عمارت مشیر دیوان

عمارت مشیر دیوان در محله قدیمی سرتپوله سنندج، در خیابان شهدا ( فرح سابق ) قرار دارد از بناهای مشهور دوره قاجاری است و مجموعه ای از فضاهای متعدد است. این ساختمان با شیوه و اسلوب معماری ایران به ویژه محوطهٔ یک ایوانی، در دوره قاجاریه توسط «میرزا یوسف مشیر دیوان» دیوان مشاور و جانشین حاکم منطقه به نام «میرزا رضای وزیر کردستانی» ساخته شد. این عمارت که سالیانی چند محل استانداری کردستان بود، هفت حیاط دارد که هر یک از آن ها دارای آب نمایی جداگانه با طرح متفاوت و در عین حال مرتبط با دیگر آب نماها است و شامل بخش های خصوصی، عمومی، تشریفاتی، خدماتی و بهداشتی است در بخش اصلی ساختمان، ایوان ستون دار، تالار، حیاط و آب نما قرار گرفته و در و پنجره های آن از تلفیق گرده چینی چوب و شیشه رنگی اتاق ها را زینت داده است. سردر ورودی بنا با محوطه نیم هشتی و تزیینات آجری، سقف شیروانی، تالار تشریفات و ایوان ستون دار جلوی آن با طرح کلاه فرنگی، گچ بری و مقرنس ( آنچه به شکل نردبان و پله پله ساخته شده؛ بنای بلند مدور و ایوان آراسته و مزین با صورت ها و نقوش که بر آن با نردبان پایه روند؛ قسمی زینت که در اتاق و ایوانها به شکل های گوناگون گچبری کنند؛ کنگره دار ) های گچی و اُرُسی هایی با طرح های اسلیمی، از جمله خصوصیات بارز این بنا است. حجاری روی سنگ ازاره ( آن قسمت ا ز دیوار اتاق یا ایوان که از کف طاقچه تا روی زمین بود ) و ستون هایی با تزیینات گچ بری طنابی و مقرنس کاری از جمله تزیینات بسیار شاخص عمارت است. محوطه عمارت و طراحی و ساخت تمام بخش های آن در یک زمان، با رعایت تمامی اصول معماری ایرانی، ویژگی منحصربه فردی به عمارت مشیر دیوان بخشیده است و دروازه ورودی عمارت به طور خاصی جذاب می باشد. ابتکار در صنعت گره چینی چوب وارسی سازی به نحو چشمگیر در فضاهای بازشو و دعوت کننده و حدفاصل فضاهای بسته و نیمه باز و باز توسط استادکاران سنندجی انجام یافته و در مجموع تفکیک سازی براساس شئونات اسلامی است.