عمررضا کحاله

[ویکی فقه] عمررضا کحاله نویسنده، محقق، و زندگینامه نویس مشهور عرب، اهل سوریه بود.
عمررضا کحاله نویسنده، محقق، و زندگینامه نویس مشهور عرب در سال ۱۳۲۳ق./۱۹۰۵ در القیمریه، یکی از محله های قدیمی دمشق در خانواده ای بازرگان به دنیا آمد. دوره های ابتدایی و متوسطه را در مدرسه های تجاریه، سلطانیه، و عنبر گذارند. بعد از آن مدت یکسال در دانشگاه وطنیه در عالیه، از توابع لبنان تحصیل کرد. سپس به دمشق بازگشت و در مدرسه آباءالعازاریین و مدرسه بطریرکیه در دمشق به تحصیل ادامه داد. وی علوم اسلامی و زبان عربی را نزد برخی استادان برجسته دمشق آموخت و مدتی نیز در بعضی مدارس ابتدایی دمشق به تدریس پرداخت.
روی آوردن به تجارت
عمررضا در ۱۲۹۷، در ۲۲ سالگی و به درخواست عمویش، خیری کحاله، به تبعیت از سنت خانوادگی به کار تجارت روی آورد و به اقتضای این حرفه به ممالک مختلف از جمله انگلستان، نیجریه، و سیرالئون سفر کرد و مدت یک سال و هفت ماه در شهر فری تاون، از شهرهای سیرالئون اقامت گزید. وی در این سرزمین ها به بررسی خلقیات مردمان این نواحی پرداخت. این مطالعات به درک وی از تحولات اجتماعی این جوامع کمک مؤثری کرد.
اشتغال در کتابخانه
کحاله در ۱۹۲۹ به دمشق بازگشت و در آنجا سلسله مقالاتی نگاشت که در روزنامه الفبا به صاحب امتیازی یوسف العیسی به چاپ رسید. در همان سال استاد محمدعلی کردعلی، وزیر معارف سوریه و رئیس مجمع العلمی العربی، از وی برای ایراد سلسله سخنرانی هایی دعوت کرد. بعد از آن در کتابخانه ظاهریه مشغول به کار شد. محیط کتابخانه بهترین فرصت و زمینه را برای مطالعات و تحقیقات تاریخی و اجتماعی وی فراهم آورد. در طول ۳۲ سال اشتغالش در این کتابخانه، چه در سمت کتابدار و چه مدیر کتابخانه، با شمار کثیری از دانشمندان، ادیبان، و ناقدان، اعم از شرقی و غربی آشنا شد. این آشنایی در جهت دهی به مطالعات وی تاثیر زیادی داشت. عمررضا سپس به مجمع العلمی العربی، در دمشق پیوست و در آنجا برای ۴۰ مجلد از مجله این مجمع فهرست هایی تهیه کرد.
عضویت در انجمن های علمی
...

[ویکی اهل البیت] عمررضا کحاله نویسنده، محقق و زندگینامه نویس مشهور عرب در سال 1323ق./1905 در القیمریه، یکی از محله های قدیمی دمشق در خانواده ای بازرگان به دنیا آمد. دوره های ابتدایی و متوسطه را در مدرسه های تجاریه، سلطانیه و عنبر گذارند. بعد از آن مدت یکسال در دانشگاه وطنیه در عالیه از توابع لبنان تحصیل کرد. سپس به دمشق بازگشت و در مدرسه آباءالعازاریین و مدرسه بطریرکیه در دمشق به تحصیل ادامه داد. وی علوم اسلامی و زبان عربی را نزد برخی استادان برجسته دمشق آموخت و مدتی نیز در بعضی مدارس ابتدایی دمشق به تدریس پرداخت.
