علی اباد گاوکش

مجددا این چشمه در ۱۳۶۴ توسط جهاد سازندگی مرمت و بازسازی شد درحال حاضر بقایای این مرمت هویداست.
وظیفه تامین آب خانه صرفا برعهده زنان بویژه دختران با استفاده از مشک ( ظرفی که از پوست حیوانات پس از یک سری عملیات دباغی درست می شده است ) . حمل و استفاده می کردند لذت با توجه به دوری چشمه از منزل، معمولا این آب بخاطر زحمت حمل، دارای ارزش و صرفا برای آشامیدن و درست کردن چای از آن استفاده می شده است. و برای رفت و روب و شستن ظرف و ظروف معمولا از آب روخانه استفاده می شده است و در ایام سرد سال با توجه به وجود و در دسترس بودن آتش معمولا از آب گرم که در ظروف مسی استفاده می گردید.
در ایامی که برف زمین گیر و امکان استفاده از آب چشمه را نمی داد از آب برف ( پس از گرم شدن ) ویا همانطور که قبلاً اشاره شد از چاه های داخل طویله و ( زاغه ) هم برای حیوانات و هم برای سایر موارد استفاده می کردند.
آب چشمه از پایین دست کوه سرخه کوه در ظلع جنوب شرقی روستا سرچشمه می گرفته است. آب آن فوق العاده سبک و خوش طعم است و تمامی رهگذران از آن خاطره دل انگیز دارند.
تامین آب در دهه شصت برای مدتی از لوله کشی از یکی از چشمه های بالادست روستا ( چشمه پیزولکو �گیاهی لوله مانند با نوک تیز و بصورت بوته ای بطور فشرده و ریشه محکم در کنار چشمه ها روییده می شد� ) توسط جهاد سازندگی و با حمایت مالی یکی از خیرین کرمانی بنام مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا سیدمهدوی کرمانی:�وی دو دور نماینده شهر کرمان و رییس دادگاه مدنی خاص و قاضی شعبه شانزدهم دیوان عالی کشور بودند، بنده حقیر چندین بار توفیق زیارت این بزرگ مرد که از دوستان مرحوم پدرم ( صید غلام حسن پور ) بودند را داشته ام و چندین بار به روستا سفر و از نزدیک شاهد اجرای پروژه ها بوده اند ) . ساخت مدرسه شهید علی ارجمندی ( از همرزمان مرحوم حاج آقا مهدوی کرمانی ) با چندین کلاس درس در پنج پایه درسی و همچنین تامین موتور برق دیزلی با قدرت برق دهی هزار لامپ برای روستا و تأسیس کتابخانه و مسجد بوده اند. روحش شاد و یادش گرامی باد.

شکل و شمایل زاغه:
زاغه در مجموع دارای یک درب ورودی و پس از طی دالان تقریبا سه متری با شیب ملایم به سمت پایین شروع و وارد یک سالن ( به طول نیاز مالک خانه و به فراخور حیوانات و اموال ) دارای سالن های مجزا و متصل به سالن اصلی بوده در وسط سالن اصلی یک سوراخ که در اصطلاح محلی �باجه� جهت تهویه هوا وجود داشت .
( این باجه چنان مهندسی و مناسب ساخته می شد که یک مورد باجه تمام هوای سالن زیر زمینی علیرغم بوی نامطبوع و گاز و بخار دم حیوانات را کاملا تهویه و مطبوع می کرد و در مواقع مورد نیاز باز و یا بسته می شد ) ,
دالن زاغه به نحو کاملا مناسب و مهندسی ساخته می شد تا باعث تزاحم در ورود و یا عبور هنگام خروج نباشد ( به پهنای شاید یک متر ) که در واقع نظم ورود و خروج حیوانات را تنظیم می نمود.
سگ گله یا نگهبان در پشت درب اصلی که در گوشه ای از ورودی فضای یک متری برای آن کنده و تامین شده بودو این امر باعث امنیت جانی سگ از حیوانات وحشی هم بود است ضمنا شدت نوع صدای سگ هشدارهای لازم را به مالک خانه می داده است، جالب این که هیچ گاه سگ از آن فضا به سمت سایر دالن و یا سالن ها ی دیگر حق عبور نداشت، ( در بیان این موضوع انگار یک دوره تربیتی آموزش دیده بود ) .
