عمرو لیث

عَمْرو لِیْث ( ـ۲۸۹ق)
(یا: عمرو بن لیث) دومین امیر (حک: ۲۶۵ـ۲۸۷ق) سلسله صفّاری . در آغاز حکومت صفاریان، همراه برادرش یعقوب بود و در ۲۶۱ق به حکومت هرات منصوب شد، اما بعدها با یعقوب اختلاف پیدا کرد. با مرگ یعقوب در ۲۶۵ق، عمرو با استفاده از بی تجربگی برادرش، علی ، به حکومت رسید و ضمن اظهار اطاعت به معتمد، خلیفۀ عباسی ، منشور امارت ایالات شرقی و جنوبی ایران را گرفت . اما عصیان احمد بن عبدالله خجستانی در خراسان ، مانع از تحکیم قدرت او شد و تنها بعد از مرگ خجستانی بود که توانست خراسان را تسخیر کند، اما خلیفۀ عباسی او را خلع کرد و محمد بن طاهر را به حکومت خراسان گماشت و او نیز رافِعْ بن هَرْثَمه را به نیابت خود تعیین کرد. اتحاد برادر عمرو، علی بن لیث، با رافع بر مشکلات عمرو افزود. اما تمایل رافع به علویان طبرستان ، باعث شد تا خلیفه به عمرو گرایش یابد و عمرو سرانجام در ۲۷۸ق با غلبه بر رافع ، خراسان را تحت فرمان گرفت . تلاش وی برای تصرف مناطق شمالی و شرقی قلمرو سابق طاهریان ، با مقاومت امیراِسماعیل سامانی مواجه شد که با اسارت عمرو (۲۸۷ق) و اعزام او به بغداد حیات این سلسله پایان یافت.