علی مصنفک. [ ع َ ی ِ م ُ ص َن ْ ن ِ ف َ ] ( اِخ ) ابن محمودبن محمدبن مسعودبن محمودبن محمدبن محمدبن محمدبن عمر شاهرودی بسطامی هروی رازی فخری بکری حنفی. مشهور به مصنفک و ملقب به علاءالدین. وی از مشاهیر علمای عامه و از احفاد فخر رازی بود. نسب او از یک سو به ابوبکر صدیق و از سوی دیگر به عمربن خطاب میرسد. او را در حدیث و تفسیر و فقه حنفی و شافعی و برخی از دانشهای دیگر دستی توانا بود. مصنفک در سال 803 هَ. ق. در هرات یا در شاهرود ( از مضافات بسطام ) متولد شد و در هرات دانش آموخت و در سن هیجده یا بیست سالگی به تألیف و تصنیف پرداخت به همین سبب مشهور به مصنفک شد، چه «ک » علامت تصغیر است. وی در سال 871 یا 875 هَ. ق. در قسطنطنیه ( اسلامبول ) درگذشت و در جوار ابوایوب انصاری دفن شد. او را تألیفات بسیاری است که از آن جمله است : 1- الاحکام و الحدود، در فقه. 2- انوار الاحداق ، به فارسی که آن را برای محمودپاشای وزیر تألیف کرده است. 3- تحفةالسلاطین ، به فارسی ، در اخلاق و نصایح که آن را برای الغبیک نوشته است. 4- التحفة المحمودیة، به فارسی ، در نصایح ملوک و وزراء که آن را نیز به نام الغبیک وزیر نگاشته است. 5- التلویح. 6- حاشیه بر شرح عقاید نسفی ، از تفتازانی. 7- حاشیه بر کشاف زمخشری ، در تفسیر. 8- حاشیه بر مطالع الانوار ارموی ، در منطق. 9- حاشیه مطول. 10- حدائق الایمان لاهل الیقین و العرفان. 11- محمدیة، که تفسیر قرآن کریم است و آن را به امر سلطان محمدخان فاتح هفتمین سلطان عثمانی ( 855-886 هَ. ق. ) درادرنه تألیف کرده است و به همین جهت آن را «محمدیه » نامیده است. 12- ملتقی البحرین ، که در تفسیر قرآن است. ( از ریحانة الادب ج 4 ص 32 ) ( معجم المؤلفین ).
فرهنگ فارسی
ابن محمود بن محمد بن مسعود بن محمود بن محمد بن محمد بن محمد بن عمر شاهرودی بسطامی هروی رازی فخری بکری حنفی مشهور به مصنفک و ملقب به علائ الدین وی از مشاهیر علمای عامه و از احفاد فخر رازی بود نسب او از یک سو به ابوبکر صدیق و از سوی دیگر به عمر بن خطاب میرسد