نحوه حضور و جایگاه حیوانات در زاغه بسیار جالب و مورد توجه و خاطره انگیز بود.
مهندسی ساخت ساخت این زاغه ها طوری طراحی شده بود که هنگام ورود در ابتدای سالن الاغ و یا قاطر و یا اسب حضور داشت بعد از آن گاو های ماده و شیرده و بعد از آن گاو نر و در انتهای سالن جهت امنیت کامل گوساله ها فضای جدا گانه ای برای آنها ساخته شده بود.
در سمت راست سالن یک سالن برای بز های مزاحم و درب چوبی برای جلوگیری از مزاحمت های آنها تعبیه شده بود.
و سالن گوسفندان بهترین جای زاغه و بهترین سالن بوده .
در جهت حد اکثر استفاده از فضای داخل سالن و در جهت تردد آسان آغل ها، معمولا در دل دیوار کنده می شدند و به نحوی ساخته شده اند که علوفه هدر نرود و کاملا اصولی ساخته شده اند. در گوشه دیگر سالن ها معمولا یک حلقه چاه آب با عمق خیلی کم کنده می شد و آب شرب گله در روزهای برفی از این طریق تامین می شد.
نکته جالب این که در ایام سرد سال صاحب خانه یا بعض افراد ( شاید مهمانانی که بعضاً جای خواب نداشته اند ) در زاغه ( طویله ) در سالن نگهداری علوفه در گوشه ای، استراحت و می خوابیدند و این موضوع علاوه بر رفع نیاز باعث نگهبانی شب و محافظت از اموال نیز بوده است.
خاطره های ساخت زاغه و زحمات کنده کاری و خروج سنگ و خاک کنده شده به یاد ماندنی و معمولا از وسیله ای بنام زمه ( جوال و یا کیسه ای که توسط دو چوب برای حمل توسط دو نفر ) درست شده بود صورت می گرفت.
زاغه های روستای علی آباد جمعا توسط یک مهندس و طراح محلی بنام مرحوم صید آقا ساخته شده اند. برای ساخت زاغه علاوه بر مشارکت تمام اهالی خانه معمولا چندین سال طول می کشید.

این عوامل باعث شده که روستا فاقد فرد بیکار باشد، علاوه براین روزانه از سایر روستا جهت فعالیت به این روستا می آیند.
باغ های گسترده میوه و گردو تفرجگاه مناسبی برای ایام تعطیلات مهمانان فراهم نموده است و پتانسیل گردشگری مناسبی است.
ازدواج های فامیلی که ریشه دیرینه دارد نیز موید دید و بازدید های پایان هفته نیز می باشد.
جد بزرگ طایفه حسن پور مرحوم کربلایی حسن علی بنابر قولی درحال کشاورزی و جمع آوری کتیرا ( شیره گیاه گون که خاصیت دارویی و خاصیت در صنعت چسب داشته ) در ایام پاییز می باشند، ظاهراً کاروانی از سمت نهاوند برای زیارت کربلا از منطقه خاوه حوالی روستای فعلی علی آباد می گذرند که عشق و علاقه به
حضرت ابا عبد الله الحسین �روحی فدا� باعث مشایعت ایشان در این سفر معنوی نیز می شود ( ظاهراً چهارشنبه روزی حرکت و بعد از یکماه یا بیشتر در چهار شنبه روز دیگری بر می گردند ) و ایشان در منطقه, فردی سرشناس بوده و با توجه به اقتضا شغلی که از عشایر کوچ رو به گرمسیر ( پلدختر ) و سردسیر دلفان در سیر بوده اند و بعلت خوشنامی زبانزد بوده اند.
نقل است یکی از راهزنان یا بهتر بگوییم مخالفان حکومت آن زمان، بنام آقای نظر مشهور به� نظه دزده مخفف نظر� به محل اسکان ایشان حمله می نماید و ظاهراً کربلایی حسنعلی همسرش نیز تازه فوت نموده و در هر صورت اموال و احشام ایشان و همسایگان به غارت می رود و همین شخص با صدای بلند سرکرده راهزنان را نفرین به امیر المومنین ( ع ) واگذار می کند.
