عِماد کاتب، محمّد (اصفهان ۵۱۹ ـ دمشق ۵۹۷ق)
ادیب، تاریخ نویس و شاعر ایرانی. در اصفهان بالید و در جوانی به بغداد رفت و در مدرسۀ نظامیه تحصیل کرد. سپس در دمشق به سلطان نورالدین محمود زنگی پیوست (۵۶۲ق) و منصب دیوانی یافت و در ۵۶۷ق مدرس مدرسۀ عمادیه، که به نام او بود، و در ۵۶۸ق متصدی اِشراف دیوان شد. پس از مرگ نورالدین، در موصل به صلاح الدین ایوبی پیوست و از نزدیکان او شد و با او به دمشق رفت، اما بعد از مرگ صلاح الدین تا پایان عمر عزلت گزید. به دو زبان فارسی و عربی می نوشت و در فقه شافعی و فنون شعر و ادب سرآمد بود. از آثارش: خریدة القصر و جریدة اهل العصر به عربی در شرح احوال و نمونۀ آثار شاعران عرب زبان قرن ۶ق (دمشق، ۱۳۷۵ق؛ قاهره، ۱۹۵۱)؛ الفتح القسیّ فی الفتح القدسی به عربی که گزارش فتح شام و فلسطین به دست صلاح الدین ایوبی است (لیدن، ۱۸۸۷؛ قاهره، ۱۳۲۱ق)؛ نصرة الفترة و عصرةالفطرة به عربی در تاریخ دودمان سلجوقیان عراق برگرفته از کتاب نفثةالمصدور؛ البرق الشامی در تاریخ؛ السیل علی الذیل؛ دیوان اشعار؛ العتبی والعقبی به عربی؛ دیوان رسایل؛ رباعیات.
ادیب، تاریخ نویس و شاعر ایرانی. در اصفهان بالید و در جوانی به بغداد رفت و در مدرسۀ نظامیه تحصیل کرد. سپس در دمشق به سلطان نورالدین محمود زنگی پیوست (۵۶۲ق) و منصب دیوانی یافت و در ۵۶۷ق مدرس مدرسۀ عمادیه، که به نام او بود، و در ۵۶۸ق متصدی اِشراف دیوان شد. پس از مرگ نورالدین، در موصل به صلاح الدین ایوبی پیوست و از نزدیکان او شد و با او به دمشق رفت، اما بعد از مرگ صلاح الدین تا پایان عمر عزلت گزید. به دو زبان فارسی و عربی می نوشت و در فقه شافعی و فنون شعر و ادب سرآمد بود. از آثارش: خریدة القصر و جریدة اهل العصر به عربی در شرح احوال و نمونۀ آثار شاعران عرب زبان قرن ۶ق (دمشق، ۱۳۷۵ق؛ قاهره، ۱۹۵۱)؛ الفتح القسیّ فی الفتح القدسی به عربی که گزارش فتح شام و فلسطین به دست صلاح الدین ایوبی است (لیدن، ۱۸۸۷؛ قاهره، ۱۳۲۱ق)؛ نصرة الفترة و عصرةالفطرة به عربی در تاریخ دودمان سلجوقیان عراق برگرفته از کتاب نفثةالمصدور؛ البرق الشامی در تاریخ؛ السیل علی الذیل؛ دیوان اشعار؛ العتبی والعقبی به عربی؛ دیوان رسایل؛ رباعیات.