عمق میدان

عمق میدان ( به انگلیسی: Depth of field ) ، عبارت است از گستردگی محدوده ای که جلوتر یا عقب تر از سوژهٔ اصلی، فوکوس هستند و مقدار معینی از میدان دید لنز که در آن تصاویر به صورت کاملاً واضح ثبت می شوند. [ ۱]
یکی از عوامل ایجاد تمرکز روی سوژه در کادر مورد عکاسی، عمق میدان وضوح است. این عمل گاه با افزایش و گاه با گاهش عمق میدان بدست می آید. کنترل عمق میدان وضوح در عکاسی به عوامل زیر بستگی دارد:
• فاصله سوژه تا دوربین عکاسی.
• دیافراگم و PIN HOLE.
• فاصله کانونی لنز.
• قانون شایم فلوک.
هرچه فاصله سوژه از دوربین افزایش یابد، عمق میدان نیز افزایش خواهد یافت. این کار، بدون در نظر گرفتن نوع لنز و درجه دیافراگم انجام می گیرد. افزایش عمق میدان به تناسب، در لنز واید و درجه های بسته دیافراگم بیشتر، و بالعکس در لنز تله و درجه های بازترِ دیافراگم، کمتر خواهد بود. فرمولی که در زیر ذکر می شود، به ما کمک می کند تا میزان عمق میدان وضوح دلخواه خود را در لنزهای نرمال محاسبه نمائیم.
D=2 ( Ap x pp ) / Ap + pp
در این فرمول D نشان دهنده عددی است که برای بدست آوردن عمق میدان وضوح مابین نقاط Ap و pp، روی حلقه فوکوس لنز باید لحاظ شود.
ما می توانیم با بستن دیافراگم ( انتخاب اعداد بزرگتر ) به عمق میدان وضوح بیشتری دست یابیم. اما باید بدانیم که این افزایش، تابع فاصله کانونی لنز نیز می باشد. جداول مندرج در روی لنزها، که به صورت اعدادی قرینه ثبت شده اند میزان عمق میدان را نشان می دهند، ولی باید در نظر داشته باشیم که این جداول تا زمانی معتبر هستند که لنز مستقیماً روی دوربین سوار شده باشد. در صورت استفاده از لوازمی مانند: مبدل تله - Tele convertor یا حلقه گسترش فاصله کانونی - Extention tube، این جداول دیگر معتبر نخواهند بود. استفاده از دیافراگم های بسیار کوچک نیز، که به سوراخِ سر سنجاقی ( Pin hole ) معروف هستند، باعث افزایش شدید عمق میدان می شوند. این دیافراگم ها معمولاً به صورت صفحات فلزی با سطح سیاه و مات و به صورت دست ساز توسط عکاس ساخته می شوند، و بر روی حلقه هایی همچون حلقه های فیلترها که در جلوی لنز دوربین نصب می شوند، تعبیه شده و روی لنز سوار می گردند. اندازه این دیافراگم ها، به طور ساده قابل محاسبه بوده که لزوم محاسبه آن در نورسنجیِ سوژه اهمیت پیدا می کند.
کاهش عمق میدان نیز کابردهای خاص خود را دارد. در تصاویر روبرو با کاستن عمق میدان اهمیت سوژه بارزتر، نمایان شده است.

عُمق میدان (depth of field)
منطقه ای از کانون، یعنی ناحیۀ بین نزدیک ترین و دورترین اشیایی است که در عکس با وضوح دیده می شوند. عکاسان به منظور کمک به تعیین این که در کانون تصویر چه چیزی ظاهر خواهد شد، از مفهومی با نام عمق میدان استفاده می کنند. عکسی با منطقۀ کانونی عمیق تر می تواند منظره ای باشد که در آن، هم درختان جلو صحنه و هم کوه های واقع در پس زمینه به وضوح دیده شوند. عکسی با عمق میدان کم ممکن است نمای نزدیکی از یک چهره باشد که در آن اشیای پس زمینه محو به نظر می رسند. عوامل مؤثر در عمق میدان عبارت اند از دهانۀ دیافراگم عدسی، فاصلۀ کانونی، و طول کانون. در صورتی که سایر عوامل ثابت باشند، هنگام عکس برداری از شیئی واقع در فاصلۀ دور، با استفاده از عدسی با فاصلۀ کانونی کوتاه (عدسی زاویه باز) و دهانۀ دیافراگم کوچک، عمق میدان بیشتر خواهد بود. برعکس، وقتی با استفاده از عدسی با فاصلۀ کانونی زیاد (تله فتو) و دهانۀ دیافراگم بزرگ از شیئی نزدیک عکس برداری می کنیم، عمق میدان کم خواهد بود.