متاسفانه علاوه بر کت کاری و ضرب و شتم، غارت هم می شوند، روز بعد از حادثه دو نفر از راهزنان دوباره مراجعت و سراغ کربلایی را می گیرند و می گویند باید با سرگروه ما ملاقات داشته باشی، وی هم می پذیرند و به اردوگاه راهزنان می روند و جویای علت دعوت می شوند سرکرده یعنی همان نظر �نظه دزده� می گوید دیروز در حین حمله ما را نفرین و به کی واگذار کردی؟!
با اصرار بیان می کنند به آقا و سرورم امیر المومنین ( ع ) به زبان لکی ( کر�مرد یا پسر� غیضناک_ یعنی مرد خشمگین بر ظالمان ) , که فرمانده راهزنان می گوید به خودش سوگند؟! دیشب تا صبح هر گاه خواسته ام بخوابم با شمشیر و حمله حضرت علی ( ع ) هولناک از خواب بیدار شده ام حالا برو گوسفندان و اموال خودت را بردار و برو ، ایشان از فرصت استفاده و اموال همسایگان را هم به برکت امیر المومنین ( ع ) پس می گیرند و دوباره مال باختگان شاد و خوشحال می شوند و آن راهزنان منبعد به آن منطقه ( که از طرف فرمانده منطقه ممنوعه اعلام شده بود ) حمله نکرده اند.
خاصیت کوچ و در حرکت بودن خاصیت دیگری در مشهور شدن مرحوم کربلایی حسنعلی بزرگ طایفه حسن پور شده است.
نقل است ایشان هفت خواهر داشته اند و در مسیر کوچ یعنی از پایین کوه کلماکره ( از کوه های مشهور کشور در ظلع جنوب غربی پلدختر ) تا آخرین مسیر روستای چشمه سرده سلسله فعلی این هفت خواهر را ازدواج داده اند و الان با نوادگان اغلب این خواهران در ارتباط بطوری که در غم و شادی ها شرکت و ارتباط دارند

مرحوم زهرا میرزاپور رشنو ( ملقب به زهرا حسن پور یا زهرا کلن�به معنی بزرگ� ) ، همسر حاج صید علی حسن پور که نتیجه ازدواج مشترکشان چهار فرزند پسر بنام های صید عبداله، صید حسن، صید حسین و صید حاجی و دو دختر بنام های پری خانم و فانوس بو ده است.
مرحوم سکینه کرمی فرزند گرمخان از روستا گاوکش علیا همسر مرحوم صید باقر حسن پور ، ایشان در سال ۱۳۵۶ در روز عاشورا وفات بافتند و حاصل ازدواج ایشان تنها یک فرزند بنام صید غلام حسن پور بوده البته همسر این مرحومه ( صید باقر ) در سال ۱۳۲۶ وفات یافته است.
مرحوم تاج دولت ذکایی فرزند سبز علی از طایفه دکاموند سلسله بوده اند و همسر مرحوم صید قاسم حسن پور و دارای چهار فرزند پسر ( صید عیاس، صید ابراهیم، حسام الدین و فخرالدین� ) و دو فرزند دختر ( فرخ دولت و نور دولت ) بوده اند و در سال ۱۳۹۷ وفات یافتند.

بعد مسافتی و قرابت با شهر نور آباد باعث رونق اقتصادی و همچنین فعالیت اجتماعی و کسب و کار شده است. اهالی روستا دارای تدین اسلامی و صد درصد جمعیت شیعه ( اثنی عشری ) می باشند.
وجود رود خانه دایمی ریخگلال ( از شاخه غربی کهمان الشتر. شاخه جنوب غربی گاماسیاب و گوه های گرین و سرخه کوه بویژه از چشمه دایمی اوخیه و چشمه دایمی پیزولکوه ) باعث رونق کشاورزی و سرسبزی منطقه و همچنین منابع شن و ماسه فراوان شده است بطوری که قطب تامین شن و ماسه لرستان می باشد و عبارت ریه یعنی شن و گلال یعنی رود از همین موضوع اتخاذ شده است.
اهمیت دیگر روستا واقع شدن در پایین دست سد تاج امیر می باشد.
