عمادالدین شیرازی محمود بن مسعود

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «حکیم عمادالدین محمد بن مسعود» یکی از پزشکان دانشمند و مؤلفین پرکار کتب طبی در قرن دهم هجری و معاصر دوران سلطنت شاه طهماسب صفوی، حکیم عمادالدین محمد بن مسعود است که شهرت فراوان و مقام علمی شامخ در پزشکی دارد. از او آثار ارزشمندی در زمینه پزشکی باقی مانده است. پدر او نیز چشم پزشک و صاحب تألیفی در مورد بیماری های چشم بوده است که بنا به نقل سیریل الگود کتاب مذکور را سال ها بعد، شاه عباس هنگامی که از اصفهان برای تحکیم تسلط حکومت، به تبریز لشکرکشی می کرد، همراه خود برده است.
عمادالدین پس از اتمام تحصیلات پزشکی خود به شیروان رفته و نزد حاکم آن دیار، عبدالله خان استاجلو مشغول خدمت شده است. مدتی بعد به دستور شاه طهماسب به عنوان پزشک بیمارستانی که پیش از آن زمان، در جوار آستان قدس رضوی برای ارائه خدمات درمانی به زائران و مجاوران آستان ملکوتی حضرت ثامن الحجج (ع) تأسیس شده بود، اعزام گردیده و در همین فرصت، آثاری از جمله کتاب «آتشک» را تألیف نموده است. اگرچه تاریخ دقیق زندگی و وفات وی مشخص نیست، اما نگاهی به آثار وی در زمان تألیف آن ها، حاکی از عمر طولانی وی لااقل تا دهه های اول قرن 11 هجری است.
وی با برخی از پزشکان و داروسازان عصر خود ارتباط علمی داشته است، چنان که به عنوان مثال داروشناسی به نام علاءالدین در اثر خود رساله چوب چینی از حکیم عمادالدین و کتاب وی نام می برد. عمادالدین نیز از داروشناس مورد اشاره در آثار خود نام برده است.
عمادالدین از کتاب «خلاصة التجارب» اثر گرانقدر و ماندگار نابغه پزشکی بالینی و تجربی بهاءالدوله رازی استفاده های فراوانی کرده است، اگرچه انتقاداتی نیز بر آن دانشمند کم نظیر وارد کرده است. به هر حال بازشناسی مقام علمی عمادالدین مجال وسیع تری می طلبد تا با تحلیل نظرات و نوآوری های وی و مقایسه آن با نظرات شخصیت های علمی متقدم ارزیابی مناسبی از حیات علمی او، میسر گردد.
آثاری که به او نسبت داده شده عبارت اند از:
1 ینبوع در 436 صفحه، موجود در کتابخانه ملی پارس شامل مباحثی در مبانی و اصول پزشکی و ادویه مفرده و ادویه مرکبه (قرابادین).

پیشنهاد کاربران

بپرس