکست حصر آبادان و آزادسازی خرمشهر فراهم سازد.