این منطقه با توجه به موقعیت مکانی مناسب در واقع یکی از سر شاخه های رود سیمره و همچنین رود کشکان می باشد. ( بطوری که با توجه به تقارن سرچشمه دو رود مذکور حد وسط این دو رود ضرب المثل مشهوری شده که در صورت داشتن نفاق به فرد منافق می گویند نه طرفدار سیمره ای و نه طرفدار کشکان ) .
روستای علی آباد گاوکش دارای چشمهای مشهوری مانند اوخیه . باغ تشمال. پیزولکوه می باشد.
این روستا از شمال به روستاهای چراغ و علیمیرزایی. از جنوب به گاوکش علیا. و از غرب به روستای اولا یا علیا خاوه. و شرق به خسرو بیگ متصل است.
قشر کارمندی که قبلاً از روستا بخاطر شغل کوچ نموده اند در حال عودت به روستا و ساخت مسکن و ادامه فعالیت اجداد خود می باشند.
کشاورزی روستا نیمه مکانیزه و دارای سه حلقه چاه عمیق می باشد.
صنعت گاوداری در روستا فعال و پویا می باشد.
دسترسی به کوههای اطراف روستا با توجه به نزدیکی آنها در روحیات مردمان روستا موثر و باعث طراوت خاص اهالی شده است.
فامیلی های درون سازمانی در روستا رونق دارد و عمده ازدواج ها فامیلی می باشد.
پرورش مرغ و طیور توسط اهالی جهت تامین زندگی فراهم است.
مدرسه روستا نوساز و در پنج مقطع در حال تحصیل و کسب علم مصر می باشد.
مسجد روستا نوساز و وفعال و دارای خانه عالم ویکی از مهمترین مساجد منطقه می باشد.
پرداخت وجوهات شرعی در روستا به قبل از انقلاب ( با توجه به اسناد موجود ) صورت پذیرفته و ادامه دارد.

اهالی روستا بعلت موقعیت تردد سایر روستا ها همواره از سخاوت و مهمانی زبانزد منطقه بوده اند.
در اوایل انقلاب با موج پنج روستای خسروبیگی. روستای علی آباد دوباره با بحران و تشکیل ماندگاری مواجه می شود و از سویی حوصله و صبر اهالی در مواجهه با مشکلات و از سویی ساخت و ساز ها و تاسیسات و همچنین داشتن احشام و کسب تجربه کشاورزی و دامداری و همچنین قومی با سایر ین مزید بر ادامه فعالیت و دلگرمی جهت استقرار مداوم می باشد. تا اینکه با پیروزی انقلاب و کمک روحانیت مبارز از قبیل مرحوم شهید علیرضا قاسم پور و حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا سیدمحدودی کرمانی ( نامبرده از روحانیون فعال انقلاب در دوره ای رییس دادگاه مدنی خاص و چند دوره نماینده مردم کرمان و همچنین قاضی و عضو شعبه شانزدهم دیوان عالی کشور بودند ) و حجت الاسلام شیخ محمد محمودی ( اصالتا اهل تویسرکان همدان و از همزمان مرحوم شهید چمران و جانباز دفاع مقدس در آبان و ایران بودند ) ضمن آگاهی بخشی به اهالی و تشویق منطقه برای مشایعت با انقلاب و حضور در جبهه . مبادرت به ساخت مدرسه ای نسبتا مدرن با ۱۴ کلاس و اختصاص یکی از کلاس ها به عنوان مسجد روستا و همچنین ایجاد کتابخانه فرهنگی کمک شایان ذکری در جهت آگاهی بخشی روستا شدند که تا کنون این موضوع استمرار داشته است.
روستا در حالا حاضر رونق چشمگیری داشته و علاوه بر کشاورزی و دامداری صنعت باغداری بویژه کاشت درخت گردو ( قریب بیست هکتار ) قطب کردشکریو اقتصادی منطقه می باشد.
شهرک صنعتی علیمیرزایی در سه کیلومتری روستا می باشد.
از بزرگان روستا می توان به آقایان مرحوم:
صید علی. صید باقر. صید قاسم. صیدعلی اله. صید حسن . صید حسین و صید غلام و صید ابراهیم همگی حسن پور از طایفه حسن پور
علی قاسم. محمد قاسم. سوخته زار. کرم رضا همگی امامی از طایفه امامی.
صید رضا . محمد رضا میرزایی از طایفه میرزایی نامبرده.