علوی (بزرگ علوی) مجتبی (تهران ۱۲۸۲ـ برلین ۱۳۷۵ش). علوی (بزرگ علوی)، مجتبی (تهران ۱۲۸۲ـ برلین ۱۳۷۵ش)
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
از بنیادگذاران داستان نویسی جدید ایران، فعال سیاسی و روزنامه نگار. پدرش، ابوالحسن علوی، تاجری سیاست گرا بود و در آلمان اقامت داشت. بزرگ علوی در آلمان علوم تربیتی و روان شناسی خواند (۱۳۰۲ـ۱۳۰۷ش). پس از بازگشت به ایران، به تدریس در مدرسۀ صنعتی آلمانی ها، و نویسندگی پرداخت. او هم عضو محفل ادبی (گروه رَبْعه) صادق هدایت بود و هم با تقی ارانی در انتشار مجلۀ دنیا همکاری می کرد. سال های ۱۳۱۶ـ۱۳۲۰ش را، به جرم ارتباط با گروه چپ گرای ۵۳ نفره، در زندان گذراند. پس از تشکیل حزب تودۀ ایران، به آن حزب پیوست و در ۱۳۲۰ـ۱۳۳۲ش با مجله هایی چون سخن، پیام نو، و مردم همکاری کرد. در برگزاری نخستین کنگرۀ نویسندگان ایران با انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی همکاری داشت. او، که برای دریافت مدال شورای جهانی صلح به اروپا رفته بود، به سبب کودتای ۲۸ مرداد ناگزیر در برلن شرقی اقامت گزید و از آن پس از صحنۀ فعالیت سیاسی کنار رفت و بقیۀ عمر را به تدریس در دانشگاه هومبولت و معرفی ادبیات ایران به آلمانی زبان ها گذراند. علوی از پیشروان داستان نویسی جدید ایران است. داستان هایش فضایی رمانتیک و روان شناختی دارد و نشانگر گرایش اجتماعی او، همراه با جست وجوی شیوه های جدید روایتگری است. مواجهۀ راویِ جست وجوگر با روایت هایی متفاوت از ماجرایی واحد، به داستان هایش حال و هوای معماییِ داستان های پلیسی می بخشد. آثاری نیز به فارسی ترجمه کرد که از مهم ترین آن ها می توان به حماسۀ ملی ایرانیان، اثر نُلدکه، اشاره کرد. از آثارش: چمدان (۱۳۱۳ش)؛ ورق پاره های زندان (۱۳۲۱ش)؛ و پنجاه و سه نفر (۱۳۲۱ش) که با نشر این دو اثر «ادبیات زندان» را در ایران پایه گذاری کرد؛ نامه ها (۱۳۳۰ش)؛ چشم هایش (۱۳۳۱ش)؛ میرزا (۱۳۴۷ش)؛ سالاری ها (۱۳۵۴ش)؛ موریانه (۱۳۶۸ش)؛ روایت (۱۳۷۷ش)؛ تاریخ تحول ادبیات معاصر ایران (۱۳۴۲ش)؛فرهنگ فارسی به آلمانی.
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
عَلَوی، بزرگ
از بنیادگذاران داستان نویسی جدید ایران، فعال سیاسی و روزنامه نگار. پدرش، ابوالحسن علوی، تاجری سیاست گرا بود و در آلمان اقامت داشت. بزرگ علوی در آلمان علوم تربیتی و روان شناسی خواند (۱۳۰۲ـ۱۳۰۷ش). پس از بازگشت به ایران، به تدریس در مدرسۀ صنعتی آلمانی ها، و نویسندگی پرداخت. او هم عضو محفل ادبی (گروه رَبْعه) صادق هدایت بود و هم با تقی ارانی در انتشار مجلۀ دنیا همکاری می کرد. سال های ۱۳۱۶ـ۱۳۲۰ش را، به جرم ارتباط با گروه چپ گرای ۵۳ نفره، در زندان گذراند. پس از تشکیل حزب تودۀ ایران، به آن حزب پیوست و در ۱۳۲۰ـ۱۳۳۲ش با مجله هایی چون سخن، پیام نو، و مردم همکاری کرد. در برگزاری نخستین کنگرۀ نویسندگان ایران با انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی همکاری داشت. او، که برای دریافت مدال شورای جهانی صلح به اروپا رفته بود، به سبب کودتای ۲۸ مرداد ناگزیر در برلن شرقی اقامت گزید و از آن پس از صحنۀ فعالیت سیاسی کنار رفت و بقیۀ عمر را به تدریس در دانشگاه هومبولت و معرفی ادبیات ایران به آلمانی زبان ها گذراند. علوی از پیشروان داستان نویسی جدید ایران است. داستان هایش فضایی رمانتیک و روان شناختی دارد و نشانگر گرایش اجتماعی او، همراه با جست وجوی شیوه های جدید روایتگری است. مواجهۀ راویِ جست وجوگر با روایت هایی متفاوت از ماجرایی واحد، به داستان هایش حال و هوای معماییِ داستان های پلیسی می بخشد. آثاری نیز به فارسی ترجمه کرد که از مهم ترین آن ها می توان به حماسۀ ملی ایرانیان، اثر نُلدکه، اشاره کرد. از آثارش: چمدان (۱۳۱۳ش)؛ ورق پاره های زندان (۱۳۲۱ش)؛ و پنجاه و سه نفر (۱۳۲۱ش) که با نشر این دو اثر «ادبیات زندان» را در ایران پایه گذاری کرد؛ نامه ها (۱۳۳۰ش)؛ چشم هایش (۱۳۳۱ش)؛ میرزا (۱۳۴۷ش)؛ سالاری ها (۱۳۵۴ش)؛ موریانه (۱۳۶۸ش)؛ روایت (۱۳۷۷ش)؛ تاریخ تحول ادبیات معاصر ایران (۱۳۴۲ش)؛فرهنگ فارسی به آلمانی.