عمررضا در 1297، در 22 سالگی و به درخواست عمویش، خیری کحاله به تبعیت از سنت خانوادگی بکار تجارت روی آورد و به اقتضای این حرفه به ممالک مختلف از جمله انگلستان، نیجریه و سیرالئون سفر کرد و مدت یک سال و هفت ماه در شهر فری تاون از شهرهای سیرالئون اقامت گزید. وی در این سرزمین ها به بررسی خلقیات مردمان این نواحی پرداخت. این مطالعات به درک وی از تحولات اجتماعی این جوامع کمک مؤثری کرد.
کحاله در 1929 به دمشق بازگشت و در آنجا سلسله مقالاتی نگاشت که در روزنامه الفبا به صاحب امتیازی یوسف العیسی به چاپ رسید. در همان سال استاد محمدعلی کردعلی، وزیر معارف سوریه و رئیس مجمع العلمی العربی از وی برای ایراد سلسله سخنرانی هایی دعوت کرد. بعد از آن در کتابخانه ظاهریه مشغول بکار شد. محیط کتابخانه بهترین فرصت و زمینه را برای مطالعات و تحقیقات تاریخی و اجتماعی وی فراهم آورد. در طول 32 سال اشتغالش در این کتابخانه چه در سمت کتابدار و چه مدیر کتابخانه با شمار کثیری از دانشمندان، ادیبان و ناقدان، اعم از شرقی و غربی آشنا شد. این آشنایی در جهت دهی به مطالعات وی تأثیر زیادی داشت. عمررضا سپس به مجع العلمی العربی، در دمشق پیوست و در آنجا برای 40 مجلد از مجله این مجمع فهرست هایی تهیه کرد.
عمررضا به عضویت شماری از انجمن های علمی و ادبی درآمد که اهم آنها عبارتند از: المجلس الاعلی للعلوم والمجلس الاعلی للفنون، والآداب والعلوم اجتماعیه (هر دو واقع در دمشق)، المجمع العلمی العراقی، الجمعیه المصریه للدراسات التاریخیه، المجلس الاعلی للشؤون الاسلامیه بمصر، و مجمع البحوث الاسلامیه بالازهر الشریف و جمعیه التراث العلمی بحلب. در 1966 به پاس مشارکتش در مباحثات علمی از سوی مجلس اعلای علوم در دمشق، در نهمین دوره هفته معلم از او تقدیر به عمل آمد. در 1980ق. به پاس تلاش های علمی اش در عرصه تحقیق و تألیف به دریافت نشان درجه اول علمی سوریه نایل شد.
از این نویسنده پرکار و پرآوازه عرب حدود 70 اثر باقی مانده است. معجم المؤلفین و مستدرک آن، مهم ترین اثر اوست. کحاله در این کتاب شرح حال افرادی را که از قدیمی ترین روزگار تا زمان مؤلف، به زبان عربی کتاب نوشته اند، آورده است. در این اثر ارزنده که در حکم زندگینامه علمی دانشوران عربی نویس به شمار می آید، تأکید نویسنده بیشتر بر شرح حال نویسندگان کشورهای سوریه، لبنان، فلسطین، مصر و عربستان سعودی بوده است. کتاب با سرگذشت أمان بن تغلب از اصحاب امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام آغاز و با سرگذشت یوهن بورکهارت (مستشرق اروپایی) خاتمه می یابد.
این کتاب در 15 جلد در دمشق بین سال های 1957ـ1961 و سپس در بیروت به صورت افست چاپ شده است. تکمله ها و ذیل هایی بر این کتاب نوشته اند از جمله:
بعضی دیگر از آثار مهم کحاله عبارتند از: اعلام النساء فی عالم العرب والاسلام، معجم المصنفی الکتبه العربیه فی التاریخ والتراجم والجغرافیا والرحلات، معجم قبائل العرب القدیمه والحدیثه، التاریخ و الجغرافیه فی العصور الاسلامیه، الادب العربی فی الجاهلیه والاسلام، جغرافیه شبه جزیره العرب، العالم الاسلامی، افریقیه الغربیه البریطانیه، سیف الله خالد بن الولید.
عمررضا کحاله در اواخر 1408ق./1987 در دمشق درگذشت و در مقبره باب الصغیر دمشق دفن شد.