علینقی وزیری ( ۹ مهر ۱۲۶۵ – ۱۸ شهریور ۱۳۵۸ ) که به کلنل وزیری نیز مشهور است، موسیقی دان ایرانی و از پیشگامان آهنگسازی برای اجرای ارکستری موسیقی ایرانی بود. وی به جهت تأثیرات عمده ای که بر موسیقی سنتی ایران گذاشت، از جمله ایجاد روشی برای نت نویسی و شیوهٔ تدوین ردیف شهرت دارد.
... [مشاهده متن کامل]
وزیری در تهران به دنیا آمد و به واسطهٔ پدرش در نوجوانی وارد ارتش شد و از همین طریق با موسیقی نظامی آشنا شد. اگر چه در باقی عمرش مدت ها در مناصب مختلف نظامی کار کرد و حتی به درجهٔ کلنلی هم رسید، اما علاقهٔ او به موسیقی نهایتاً بر علاقه اش به امور نظامی چیره شد و بیشتر عمرش را صرف موسیقی کرد. او که از دانش آموختگان مدرسه سن لوئی در تهران بود، در حوالی سی سالگی به اروپا رفت و در آلمان و فرانسه آموزش موسیقی به روش غربی دید. وزیری پس از بازگشت به تهران، «مدرسه عالی موسیقی» را برای آموزش موسیقی به روش غربی بنا کرد. وی همچنین نت نویسی را در موسیقی سنتی ایران ترویج و دو علامت عَرَضیِ سُری و کُرُن را برای همین منظور ابداع کرد. وزیری برای اولین بار ردیف موسیقی ایرانی را به صورت مکتوب به نت درآورد و از این طریق و نیز به واسطهٔ شاگردان بسیاری که تربیت کرد، تأثیراتی ماندگار بر موسیقی سنتی ایران گذاشت.
وزیری چندین کتاب مهم در زمینهٔ موسیقی ایرانی ( از جمله کتاب دستور تار و کتاب موسیقی نظری ) و نیز راجع به زیبایی شناسی نوشت. از وزیری چند قطعهٔ ضبط شده ( روی صفحه ) باقی مانده است. به جز خلق آثار موسیقی و سرودهای متعدد، وی چندین تئاتر نیز نوشت و روی صحنه برد. او همچنین باشگاهی به نام کلوپ موزیکال برای فعالیت های هنری ( موسیقی و نمایش ) ایجاد کرد. وزیری به عنوان اولین کسی که اعتدال مساوی را در موسیقی سنتی ایرانی ترویج کرد شناخته می شود. ابداعات وزیری و علاقه اش به ترویج روش غربی آموزش موسیقی، مورد انتقاد موسیقی دانان هم عصر او و پس از او بوده است، اما منتقدان در این که وزیری تأثیری ماندگار بر موسیقی ایرانی گذاشته هم نظر هستند.
علینقی وزیری در سال ۱۳۰۵ ه. ق ( برابر با ۱۲۶۵ یا ۱۲۶۶ ه. ش ) در تهران به دنیا آمد. پدرش موسی خان وزیری معروف به موسی خان میرپنج، سرتیپ قزاق خانه بود و مادرش بی بی خانم وزیری ( با نام اصلی بی بی خانم استرآبادی ) مؤسس «مدرسهٔ دوشیزگان» ( اولین دبستان دخترانه در تهران ) بود. خانوادهٔ مادر وزیری اهل بندر گز بودند. وزیری چهار برادر با نام های حسنعلی، علی اصغر، علیرضا و فتحعلی، و سه خواهر با نام های مولود، خدیجه و مریم داشت ( که این کوچکترین خواهرش، بعدها همسر غلامحسین بنان شد ) . به عقیدهٔ هوشنگ شهابی، وزیری استعداد موسیقی را از مادرش به ارث برده بود چرا که بی بی خانم خودش تنبک می نواخت و برادرش نوازندهٔ تار بود.
... [مشاهده متن کامل]
وزیری در تهران به دنیا آمد و به واسطهٔ پدرش در نوجوانی وارد ارتش شد و از همین طریق با موسیقی نظامی آشنا شد. اگر چه در باقی عمرش مدت ها در مناصب مختلف نظامی کار کرد و حتی به درجهٔ کلنلی هم رسید، اما علاقهٔ او به موسیقی نهایتاً بر علاقه اش به امور نظامی چیره شد و بیشتر عمرش را صرف موسیقی کرد. او که از دانش آموختگان مدرسه سن لوئی در تهران بود، در حوالی سی سالگی به اروپا رفت و در آلمان و فرانسه آموزش موسیقی به روش غربی دید. وزیری پس از بازگشت به تهران، «مدرسه عالی موسیقی» را برای آموزش موسیقی به روش غربی بنا کرد. وی همچنین نت نویسی را در موسیقی سنتی ایران ترویج و دو علامت عَرَضیِ سُری و کُرُن را برای همین منظور ابداع کرد. وزیری برای اولین بار ردیف موسیقی ایرانی را به صورت مکتوب به نت درآورد و از این طریق و نیز به واسطهٔ شاگردان بسیاری که تربیت کرد، تأثیراتی ماندگار بر موسیقی سنتی ایران گذاشت.
وزیری چندین کتاب مهم در زمینهٔ موسیقی ایرانی ( از جمله کتاب دستور تار و کتاب موسیقی نظری ) و نیز راجع به زیبایی شناسی نوشت. از وزیری چند قطعهٔ ضبط شده ( روی صفحه ) باقی مانده است. به جز خلق آثار موسیقی و سرودهای متعدد، وی چندین تئاتر نیز نوشت و روی صحنه برد. او همچنین باشگاهی به نام کلوپ موزیکال برای فعالیت های هنری ( موسیقی و نمایش ) ایجاد کرد. وزیری به عنوان اولین کسی که اعتدال مساوی را در موسیقی سنتی ایرانی ترویج کرد شناخته می شود. ابداعات وزیری و علاقه اش به ترویج روش غربی آموزش موسیقی، مورد انتقاد موسیقی دانان هم عصر او و پس از او بوده است، اما منتقدان در این که وزیری تأثیری ماندگار بر موسیقی ایرانی گذاشته هم نظر هستند.
علینقی وزیری در سال ۱۳۰۵ ه. ق ( برابر با ۱۲۶۵ یا ۱۲۶۶ ه. ش ) در تهران به دنیا آمد. پدرش موسی خان وزیری معروف به موسی خان میرپنج، سرتیپ قزاق خانه بود و مادرش بی بی خانم وزیری ( با نام اصلی بی بی خانم استرآبادی ) مؤسس «مدرسهٔ دوشیزگان» ( اولین دبستان دخترانه در تهران ) بود. خانوادهٔ مادر وزیری اهل بندر گز بودند. وزیری چهار برادر با نام های حسنعلی، علی اصغر، علیرضا و فتحعلی، و سه خواهر با نام های مولود، خدیجه و مریم داشت ( که این کوچکترین خواهرش، بعدها همسر غلامحسین بنان شد ) . به عقیدهٔ هوشنگ شهابی، وزیری استعداد موسیقی را از مادرش به ارث برده بود چرا که بی بی خانم خودش تنبک می نواخت و برادرش نوازندهٔ تار بود.
